نوشته شده توسط : faezeh

جغرافیای مشهد

شهر مشهد مرکز استان خراسان رضوی در سال ۱۳۹۲ با احتساب نواحی منفصل توس و قرقی با ۳۲۸ کیلومتر مربع مساحت، در شمال شرق ایران و در طول جغرافیایی ۵۹ درجه و ۲ دقیقه تا ۶۰ درجه و ۳۸ دقیقه و عرض جغرافیایی ۳۵ درجه و ۴۳ دقیقه تا ۳۷ درجه و ۷ دقیقه و در حوضه آبریز کشف رود، بین رشته کوه‌های بینالود و هزار مسجد واقع است. ارتفاع شهر از سطح دریا ۹۹۹ متر و فاصلهٔ آن از تهران ۹۶۶ کیلومتر است.

زمین‌شناسی
دشت )جلگه) مشهد که جزو حوضه آبریز کشف رود بوده وسعتی بالغ بر ۱۶۵۰۰ کیلومتر مربع داشته که از این وسعت ۵۰۰۰ کیلومتر مربع آن را دشت و بقیه را ارتفاعات تشکیل می‌دهد . از میان سازندهای موجود در این دشت سازند مزدوران )سازند دوران دوم( در رابطه با منابع آب زیرزمینی حائض اهمیت است . این سازند که از رسوبات سخت کربناته تشکیل شده به دلیل وجود فضاهای خالی کارستی قادر است سفره‌های آب زیرزمینی را بوجود آورد. از جمله منابع آب سطحی این دشت نیز می‌توان به خود رودخانه کشف رود اشاره کرد . این رودخانه در گذشته دارای آب زیادی بوده‌است ولی در حال حاضر به علت پایین افتادن سطح آب زیرزمینی و در نتیجه قطع شدن زهکش‌ها تنها درمواقع سیلابی شدید مقداری آب از سرشاخه‌های آن وارد می شوند .
آب و هوا
آب و هوای مشهد معتدل و متغیر است و وزش بادها در آن بیشتر در جهت جنوب شرقی به شمال غربی است. در سال ۱۳۹۱ حداکثر درجه حرارت در تابستان‌ها ۳۶ درجه بالای صفر و کمترین آن در زمستان‌ها ۵ درجه زیر صفر است. شهر مشهد در منطقه مدیترانه ای با باران بهاره قرار گرفته‌ است.
جمعیت
شهر مشهد، در سده اخیر از رشد جمعیت بالایی برخوردار بوده‌است. در نخستین سرشماری رسمی ایران که در سال ۱۳۳۵ انجام گرفت، این شهر، با ۲۴۱٬۹۸۹ نفر جمعیت پس از شهرهای تهران، تبریز و اصفهان، چهارمین شهر پرجمعیت ایران بود. در سرشماری بعدی و در سال ۱۳۴۵، این شهر پس از تهران و اصفهان، جایگاه سوم را در بین شهرهای ایران داشت. در سرشماری سال ۱۳۵۵، مشهد، پس از تهران، دومین شهر پرجمعیت ایران بود و تا
آخرین سرشماری در سال ۱۳۹۰، همین جایگاه را داشته‌است.
براساس سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال ۱۳۹۰ خورشیدی، جمعیت شهر مشهد (بدون در نظر گرفتن توس و قرقی ) در این سال، بالغ بر ۲٬۷۶۶٬۲۵۸ نفر بوده‌است. براساس آخرین برآوردها جمعیت مشهد در سال ۱۳۹۲ برابر ۲،۹۰۶،۷۸۲ نفر است.
بافت های فرسوده و سکونتگاههای غیر رسمی شهر مشهد :
شهر مشهد نیز همچون سایر کلانشهرهای کشور با پدیده حاشیه نشینی و اسکان غیر رسمی روبروست. مناطق محروم و آسیب پذیری همچون هلالی شمال، شمال شرق، شرق و جنوب شرقی این شهر مذهبی رادر برگرفته و علاوه برآن مجمع الجزایری ازمحلات نامتعارف حتی در میان مناطق مرفه نشین نیز به چشم می خورد . با در نظر گرفتن سه شاخص
ریز دانگی: به معنای کوچک بودن قطعات و ابعاد املاک می باشد (بیشتر در تهران و کلانشهرها صادق است، در شهرهای قدیمی و تاریخی ابعاد املاک بزرگتر هستند) .
ناپایداری: به معنای نداشتن استحکام لازم و غیرپایدار بودن سازه‏ها .
نفوذناپذیری: به معنای فراهم نبودن امکان خدمات‏رسانی مناسب (امدادی و زیرساختی) در شرایط بحرانی می باشد .
بافت های فرسوده در شهر مشهد حدود ۸ درصد از مساحت شهر مشهد را به خود اختصاص داده است که ۱۹ درصد جمعیت شهر در این محدوده های مستقر می باشند و کارشناسان معتقدند که بافت فرسوده علاوه بر این شاخص‌ها، به لحاظ اجتماعی ، فرهنگی و اقتصادی نیز دچار مشکل است. در واقع بافت فرسوده از چرخه اقتصادی شهر خارج شده ‌است و اقدامات نوسازی در آن انجام نمی‌شود و در نتیجه سرمایه‌ها از آن خارج می‌شود.

و همچنین با توجه به تعریف سکونت گاههای غیر رسمی ، که بافت هایی هستند که عمدتاً مهاجرین روستایی و تهیدستان شهری را درخود جای داده اند و بدون مجوز و خارج از برنامه ریزی رسمی و قانونی توسعه شهری (طرح های جامع وتفصیلی) دردرون یا خارج از محدوده شهرها به وجود آمده اند و اینگونه بافت ها عمدتاً فاقد سند مالکیت و از نظر ویژگیهای کالبدی و زیست محیطی و همچنین برخورداری ازخدمات و زیر ساختهای شهری همانند بافت های فرسوده شدیداً دچارکمبود می باشند با اختصاص ۱۳ درصد از مساحت شهر مشهد به خود ۳۲ درصد جمعیت شهر را در خود جا داده است .



:: برچسب‌ها: , آب و هوا شهر مشهد , جاذبه های تاریخی مشهد , جمعیت مشهد , مراکز خرید مشهد , معرفی تورهای ویژه مشهد ,
:: بازدید از این مطلب : 104
|
امتیاز مطلب : 0
|
تعداد امتیازدهندگان : 0
|
مجموع امتیاز : 0
تاریخ انتشار : پنج شنبه 19 مرداد 1396 | نظرات ()
نوشته شده توسط : faezeh

هتل قصر طلایی مشهد

(بین المللی مجلل قصر طلایی)

تا ۱۸ % تخفیف قصر طلایی
۹۳% از مسافرین، این هتل را توصیه نموده اند
اطلاعات هتل قصر طلایی مشهد

رزرو هتل قصر طلایی مشهد از تاریخ دوشنبه یازدهم بهمن به مدت ۲ شب (قیمت ها به ریال می باشد)
نوع اتاق تخفیف ظرفیت (نفر) نفراضافه صبحانه رایگان دوشنبه
یازدهم بهمن سه‌شنبه
دوازدهم بهمن جمع پرداختی دو شب تعداد اتاق
یک تخته
۱۲ % ۱ –

۲,۷۹۰,۰۰۰

۲,۴۴۰,۰۰۰
۲,۷۹۰,۰۰۰

۲,۴۴۰,۰۰۰ ۵,۵۸۰,۰۰۰
۴,۸۸۰,۰۰۰
دو تخته
دبل لاکچری ۱۵ % ۲ ۲

۴,۵۹۰,۰۰۰

۳,۸۸۰,۰۰۰
۴,۵۹۰,۰۰۰

۳,۸۸۰,۰۰۰ ۹,۱۸۰,۰۰۰
۷,۷۶۰,۰۰۰
دبل آتریوم
پنجره به داخل هتل ۱۴ % ۲ ۱

۳,۹۹۰,۰۰۰

۳,۴۰۰,۰۰۰
۳,۹۹۰,۰۰۰

۳,۴۰۰,۰۰۰ ۷,۹۸۰,۰۰۰
۶,۸۰۰,۰۰۰
دبل پاناروما
اتاق های رو به حرم طبقات ۷ به بالا ۱۶ % ۲ ۲

۴,۹۹۰,۰۰۰

۴,۱۹۰,۰۰۰
۴,۹۹۰,۰۰۰

۴,۱۹۰,۰۰۰ ۹,۹۸۰,۰۰۰
۸,۳۸۰,۰۰۰
آپارتمان رویال برای چهار نفر
۱۷ % ۴ ۲

۱۰,۵۹۰,۰۰۰

۸,۷۰۰,۰۰۰
۱۰,۵۹۰,۰۰۰

۸,۷۰۰,۰۰۰ ۲۱,۱۸۰,۰۰۰
۱۷,۴۰۰,۰۰۰
جونیور سوئیت
۱۶ % ۲ ۲

۵,۲۹۰,۰۰۰

۴,۴۳۰,۰۰۰
۵,۲۹۰,۰۰۰

۴,۴۳۰,۰۰۰ ۱۰,۵۸۰,۰۰۰
۸,۸۶۰,۰۰۰
سینیور سوئیت
۱۷ % ۲ ۳

۶,۶۹۰,۰۰۰

۵,۵۳۰,۰۰۰
۶,۶۹۰,۰۰۰

۵,۵۳۰,۰۰۰ ۱۳,۳۸۰,۰۰۰
۱۱,۰۶۰,۰۰۰
پرنسس روم برای دو نفر
۱۶ % ۲ ۱

۵,۶۹۰,۰۰۰

۴,۷۵۰,۰۰۰
۵,۶۹۰,۰۰۰

۴,۷۵۰,۰۰۰ ۱۱,۳۸۰,۰۰۰
۹,۵۰۰,۰۰۰
کانکت برای چهار نفر
۱۸ % ۴ ۳

۹,۱۸۰,۰۰۰

۷,۵۰۰,۰۰۰
۹,۱۸۰,۰۰۰

۷,۵۰۰,۰۰۰ ۱۸,۳۶۰,۰۰۰
۱۵,۰۰۰,۰۰۰
پرزیدنت سوئیت
۱۷ % ۴ ۱

۱۲,۸۹۰,۰۰۰

۱۰,۶۰۰,۰۰۰
۱۲,۸۹۰,۰۰۰

۱۰,۶۰۰,۰۰۰ ۲۵,۷۸۰,۰۰۰
۲۱,۲۰۰,۰۰۰
امپریال سوئیت
شامل(یک سوئیت جونیورو سوئیت سینیورکه با هم کانکت هستند). ۱۷ % ۴ ۴

۱۱,۹۸۰,۰۰۰

۹,۸۵۰,۰۰۰
۱۱,۹۸۰,۰۰۰

۹,۸۵۰,۰۰۰ ۲۳,۹۶۰,۰۰۰
۱۹,۷۰۰,۰۰۰
قیمت هر نفر اضافه مبلغ ۱,۲۰۰,۰۰۰ ۱,۰۸۰,۰۰۰ ریال می باشد

هتل مدینه الرضا مشهد

تا ۳۰ % تخفیف مدینه الرضا
۹۱% از مسافرین، این هتل را توصیه نموده اند
اطلاعات هتل مدینه الرضا مشهد

رزرو هتل مدینه الرضا مشهد از تاریخ دوشنبه یازدهم بهمن به مدت ۲ شب (قیمت ها به ریال می باشد)
نوع اتاق تخفیف ظرفیت (نفر) نفراضافه صبحانه رایگان دوشنبه
یازدهم بهمن سه‌شنبه
دوازدهم بهمن جمع پرداختی دو شب تعداد اتاق
یک تخته
(هافبرد نهار رایگان) تا تاریخ ۹۵/۱۲/۲۴ ۳۰ % ۱ –

۴,۹۷۰,۰۰۰

۳,۴۷۰,۰۰۰
۴,۹۷۰,۰۰۰

۳,۴۷۰,۰۰۰ ۹,۹۴۰,۰۰۰
۶,۹۴۰,۰۰۰
دو تخته
تخت دبل(هافبرد نهار رایگان) تا تاریخ ۹۵/۱۲/۲۴ ۳۰ % ۲ ۱

۶,۷۶۰,۰۰۰

۴,۷۲۵,۰۰۰
۶,۷۶۰,۰۰۰

۴,۷۲۵,۰۰۰ ۱۳,۵۲۰,۰۰۰
۹,۴۵۰,۰۰۰
دو تخته
تخت توئین (هافبرد نهار رایگان) تا تاریخ ۹۵/۱۲/۲۴ ۳۰ % ۲ ۱

۶,۷۶۰,۰۰۰

۴,۷۲۵,۰۰۰
۶,۷۶۰,۰۰۰

۴,۷۲۵,۰۰۰ ۱۳,۵۲۰,۰۰۰
۹,۴۵۰,۰۰۰
سه تخته
(هافبرد نهار رایگان) تا تاریخ ۹۵/۱۲/۲۴ ۳۰ % ۳ ۱

۸,۳۳۰,۰۰۰

۵,۸۳۰,۰۰۰
۸,۳۳۰,۰۰۰

۵,۸۳۰,۰۰۰ ۱۶,۶۶۰,۰۰۰
۱۱,۶۶۰,۰۰۰
کانکت سه نفره
یک دبل و یک سینگل (هافبرد نهار رایگان) تا تاریخ ۹۵/۱۲/۲۴ ۳۰ % ۳ ۱

۱۱,۷۲۰,۰۰۰

۸,۲۰۰,۰۰۰
۱۱,۷۲۰,۰۰۰

۸,۲۰۰,۰۰۰ ۲۳,۴۴۰,۰۰۰
۱۶,۴۰۰,۰۰۰
کانکت چهارنفره
دو تا دبل (هافبرد نهار رایگان) تا تاریخ ۹۵/۱۲/۲۴ ۳۰ % ۴ ۱

۱۳,۵۰۱,۹۶۰

۹,۴۵۰,۰۰۰
۱۳,۵۰۱,۹۶۰

۹,۴۵۰,۰۰۰ ۲۷,۰۰۳,۹۲۰
۱۸,۹۰۰,۰۰۰
کانکت پنج نفره
داخل یک اتاق دو تا سینگل واتاق دیگری یک دبل ویک سینگل (هافبردنهار رایگان) ۳۰ % ۵ –

۱۵,۰۷۹,۶۰۶

۱۰,۵۵۰,۰۰۰
۱۵,۰۷۹,۶۰۶

۱۰,۵۵۰,۰۰۰ ۳۰,۱۵۹,۲۱۲
۲۱,۱۰۰,۰۰۰
یک تخته
برای مسافر خارجی ۱۵ % ۱ –

۴,۹۷۰,۰۰۰

۴,۲۲۰,۰۰۰
۴,۹۷۰,۰۰۰

۴,۲۲۰,۰۰۰ ۹,۹۴۰,۰۰۰
۸,۴۴۰,۰۰۰
دو تخته
برای مسافر خارجی(تخت دبل) ۱۵ % ۲ ۱

۶,۷۶۰,۰۰۰

۵,۷۴۰,۰۰۰
۶,۷۶۰,۰۰۰

۵,۷۴۰,۰۰۰ ۱۳,۵۲۰,۰۰۰
۱۱,۴۸۰,۰۰۰
دو تخته
برای مسافر خارجی(تخت توئین) ۱۵ % ۲ ۱

۶,۷۶۰,۰۰۰

۵,۷۴۰,۰۰۰
۶,۷۶۰,۰۰۰

۵,۷۴۰,۰۰۰ ۱۳,۵۲۰,۰۰۰
۱۱,۴۸۰,۰۰۰
سه تخته
برای مسافر خارجی ۱۵ % ۳ ۱

۸,۳۳۰,۰۰۰

۷,۰۸۰,۰۰۰
۸,۳۳۰,۰۰۰

۷,۰۸۰,۰۰۰ ۱۶,۶۶۰,۰۰۰
۱۴,۱۶۰,۰۰۰
کانکت سه نفره
برای مسافر خارجی(یک دبل ویک سینگل) ۱۵ % ۳ ۱

۱۱,۷۲۰,۰۰۰

۹,۹۶۰,۰۰۰
۱۱,۷۲۰,۰۰۰

۹,۹۶۰,۰۰۰ ۲۳,۴۴۰,۰۰۰
۱۹,۹۲۰,۰۰۰
کانکت چهارنفره
برای مسافر خارجی(دو تا دبل) ۱۵ % ۴ ۱

۱۳,۵۰۱,۹۶۰

۱۱,۴۷۰,۰۰۰
۱۳,۵۰۱,۹۶۰

۱۱,۴۷۰,۰۰۰ ۲۷,۰۰۳,۹۲۰
۲۲,۹۴۰,۰۰۰
کانکت پنج نفره
برای مسافر خارجی(داخل یک اتاق دو تا سینگل واتاق دیگری یک دبل ویک سینگل) ۱۵ % ۵ –

۱۵,۰۷۹,۶۰۶

۱۲,۸۱۰,۰۰۰
۱۵,۰۷۹,۶۰۶

۱۲,۸۱۰,۰۰۰ ۳۰,۱۵۹,۲۱۲
۲۵,۶۲۰,۰۰۰
قیمت هر نفر اضافه مبلغ ۱,۵۸۰,۰۰۰ ریال می باشد

 

هتل مجلل درویشی مشهد

تا ۸ % تخفیف مجلل درویشی
۸۳% از مسافرین، این هتل را توصیه نموده اند
اطلاعات هتل مجلل درویشی مشهد

رزرو هتل مجلل درویشی مشهد از تاریخ دوشنبه یازدهم بهمن به مدت ۲ شب (قیمت ها به ریال می باشد)
نوع اتاق تخفیف ظرفیت (نفر) نفراضافه صبحانه رایگان دوشنبه
یازدهم بهمن سه‌شنبه
دوازدهم بهمن جمع پرداختی دو شب تعداد اتاق
یک تخته فصل
۸ % ۱ –

۳,۴۰۰,۰۰۰

۳,۱۲۰,۰۰۰
۳,۴۰۰,۰۰۰

۳,۱۲۰,۰۰۰ ۶,۸۰۰,۰۰۰
۶,۲۴۰,۰۰۰
دو تخته فصل
۸ % ۲ –

۴,۹۰۰,۰۰۰

۴,۵۰۰,۰۰۰
۴,۹۰۰,۰۰۰

۴,۵۰۰,۰۰۰ ۹,۸۰۰,۰۰۰
۹,۰۰۰,۰۰۰
سه تخته فصل
۸ % ۳ –

۵,۹۰۰,۰۰۰

۵,۴۲۰,۰۰۰
۵,۹۰۰,۰۰۰

۵,۴۲۰,۰۰۰ ۱۱,۸۰۰,۰۰۰
۱۰,۸۴۰,۰۰۰
سوئیت برای دو نفر فصل
۸ % ۲ ۲

۵,۹۰۰,۰۰۰

۵,۴۲۰,۰۰۰
۵,۹۰۰,۰۰۰

۵,۴۲۰,۰۰۰ ۱۱,۸۰۰,۰۰۰
۱۰,۸۴۰,۰۰۰
دو تخته (توئین)
۸ % ۲ –

۴,۹۰۰,۰۰۰

۴,۵۰۰,۰۰۰
۴,۹۰۰,۰۰۰

۴,۵۰۰,۰۰۰ ۹,۸۰۰,۰۰۰
۹,۰۰۰,۰۰۰
اتاق کوئین
برای دو نفر ۸ % ۲ ۱

۵,۹۰۰,۰۰۰

۵,۴۲۰,۰۰۰
۵,۹۰۰,۰۰۰

۵,۴۲۰,۰۰۰ ۱۱,۸۰۰,۰۰۰
۱۰,۸۴۰,۰۰۰
سوئیت امپریال
برای دو نفر ۸ % ۲ ۲

۶,۹۰۰,۰۰۰

۶,۳۴۰,۰۰۰
۶,۹۰۰,۰۰۰

۶,۳۴۰,۰۰۰ ۱۳,۸۰۰,۰۰۰
۱۲,۶۸۰,۰۰۰
اتاق امپریال
برای سه نفر ۸ % ۳ –

۶,۹۰۰,۰۰۰

۶,۳۴۰,۰۰۰
۶,۹۰۰,۰۰۰

۶,۳۴۰,۰۰۰ ۱۳,۸۰۰,۰۰۰
۱۲,۶۸۰,۰۰۰
اتاق چهار تخته فصل
۸ % ۴ –

۷,۹۰۰,۰۰۰

۷,۲۶۰,۰۰۰
۷,۹۰۰,۰۰۰

۷,۲۶۰,۰۰۰ ۱۵,۸۰۰,۰۰۰
۱۴,۵۲۰,۰۰۰
دوبلکس
پرزیدنتال (برای دو نفر) ۸ % ۲ ۲

۱۵,۰۰۰,۰۰۰

۱۳,۸۰۰,۰۰۰
۱۵,۰۰۰,۰۰۰

۱۳,۸۰۰,۰۰۰ ۳۰,۰۰۰,۰۰۰
۲۷,۶۰۰,۰۰۰
پنت هوس اسپا
۸ % ۲ ۱

۱۵,۰۰۰,۰۰۰

۱۳,۸۰۰,۰۰۰
۱۵,۰۰۰,۰۰۰

۱۳,۸۰۰,۰۰۰ ۳۰,۰۰۰,۰۰۰
۲۷,۶۰۰,۰۰۰
اتاق آینده
برای دو نفر ۸ % ۲ ۱

۹,۵۰۰,۰۰۰

۸,۷۴۰,۰۰۰
۹,۵۰۰,۰۰۰

۸,۷۴۰,۰۰۰ ۱۹,۰۰۰,۰۰۰
۱۷,۴۸۰,۰۰۰
دوبلکس VIP
برای چهار نفر(عرب – چین – هند ) ۸ % ۴ ۲

۱۶,۰۰۰,۰۰۰

۱۴,۷۲۰,۰۰۰
۱۶,۰۰۰,۰۰۰

۱۴,۷۲۰,۰۰۰ ۳۲,۰۰۰,۰۰۰
۲۹,۴۴۰,۰۰۰
پنت هوس روم
برای دو نفر ۸ % ۲ ۲

۱۵,۰۰۰,۰۰۰

۱۳,۸۰۰,۰۰۰
۱۵,۰۰۰,۰۰۰

۱۳,۸۰۰,۰۰۰ ۳۰,۰۰۰,۰۰۰
۲۷,۶۰۰,۰۰۰
دوبلکس ویژه VIP
برای چهار نفر(ایران باستان – ایران اسلام) ۸ % ۴ ۲

۲۰,۰۰۰,۰۰۰

۱۸,۴۰۰,۰۰۰
۲۰,۰۰۰,۰۰۰

۱۸,۴۰۰,۰۰۰ ۴۰,۰۰۰,۰۰۰
۳۶,۸۰۰,۰۰۰
یک تخته
اکونومی(طبقات۱٫۲٫۳) ۸ % ۱ –

۲,۹۰۰,۰۰۰

۲,۶۶۰,۰۰۰
۲,۹۰۰,۰۰۰

۲,۶۶۰,۰۰۰ ۵,۸۰۰,۰۰۰
۵,۳۲۰,۰۰۰
دو تخته
اکونومی(طبقات۱٫۲٫۳) ۸ % ۲ –

۳,۹۰۰,۰۰۰

۳,۵۸۰,۰۰۰
۳,۹۰۰,۰۰۰

۳,۵۸۰,۰۰۰ ۷,۸۰۰,۰۰۰
۷,۱۶۰,۰۰۰
سه تخته
اکونومی(طبقات۱٫۲٫۳) ۸ % ۳ –

۴,۹۰۰,۰۰۰

۴,۵۰۰,۰۰۰
۴,۹۰۰,۰۰۰

۴,۵۰۰,۰۰۰ ۹,۸۰۰,۰۰۰
۹,۰۰۰,۰۰۰
سوئیت
برای دو نفر – اکونومی(طبقات۱٫۲٫۳) ۸ % ۲ ۲

۴,۹۰۰,۰۰۰

۴,۵۰۰,۰۰۰
۴,۹۰۰,۰۰۰

۴,۵۰۰,۰۰۰ ۹,۸۰۰,۰۰۰
۹,۰۰۰,۰۰۰
چهارتخته
اکونومی(طبقات۱٫۲٫۳) ۸ % ۴ –

۶,۹۰۰,۰۰۰

۶,۳۴۰,۰۰۰
۶,۹۰۰,۰۰۰

۶,۳۴۰,۰۰۰ ۱۳,۸۰۰,۰۰۰
۱۲,۶۸۰,۰۰۰
قیمت هر نفر اضافه مبلغ ۱,۱۰۰,۰۰۰ ۱,۰۱۰,۰۰۰ ریال می باشد

 

هتل هما(۲) مشهد

تا ۴۵ % تخفیف هما(۲)
۶۳% از مسافرین، این هتل را توصیه نموده اند
اطلاعات هتل هما(۲) مشهد

رزرو هتل هما(۲) مشهد از تاریخ دوشنبه یازدهم بهمن به مدت ۲ شب (قیمت ها به ریال می باشد)
نوع اتاق تخفیف ظرفیت (نفر) نفراضافه صبحانه رایگان دوشنبه
یازدهم بهمن سه‌شنبه
دوازدهم بهمن جمع پرداختی دو شب تعداد اتاق
سوئیت یک نفره
۱۴ % ۱ –

۲,۷۸۰,۰۰۰

۲,۳۷۰,۰۰۰
۲,۷۸۰,۰۰۰

۲,۳۷۰,۰۰۰ ۵,۵۶۰,۰۰۰
۴,۷۴۰,۰۰۰
سوئیت دو نفره
معمولی ۱۵ % ۲ ۲

۳,۴۴۵,۰۰۰

۲,۹۰۰,۰۰۰
۳,۴۴۵,۰۰۰

۲,۹۰۰,۰۰۰ ۶,۸۹۰,۰۰۰
۵,۸۰۰,۰۰۰
سوئیت یک نفره ویژه
۱۵ % ۱ –

۳,۳۲۵,۰۰۰

۲,۸۱۰,۰۰۰
۳,۳۲۵,۰۰۰

۲,۸۱۰,۰۰۰ ۶,۶۵۰,۰۰۰
۵,۶۲۰,۰۰۰
سوئیت ویژه دو نفره
۱۶ % ۲ ۲

۴,۴۱۵,۰۰۰

۳,۶۸۰,۰۰۰
۴,۴۱۵,۰۰۰

۳,۶۸۰,۰۰۰ ۸,۸۳۰,۰۰۰
۷,۳۶۰,۰۰۰
سوئیت رویال دو نفره
۴۵ % ۲ ۲

۷,۵۹۰,۰۰۰

۴,۱۶۰,۰۰۰
۷,۵۹۰,۰۰۰

۴,۱۶۰,۰۰۰ ۱۵,۱۸۰,۰۰۰
۸,۳۲۰,۰۰۰
سوئیت آپارتمان دو نفره
لوکس ۱۶ % ۲ ۲

۳,۸۳۷,۰۰۰

۳,۲۲۰,۰۰۰
۳,۸۳۷,۰۰۰

۳,۲۲۰,۰۰۰ ۷,۶۷۴,۰۰۰
۶,۴۴۰,۰۰۰
سوئیت کانکت
چهار نفره ۱۷ % ۴ ۱

۶,۸۹۰,۰۰۰

۵,۶۶۰,۰۰۰
۶,۸۹۰,۰۰۰

۵,۶۶۰,۰۰۰ ۱۳,۷۸۰,۰۰۰
۱۱,۳۲۰,۰۰۰
سوئیت رویال چهار نفره
(ویژه A)برای چهار نفر ۱۸ % ۴ ۴

۱۰,۹۰۰,۰۰۰

۸,۸۸۰,۰۰۰
۱۰,۹۰۰,۰۰۰

۸,۸۸۰,۰۰۰ ۲۱,۸۰۰,۰۰۰
۱۷,۷۶۰,۰۰۰
سوئیت کانکت ویژه
برای چهار نفر ۱۸ % ۴ ۲

۸,۸۳۰,۰۰۰

۷,۲۲۰,۰۰۰
۸,۸۳۰,۰۰۰

۷,۲۲۰,۰۰۰ ۱۷,۶۶۰,۰۰۰
۱۴,۴۴۰,۰۰۰
سوئیت لوکس دو نفره
ویژه برای دو نفر ۱۶ % ۲ ۳

۴,۸۰۷,۰۰۰

۳,۹۹۹,۰۰۰
۴,۸۰۷,۰۰۰

۳,۹۹۹,۰۰۰ ۹,۶۱۴,۰۰۰
۷,۹۹۸,۰۰۰
سوئیت رویال چهار نفره
۱۸ % ۴ ۴

۸,۶۶۶,۰۰۰

۷,۰۹۰,۰۰۰
۸,۶۶۶,۰۰۰

۷,۰۹۰,۰۰۰ ۱۷,۳۳۲,۰۰۰
۱۴,۱۸۰,۰۰۰
سوئیت یک خوابه دو نفره
۱۶ % ۴ ۱

۳,۸۳۷,۰۰۰

۳,۲۲۰,۰۰۰
۳,۸۳۷,۰۰۰

۳,۲۲۰,۰۰۰ ۷,۶۷۴,۰۰۰
۶,۴۴۰,۰۰۰
قیمت هر نفر اضافه مبلغ ۱,۱۵۶,۰۰۰ ریال می باشد

 

هتل پردیسان مشهد

تا ۱۴ % تخفیف پردیسان
۷۱% از مسافرین، این هتل را توصیه نموده اند
اطلاعات هتل پردیسان مشهد

رزرو هتل پردیسان مشهد از تاریخ دوشنبه یازدهم بهمن به مدت ۲ شب (قیمت ها به ریال می باشد)
نوع اتاق تخفیف ظرفیت (نفر) نفراضافه صبحانه رایگان دوشنبه
یازدهم بهمن سه‌شنبه
دوازدهم بهمن جمع پرداختی دو شب تعداد اتاق
اتاق یک تخته
۱۴ % ۱ –

۲,۲۷۸,۱۰۰

۱,۹۳۷,۰۰۰
۲,۲۷۸,۱۰۰

۱,۹۳۷,۰۰۰ ۴,۵۵۶,۲۰۰
۳,۸۷۴,۰۰۰
اتاق دو تخته
Double (تخت چسبیده) ۱۴ % ۲ ۱

۳,۱۵۰,۱۰۰

۲,۶۸۰,۰۰۰
۳,۱۵۰,۱۰۰

۲,۶۸۰,۰۰۰ ۶,۳۰۰,۲۰۰
۵,۳۶۰,۰۰۰
اتاق دو تخته
Twin (تخت جدا) ۱۴ % ۲ ۱

۳,۱۵۰,۱۰۰

۲,۶۸۰,۰۰۰
۳,۱۵۰,۱۰۰

۲,۶۸۰,۰۰۰ ۶,۳۰۰,۲۰۰
۵,۳۶۰,۰۰۰
سه تخته
۱۴ % ۳ ۱

۳,۹۱۳,۱۰۰

۳,۳۲۷,۰۰۰
۳,۹۱۳,۱۰۰

۳,۳۲۷,۰۰۰ ۷,۸۲۶,۲۰۰
۶,۶۵۴,۰۰۰
چهار تخته
۱۴ % ۴ ۱

۴,۶۷۶,۱۰۰

۳,۹۸۰,۰۰۰
۴,۶۷۶,۱۰۰

۳,۹۸۰,۰۰۰ ۹,۳۵۲,۲۰۰
۷,۹۶۰,۰۰۰
دبل لوکس
۱۴ % ۲ ۱

۳,۸۰۴,۱۰۰

۳,۲۳۵,۰۰۰
۳,۸۰۴,۱۰۰

۳,۲۳۵,۰۰۰ ۷,۶۰۸,۲۰۰
۶,۴۷۰,۰۰۰
سوئیت
دوبلکس برای چهار نفر،طبقه بالایی یک تخت دبل و طبقه پایین دو کاناپه تخت خواب شو ۱۴ % ۴ –

۴,۶۷۶,۱۰۰

۳,۹۸۰,۰۰۰
۴,۶۷۶,۱۰۰

۳,۹۸۰,۰۰۰ ۹,۳۵۲,۲۰۰
۷,۹۶۰,۰۰۰
سینگل لوکس
۱۲ % ۱ –

۲,۶۳۹,۴۰۰

۲,۳۰۷,۰۰۰
۲,۶۳۹,۴۰۰

۲,۳۰۷,۰۰۰ ۵,۲۷۸,۸۰۰
۴,۶۱۴,۰۰۰
اتاق کانکت برای ۴ نفر
۱۴ % ۴ ۲

۶,۳۰۰,۲۰۰

۵,۳۵۷,۰۰۰
۶,۳۰۰,۲۰۰

۵,۳۵۷,۰۰۰ ۱۲,۶۰۰,۴۰۰
۱۰,۷۱۴,۰۰۰
قیمت هر نفر اضافه مبلغ ۷۵۲,۱۰۰ ۷۵۰,۰۰۰ ریال می باشد

هتل فردوس مشهد

تا ۳۸ % تخفیف فردوس

جزئیات و عکسهای هتل فردوس مشهد


۱۰۰% از مسافرین، این هتل را توصیه نموده اند
اطلاعات هتل فردوس مشهد

رزرو هتل فردوس مشهد از تاریخ دوشنبه یازدهم بهمن به مدت ۲ شب (قیمت ها به ریال می باشد)
نوع اتاق تخفیف ظرفیت (نفر) نفراضافه صبحانه رایگان دوشنبه
یازدهم بهمن سه‌شنبه
دوازدهم بهمن جمع پرداختی دو شب تعداد اتاق
یک نفره
دارای یک تخت یک نفره ۳۵ % ۱ –

۳,۱۶۱,۰۰۰

۲,۰۴۰,۰۰۰
۳,۱۶۱,۰۰۰

۲,۰۴۰,۰۰۰ ۶,۳۲۲,۰۰۰
۴,۰۸۰,۰۰۰
دو نفره دبل
دارای یک تخت دو نفره (دبل) ، IPTV (موزیک ، فیلم بازی…) اینترنت وایرلس،سرویس بهداشتی فرنگی ۳۶ % ۲ –

۴,۱۹۶,۵۰۰

۲,۶۶۰,۰۰۰
۴,۱۹۶,۵۰۰

۲,۶۶۰,۰۰۰ ۸,۳۹۳,۰۰۰
۵,۳۲۰,۰۰۰
دو نفره توئین
دارای دو تخت یکنفره ، IPTV (موزیک ، فیلم بازی…) اینترنت وایرلس،سرویس بهداشتی فرنگی ۳۶ % ۲ –

۴,۱۹۶,۵۰۰

۲,۶۶۰,۰۰۰
۴,۱۹۶,۵۰۰

۲,۶۶۰,۰۰۰ ۸,۳۹۳,۰۰۰
۵,۳۲۰,۰۰۰
سه نفره
دارای یک تخت دو نفره (دبل) یک تخت سینگل ، IPTV (موزیک ، فیلم بازی…) اینترنت وایرلس،سرویس بهداشتی فرنگی ۳۷ % ۳ ۱

۵,۰۶۸,۵۰۰

۳,۱۹۰,۰۰۰
۵,۰۶۸,۵۰۰

۳,۱۹۰,۰۰۰ ۱۰,۱۳۷,۰۰۰
۶,۳۸۰,۰۰۰
سوئیت رویال برای دو نفر
دارای یک تخت دو نفره (دبل) + ۱ کاناپه تختخوابشو ، میزغذاخوری ۲ نفره ،کاناپه، IPTV (موزیک ، فیلم بازی…) اینترنت وایرلس،دارای سرویس بهداشتی فرنگی ۳۷ % ۲ ۱

۵,۹۹۵,۰۰۰

۳,۷۵۰,۰۰۰
۵,۹۹۵,۰۰۰

۳,۷۵۰,۰۰۰ ۱۱,۹۹۰,۰۰۰
۷,۵۰۰,۰۰۰
دو نفره دبل رویال
دارای یک تخت دو نفره (دبل)وتلویزیون ، IPTV (موزیک ، فیلم بازی…) اینترنت وایرلس،سرویس بهداشتی فرنگی ، و دارای کاناپه ، میز غذاخوری ۲ نفره ۳۶ % ۲ –

۴,۶۳۲,۵۰۰

۲,۹۲۰,۰۰۰
۴,۶۳۲,۵۰۰

۲,۹۲۰,۰۰۰ ۹,۲۶۵,۰۰۰
۵,۸۴۰,۰۰۰
سوئیت برای دو نفر
دارای یک تخت دو نفره (دبل) + ۱ کاناپه تختخوابشو ، میزغذاخوری ۴ نفره ،کاناپه، IPTV (موزیک ، فیلم بازی…)اینترنت وایرلس،دارای سرویس بهداشتی فرنگی ، ۳۷ % ۲ ۱

۵,۴۵۰,۰۰۰

۳,۴۲۰,۰۰۰
۵,۴۵۰,۰۰۰

۳,۴۲۰,۰۰۰ ۱۰,۹۰۰,۰۰۰
۶,۸۴۰,۰۰۰
سوئیت برای چهار نفر
دارای یک تخت دو نفره (دبل) + ۱ تخت سینگل و ۱ تخت کاناپه تختخوابشو ، میزغذاخوری ۴ نفره ،کاناپه، تلویزیون ، IPTV (موزیک ، فیلم بازی…)اینترنت وایرلس،سرویس بهداشتی فرنگی ۳۸ % ۴ –

۷,۱۹۴,۰۰۰

۴,۴۶۰,۰۰۰
۷,۱۹۴,۰۰۰

۴,۴۶۰,۰۰۰ ۱۴,۳۸۸,۰۰۰
۸,۹۲۰,۰۰۰
سوئیت رویال برای چهار نفر
دارای یک تخت دو نفره (دبل) ، IPTV (موزیک ، فیلم بازی…)ماهواره اینترنت وایرلس،سرویس بهداشتی فرنگی و دارای کاناپه ، میز غذاخوری۴نفره ، ۳۸ % ۴ –

۷,۷۳۹,۰۰۰

۴,۷۹۰,۰۰۰
۷,۷۳۹,۰۰۰

۴,۷۹۰,۰۰۰ ۱۵,۴۷۸,۰۰۰
۹,۵۸۰,۰۰۰
آپارتمان یک خوابه
برای دو نفر ۳۸ % ۲ –

۸,۷۲۰,۰۰۰

۵,۳۸۰,۰۰۰
۸,۷۲۰,۰۰۰

۵,۳۸۰,۰۰۰ ۱۷,۴۴۰,۰۰۰
۱۰,۷۶۰,۰۰۰
آپارتمان دو خوابه
برای چهار نفر ۳۸ % ۴ –

۱۰,۹۰۰,۰۰۰

۶,۶۹۰,۰۰۰
۱۰,۹۰۰,۰۰۰

۶,۶۹۰,۰۰۰ ۲۱,۸۰۰,۰۰۰
۱۳,۳۸۰,۰۰۰
قیمت هر نفر اضافه مبلغ ۸۸۰,۰۰۰ ۶۲۰,۰۰۰ ریال می باشد

 

هتل پارس مشهد

تا ۳۲ % تخفیف پارس
۵۵% از مسافرین، این هتل را توصیه نموده اند
اطلاعات هتل پارس مشهد

رزرو هتل پارس مشهد از تاریخ دوشنبه یازدهم بهمن به مدت ۲ شب (قیمت ها به ریال می باشد)
نوع اتاق تخفیف ظرفیت (نفر) نفراضافه صبحانه رایگان دوشنبه
یازدهم بهمن سه‌شنبه
دوازدهم بهمن جمع پرداختی دو شب تعداد اتاق
اتاق یک تخته
۲۷ % ۱ –

۲,۶۸۶,۰۰۰

۱,۹۴۰,۰۰۰
۲,۶۸۶,۰۰۰

۱,۹۴۰,۰۰۰ ۵,۳۷۲,۰۰۰
۳,۸۸۰,۰۰۰
اتاق دو نفره
(تخت دبل) ۳۰ % ۲ –

۳,۹۴۳,۰۰۰

۲,۷۶۰,۰۰۰
۳,۹۴۳,۰۰۰

۲,۷۶۰,۰۰۰ ۷,۸۸۶,۰۰۰
۵,۵۲۰,۰۰۰
اتاق دو نفره
(تخت توئین) ۳۰ % ۲ –

۳,۹۴۳,۰۰۰

۲,۷۶۰,۰۰۰
۳,۹۴۳,۰۰۰

۲,۷۶۰,۰۰۰ ۷,۸۸۶,۰۰۰
۵,۵۲۰,۰۰۰
سوئیت
لوکس(آپارتمان یک خوابه شامل یک تخت دبل ) ۳۱ % ۲ ۲

۵,۴۸۲,۰۰۰

۳,۷۶۰,۰۰۰
۵,۴۸۲,۰۰۰

۳,۷۶۰,۰۰۰ ۱۰,۹۶۴,۰۰۰
۷,۵۲۰,۰۰۰
سوئیت
پارس(آپارتمان دو خوابه شامل یک تخت دبل و دو تا سینگل) ۳۲ % ۴ ۲

۷,۰۶۷,۵۶۰

۴,۷۹۰,۰۰۰
۷,۰۶۷,۵۶۰

۴,۷۹۰,۰۰۰ ۱۴,۱۳۵,۱۲۰
۹,۵۸۰,۰۰۰
قیمت هر نفر اضافه مبلغ ۸۷۸,۵۴۰ ریال می باشد

هتل الماس مشهد

تا ۴۸ % تخفیف الماس

جزئیات و عکسهای هتل الماس مشهد


۷۵% از مسافرین، این هتل را توصیه نموده اند
اطلاعات هتل الماس مشهد

رزرو هتل الماس مشهد از تاریخ دوشنبه یازدهم بهمن به مدت ۲ شب (قیمت ها به ریال می باشد)
نوع اتاق تخفیف ظرفیت (نفر) نفراضافه صبحانه رایگان دوشنبه
یازدهم بهمن سه‌شنبه
دوازدهم بهمن جمع پرداختی دو شب تعداد اتاق
سینگل رویال
۴۳ % ۱ –

۳,۲۵۹,۱۰۰

۱,۸۵۰,۰۰۰
۳,۲۵۹,۱۰۰

۱,۸۵۰,۰۰۰ ۶,۵۱۸,۲۰۰
۳,۷۰۰,۰۰۰
دو تخته رویال
تخت دبل ۴۳ % ۲ ۱

۴,۰۲۲,۱۰۰

۲,۲۷۰,۰۰۰
۴,۰۲۲,۱۰۰

۲,۲۷۰,۰۰۰ ۸,۰۴۴,۲۰۰
۴,۵۴۰,۰۰۰
دو تخته رویال
تخت توئین ۴۳ % ۲ ۱

۴,۰۲۲,۱۰۰

۲,۲۷۰,۰۰۰
۴,۰۲۲,۱۰۰

۲,۲۷۰,۰۰۰ ۸,۰۴۴,۲۰۰
۴,۵۴۰,۰۰۰
سه تخته رویال
۴۴ % ۳ ۱

۵,۰۰۳,۱۰۰

۲,۸۰۰,۰۰۰
۵,۰۰۳,۱۰۰

۲,۸۰۰,۰۰۰ ۱۰,۰۰۶,۲۰۰
۵,۶۰۰,۰۰۰
سوئیت
برای سه نفر ۳۴ % ۳ ۱

۵,۲۲۱,۱۰۰

۳,۴۰۰,۰۰۰
۵,۲۲۱,۱۰۰

۳,۴۰۰,۰۰۰ ۱۰,۴۴۲,۲۰۰
۶,۸۰۰,۰۰۰
کانکت
برای پنج نفر ۴۵ % ۵ ۱

۹,۰۲۵,۲۰۰

۴,۹۵۰,۰۰۰
۹,۰۲۵,۲۰۰

۴,۹۵۰,۰۰۰ ۱۸,۰۵۰,۴۰۰
۹,۹۰۰,۰۰۰
فیستا سوئیت
برای دو نفر ۳۴ % ۲ –

۵,۰۰۳,۱۰۰

۳,۲۶۰,۰۰۰
۵,۰۰۳,۱۰۰

۳,۲۶۰,۰۰۰ ۱۰,۰۰۶,۲۰۰
۶,۵۲۰,۰۰۰
پرزیدنت
برای دو نفر ۳۳ % ۲ –

۵,۹۷۳,۲۰۰

۳,۹۸۰,۰۰۰
۵,۹۷۳,۲۰۰

۳,۹۸۰,۰۰۰ ۱۱,۹۴۶,۴۰۰
۷,۹۶۰,۰۰۰
سوئیت یک خوابه
برای چهار نفر ۴۴ % ۴ –

۶,۵۲۹,۱۰۰

۳,۶۰۰,۰۰۰
۶,۵۲۹,۱۰۰

۳,۶۰۰,۰۰۰ ۱۳,۰۵۸,۲۰۰
۷,۲۰۰,۰۰۰
کانکت
برای چهار نفر ۴۴ % ۴ –

۸,۰۴۴,۲۰۰

۴,۴۵۰,۰۰۰
۸,۰۴۴,۲۰۰

۴,۴۵۰,۰۰۰ ۱۶,۰۸۸,۴۰۰
۸,۹۰۰,۰۰۰
چهار تخته
برای چهار نفر ۴۸ % ۴ –

۵,۹۷۳,۲۰۰

۳,۰۵۰,۰۰۰
۵,۹۷۳,۲۰۰

۳,۰۵۰,۰۰۰ ۱۱,۹۴۶,۴۰۰
۶,۱۰۰,۰۰۰
قیمت هر نفر اضافه مبلغ ۹۷۰,۱۰۰ ۵۷۰,۰۰۰ ریال می باشد



:: برچسب‌ها: , ارزانترین هتل ها , رزرو برترین هتل های مشهد , لیست قیمت هتل ها , هتل های مشهد , کیفیت هتل ها ,
:: بازدید از این مطلب : 87
|
امتیاز مطلب : 0
|
تعداد امتیازدهندگان : 0
|
مجموع امتیاز : 0
تاریخ انتشار : پنج شنبه 19 مرداد 1396 | نظرات ()
نوشته شده توسط : faezeh

آرامگاه فردوسی داخل باغی شش هکتاری واقع در مقابل یکی از دروازه‏های شهر طابران طوس به نام دروازۀ رزان است. به نوشتۀ نظامی عروضی چون جسد شاعر را از دروازۀ رزان بیرون بردند تا در گورستان عمومی شهر دفن کنند یکی از روحانیون سنّت‏گرای متعصّب طوس به بهانۀ این که وی رافضی (شیعه) بوده از دفن جسدش در گورستان عمومی ممانعت به عمل آورد، در نتیجه جنازه را به داخل شهر بازگرداندند و داخل باغچه‏ای که به خود فردوسی تعلق داشت دفن کردند. نظامی که حدود صد و چند سال پس از درگذشت شاعر این خبر را داده خود گور وی را در مقابل دروازۀ رزان زیارت کرده است. پس از آن هم کسان دیگری گور شاعر را در همان محل دیده یا زیارت کرده و از آن خبر داده‏اند.

شهری که باغ آرامگاه فردوسی میان ویرانه‏های آن ساخته شده یکی از شهرهای ولایت شانزده هزار کیلومتری طوس بوده است. طوس چهار شهر مهم به نامهای: نوقان (مشهد کنونی)، تروغبَذ (طرقبه)، رادکان (بین چناران و قوچان) و طابران (فردوسی کنونی)داشته است. شهر طابران تقریباً از زمان فردوسی (قرن چهارم) مرکز ولایت شده و آرام آرام به « شهر طوس» شهرت یافته است، اکنون هم اهالی مشهد به آن فردوسی می‏گویند.

این شهر چند بار ساخته و باز ویران شده است. آخرین بار توسط پسر تیمور (میرانشاه) در اواخر قرن هشتم تخریب شده و دیگر بازسازی نشده است. این شهر ویرانه حدود ۳۵۰ هکتار وسعت و بارویی به طول تقریباً ۷ کیلومتر دارد. شهر چند دروازه و یک ارگ داشته که اکنون ویرانه‏های ارگ و چند تا از دروازه‏های آن باقی مانده‏ است. فاصلۀ این شهر از مشهد حدود ۴ فرسخ (۲۴ کیلومتر) است.

مسافرانی که قصد سفر به آرامگاه فردوسی را دارند از شهر مشهد به سوی قوچان و تهران حدود سه فرسخ در جادۀ آسیایی پیش می‏روند و بعد در محل سه راهی فردوسی به راست می‏پیچند و یک فرسخ بعد به کنار بستر کشف‏رود و دروازۀ رودبار شهر طابران می‏رسند. در دو سوی دروازه بارۀ نیمه ویران شهر دیده می‏شود، در سمت چپ بولواری هم که منتهی به باغ می‏شود بنایی تاریخی به نام هارونیه قرار دارد که خانقاهی مربوط به قرن هشتم هجری است، در کنار هارونیه هم بقایای مدرسه و مسجد اصلی شهر از زیر خاک درآمده است که روی آن را پوشیده‏اند. در انتهای بولوار، باغ آرامگاه فردوسی واقع است و درون باغ استخر بزرگی ساخته شده و در سمت راست آن مجسمۀ فردوسی را قرار داده‏اند. در انتهای باغ، آرامگاه ۹۰۰ متری شاعر ساخته شده، پشت بنای آرامگاه هم دروازۀ رزان شهر طابران دیده می‏شود.

ساختار آرامگاه

مقبره و ایوان آرامگاه از سیمان و آهن و..ساخته و با سنگ مرمری بنام (سنگ خلج ) تزیین شد .معمار این بنا استاد حسین لرزاده بود ومجری طرح درودیان با مسئولیت مستقیم کیخسرو شاهرخ .

انتخاب سنگها توسط استاد حسین حجار باشی زنجانی انجام شد که استاد کمال دقت و توجه را در انتخاب بهترین و سالمترین سنگها رابه خرج داد

این بنا از کف ۱۸ متر ارتفاع دارد که مقبره در وسط این بنا قرار داشت که سنگ مرمر نفیسی بر روی آن قرار دارد و یک متر از کف بالا تر قرار دارد، یک ایوان ۴۰ متری بنا را احاطه می کند ، سقف آرامگاه با کاشیهای معّرق و مقرنس تزیین شده بود .بنای یاد شده به دلایل مختلف از همان ابتدا شروع به نشست و خرابی نمود و باوجود تعمیرات مکرر مشکل آن حل نشد تا اینکه در سال ۱۳۴۳ شمسی تصمیم گرفته شد بطور کلی بنا خراب شده و بنای جدید با پایه های محکمتر ، مواد و مصالح بهترساخته شود

عملیات اجرایی بنای جدید آرامگاه

عملیات اجرایی بنای جدید در سال ۱۳۴۳ شمسی شروع شد ولی این بار پس از بررسی جنس خاک و سایر عناصر و عوامل دخیل در کار شروع به ساخت بنای جدید با حفظ شکل ظاهری و طرح کلی آن نمودند، جهت این کار از قسمتهای مختلف بنا عکس گرفته شد و سنگهای نما و سایر سنگها شماره گذاریشدند

پس از خاکبرداری به عمق ۵ متر در ابعاد ۳۰×۳۰ پی بنا با بتن ساخته شد و سایر قسمتهای بنا با مصالح مقاوم و مرغوب مانند سیمان ،آهن و سنگ ساخته شد. تعداد ستونهایی که بنا را بر آن استوار کردند ۲۴ ستون در زیرزمین (همان طبقه اول) و ۸ ستون در طبقه دوم بود ستونها به قطر ۷۰ سانتیمتر و به شکل بیست گوشه منظم ساخته شده اند فضای کوچک داخلی آرامگاه وسیع تر شد (۹۰۰ متر مربع ) بخش فوقانی بنا که دربنای اولیه تو پر بود توخالی و مجّوف شد .کاشیکاری و تزیین زیر زمین با کاشیهای معّرق و الهام گرفته از عناصر تزئینی دوران هخامنشی و قرن چهارم هجری (دوره حیات فردوسی )انجام شد تا نشانی باشد از عظمت و اصالت کسی که در آنجا آرمیده است. تزیین نما با همان سنگهای بنای قبلی که شماره گذاری شده بود انجام گرفت و دیوارهای داخلی بنا در قسمت زیرزمین با سنگهای مرمر به ابعاد ۲۰×۵۰ سانتیمتر و کف تالار با همان سنگهاو به ابعاد ۹۰×۹۰ و۴۰ ×۹۰ تزیین شد و سنگ نوشته ها و نقش برجسته ها در مورد فردوسی و .. این بنا بیش از پیش زیبا تر و جذاب تر نمود.

کار ساخت بنای جدید توسط مهندس هوشنگ سیحون طراحی و اجرا شد پس از چهار سال در سال ۱۳۴۷ بنای جدید آرامگاه رسما افتتاح شد



:: برچسب‌ها: , 4مرکز خرید مشهور در مشهد , آشنایی با آرامگاه حکیم ابوالقاسم فردوسی , جاذبه های تاریخی مشهد , رزرو برترین هتل های مشهد , رواق زیر زمینی دارالاجابه ,
:: بازدید از این مطلب : 80
|
امتیاز مطلب : 0
|
تعداد امتیازدهندگان : 0
|
مجموع امتیاز : 0
تاریخ انتشار : پنج شنبه 19 مرداد 1396 | نظرات ()
نوشته شده توسط : faezeh

حرمِ امام رضا در مرکز شهر مشهد، استان خراسان رضوی، ایران؛ مدفن علی‌الرضاست که نزد مسلمانان شیعه به‌عنوان «حرم» گرامی داشته می‌شود و مقدس است. از بناهای پیوستهٔ برجستهٔ آن مسجد بالاسر (مدفن امام رضا) ( ۴۲۵ق/۱۰۳۳ م) و مسجد جامع گوهرشاد (ساختهٔ ۸۲۱ ق/ ۱۴۱۸م) است. حرم امام رضا مجموعه‌ای است با کانونِ آرامگاهِ هشتمین امام شیعیان، علی‌الرضا که دیگر مسجدها، آرامگاه‌ها، رواق‌ها، صحن‌ها، کتابخانه و موزه‌ها را دربرمی‌گیرد. بزرگترین مسجد جهان در اندازه (۲۵۰هزار مترمربع) و دومین مسجد بزرگ جهان در گنجایش (۵۰۰ هزار نفر) شمرده می‌شود.
کهن‌ترین بخش‌های آن، دیرینگی دهه ۶۱۰ قمری/ دهه ۱۲۳۰م دارد. از دورهٔ تیموریان که بسیاری از بناهای کهن خراسان در طوس، هرات و نیشابور نوسازی گشت، به این مکان نیز روی آورده شد. بسیاری از سازه‌های این حرم شیعه، از صفویان به ویژه شاه طهماسب صفوی به جا مانده است.

علی بن موسی الرضا در ۱۱ ذیقعده سال ۱۴۸ قمری در مدینه متولد شد و در سن ۵۵ سالگی به دست مأمون عباسی کشته شد. در ادب فارسی روضه به معنی باغ و گلستان و گلزار است و محل مضجع و در برگیرنده پیکر علی بن موسی‌الرضا را روضه منوره می‌خوانند. این مکان شامل فضایی مربع شکل که مساحت آن ۱۸۹٫۰۳ متر مربع بوده که از این فضا ۱۷٫۱۵ متر مربع آن مساحت ضریح می‌باشد. روضه منوره از طریق چهار صفه بزرگ در چهار جانب به داخل و خارج حرم مرتبط می‌شود.[۱]

محتویات

۱ شرح درگذشت
۲ پیشینه بنا
۲.۱ سامانیان
۲.۲ دیالمه
۲.۳ غزنویان
۲.۴ دوره سلجوقی
۲.۵ دوره خوارزمشاهیان
۲.۶ حمله مغول
۲.۷ دوره تیموریان
۲.۸ دوره صفوی
۲.۹ دوره نادری
۲.۱۰ دوره قاجاریه
۲.۱۱ دوره پهلوی
۲.۱۲ دوره جمهوری اسلامی
۳ حوادث
۴ بنای حرم
۴.۱ مزار
۴.۲ سنگ مزار
۴.۳ صندوق
۴.۴ ضریح
۴.۵ سرداب
۴.۶ سقف
۵ صحن‌ها و رواق‌ها
۵.۱ صحن‌ها
۵.۲ رواق‌ها
۶ افراد صاحب نام که در این حرم به‌خاک سپرده شده‌اند
۶.۱ گذشته
۶.۲ معاصر
۷ مجموعه حرم از نگاه شهری
۸ نگارخانه
۹ جستارهای وابسته
۱۰ پانویس
۱۱ منابع
۱۲ پیوند به بیرون

در مورد تاریخ درگذشت علی بن موسی (رضا) اختلاف نظر وجود دارد. او در روز جمعه یا دوشنبه آخر صفر یا ۱۷ یا ۲۱ ماه مبارک رمضان یا ۱۸ جمادی‌الاولی یا ۲۳ ذیقعده یا آخر همین ماه در سال ۲۰۳ یا ۲۰۶ یا ۲۰۲ قمری درگذشته‌است. شیخ صدوق در عیون اخبارالرضا تاریخ صحیح را ۲۱ ماه رمضان، روز جمعه سال ۲۰۳ هجری می‌داند.[۲][۳] وفات او در طوس و در یکی از روستاهای نوقان به نام سناباد یا سناآباد اتفاق افتاد. او به دست مأمون کشته شد و بدن او را بالای سر هارون الرشید دفن کردند. (پای علی بن موسی بالای سر هارون است)

بعد از این اتفاق آن محل به نام مشهد الرضا (محل شهادت رضا) نامیده شد. شیعیان شروع به زیارت و بازدید از مدفن او کردند.[۴]

دعبل خزاعی مجاورت قبرهای علی بن موسی (رضا) و هارون الرشید را در یکی از شعرهای خود توصیف‌کرده‌است. دو بیت از آن شعر بر روی کاشیکاری دیوار در قسمت بالای سر ضریح نوشته‌شده که متن آن چنین است:
شعری از دعبل خزاعی در حرم

قبران فی طوس خیر الناس کلهم و قبر شرهم هذا مِنَ العِبَرِ
ما ینفع الرجس من قرب الزکی و لا علی الزکی بقرب الرجس من ضرر

ترجمه:
در طوس دو قبر قراردارد، یکی بهترین مردم و قبر بدترین آنان؛ این است از عبرتهای روزگار
نه ناپاک از نزدیکی به فرد پاک سودی می‌برد و نه شخص پاک از نزیکی به شخص ناپاک ضرری

پیشینه بنا

مامون پس از درگذشت هارون وی را در بقعهٔ هارونی در باغی که بعدها به باغ حُمید بن قحبطه معروف شد، دفن کرد و برفراز بقعه (مزار)، قبه‌ای (گنبد نیم‌کره‌ای شکل) بنا نهاد که حدود ۱۰ سال بعد علی بن موسی‌الرضا را در بالای سر هارون در آن بنا دفن کردند. به عقیدهٔ بعضی از تاریخ‌نگاران در حوادث خراسان مانند حمله سبکتکین در اواخر قرن چهارم، آسیب شدیدی دید و تخریب شد و در سال ۴۰۰ قمری سلطان محمود غزنوی قبه را بازسازی کرد ولی دیگر مورخان معتقدند که فعالیت‌های عمرانی سلطان محمود غزنوی شامل بازسازی قبه نمی‌شده‌است چون در اثر یورش‌ها بنا تخریب نشده‌بود.[۵]

قبه مذکور از زمان ساخت (یا بازسازی) تاکنون موجود است و در دوران‌های متفاوت تعمیر جزئی یا تزئین شده‌است.[۵]
سامانیان

به روایت بیهقی، امیر فائق‌الخاصه مشهد، مشهدالرضا، را آبادان کرد.[۵]
دیالمه

در زمان عضدالدوله دیلمی بقعه به سبک آن زمان تعمیر و به پاره‌ای از تزئینات آراسته شد و اطراف کاخ حُمید بن قحطبه خانه‌های مسکونی افزوده شد و توسعه یافت و دژ مستحکمی آن را را محافظت می‌کرد.[۵]
غزنویان

طبق بعضی روایات محمود غزنوی عمارت بقعه (عمارتی که مرقد علی بن موسی‌الرضا و هارون در آن است) را پس از تخریبی که توسط پدرش سبکتکین غزنوی از نو ساخت و بنایی زیبا بنا کرد.[۵][۶]

تاریخ بیهقی بیان می‌کند: سوری در آن (بقعه) زیادتهای بسیاری فرمود و مناره‌ای کرد و دیهی خرید فاخر و بر آن وقف کرد.[۵]

ابوالحسن عراقی معروف به دبیر که از رجال و دبیران دربار غزنوی بود در سال ۴۲۵ قمری ضمن مرمت بقعه، اولین بنا را به آن افزود که این بنا به مسجد بالاسر معروف است.
دوره سلجوقی
پهن کردن فرش در صحن آرامگاه پیش از نماز جماعت

در سده ششم خورشیدی نخستین گنبد حرم بر فراز قبهٔ موجود،[۵] به فرمان سلطان سنجر سلجوقی و به کوشش وزیر وی، شرف الدین قمی ضمن تعمیر حرم ساخته شد و به گفته برخی از مورخان گنبد به دستور محمد خدابنده (الجایتو) ساخته شده‌است.[۵] جنس آن گنبد از کاشی بود. قبه (گنبد آغازین) همان است که امروزه از داخل حرم دیده می‌شود و سطح مقعّر و مقرنسهای آینه کاری شدهٔ آن پیداست.

همچنین به نقل از زادالمسافرین، امیر عمادالدوله در سال ۵۱۵ قمری حرم را مرمت نمود و ترکان زمرد دختر خواهرزاده سلطان سنجر، در اوایل سده ششم قمری ازارهٔ حرم را بهترین کاشی که کاشی سنجری معروف است، مزین کرد که تا کنون این کاشی‌ها در حرم موجودند.[۵]
دوره خوارزمشاهیان

در اوایل سده هفتم قمری در دوران محمد خوارزمشاه بار دیگر ازاره‌های حرم با کاشی‌های ممتاز معروف به کاشی سنجر تزئین شد که این کاشی‌ها با تاریخ ۶۱۲ قمری در حرم موجودند و علاوه بر آن دو محراب به حرم افزوده شد که الان این محراب‌ها در موزهٔ حرم موجودند.[۵]
حمله مغول

به گزارش ابن ابی الحدید در شرح نهج‌البلاغه، در سال ۶۱۸ قمری مغول‌ها به طوس حمله کردند و این شهر را غارت کرده و مردم را به قتل رساندند. سپس وارد مشهدالرضا شدند و آنجا را هم خراب کردند. مؤلف تاریخ آستان قدس رضوی از قول ابن ابی الحدید می‌نویسد با وجودی که مغول‌ها مردم مشهد را به قتل رسانیدند، بارگاه رضوی را حداقل تخریب نکردند و احتمالاً به غارت اموال و اثاثیه آن اکتفا کردند. هرچند بعضی منابع از خرابی بارگاه رضوی به دست مغول‌ها سخن گفته‌اند.

همچنین عطاملک جوینی مؤلف جهانگشا از خرابی حرم به دست مغول‌ها چیزی نگفته است. منظومه فضل بن روزبهان خنجی در مهمان نامه بخارا که حمله مغول‌ها را به طوس و مشهد نگاشته، بیان می‌کند که این حرم را خراب نکرده‌اند، زیرا کتیبه‌های سال ۶۱۲ قمری که قبل از این حمله بوده هنوز برجاست.

در دوره حکومت ایلخانیان فرسودگی‌ها و احیاناً خرابی‌ها و خسارات وارد شده به حرم بازسازی شد.[۷]
دوره تیموریان
عکسی قدیمی از مسجد گوهرشاد و حرم امام رضا در دوردست

در دوران تیموری به دنبال کوشش‌های شاهرخ تیموری در آبادانی مشهد در سده نهم هجری، به همت همسر وی گوهرشادآغا نخستین مسجد جامع شهر مشهد (مسجد گوهرشاد) با نام وی در سمت قبلهٔ حرم که صحن جنوبی را تشکیل می‌دهد به اتمام رسید. بعدها صحن تیموری (عتیق) و اساس ایوانی که امروزه طلایی است توسط امیر علیشیر نوایی وزیر سلطان حسین بایقرا به وجود آمد.[۷]

علاوه بر مسجد گوهرشاد دو رواق دارالحفاظ و دارالسیاده به مجموعه افزوده شد و مدرسه پریزاد، مدرسه دودر و مدرسه بالاسر سابق که در ضلع غربی دارالسیاده بود (و الان جزئی از رواق دارالولایه است) در دوران شاهرخ تیموری ساخته شدند.[۵]
دوره صفوی

در دوره صفوی بر عظمت و شکوه حرم افزودند و مناره نزدیک گنبد که در دوره غزنویان به دستور ابن معتز حاکم نیشابور برپا شده بود به امر شاه تهماسب بازسازی و طلاکاری شد و در سال ۹۳۲ قمری خشت‌های نفیس کاشی روی گنبد را به خشت‌های طلا تبدیل کردند.

در سال ۹۹۷ قمری یعنی دومین سال سلطنت شاه عباس اول شهر مشهد در محاصره عبدالله خان ازبک قرار گرفت، چون به سوی او تیری شلیک شد غضب کرد و دستور به قتل‌عام مردم مشهد داد به طوری که در صحن حرم خون جاری شد.

سال بعد عبدالمؤمن خان ازبک با لشکرش به مشهد حمله کرد. جمعی از مردم مشهد و به ویژه سادات، علما، خدام و مدرسان آستان قدس رضوی به حرم پناهنده شدند. در حالی که ایشان به دعا مشغول بودند، عبدالمؤمن خان و دین محمد سلطان به اتفاق عده‌ای از جنگجویان خود وارد صحن شده و پناهندگان را قتل‌عام کردند. چنان خشمگین بودند که شعله خشم و غضب آن‌ها جز به ریختن خون سادات، صلحا و علما خاموش نمی‌شد. آنان زایران را از داخل حرم بیرون می‌کشیدند و با کمال قساوت می‌کشتند. چنان‌که میر محمد حسین مشهور به «میربالای سر» که از سادات متقی مشهد بود و پیوسته در بالای سر علی بن موسی الرضا به تلاوت قرآن مشغول بود را دو نفر از ازبکان در کنار ضریح با شمشیر پاره‌پاره کردند. زنان و کودکان در مسجد گوهرشاد جمع شده بودند و در آنجا ناظر قتل‌عام وحشیانه نزدیکان و خویشان خود بودند. سرانجام عبدالمؤمن دستور داد، قندیل‌های مرصع طلا و نقره و شمعدان‌ها و همچنین میل طلای بالای گنبد و بسیاری از ظرف‌ها و فرش‌ها و کتاب‌های کتابخانه را به غارت برده و زنان و کودکان را به اسیری به ماوراءالنهر بفرستند. بعدها عبدالمؤمن خان به سخت‌ترین شکل به دست افراد خود کشته شد.

در دوران شاه تهماسب صفوی، پس از جمع‌آوری خشت‌های کاشی، گنبدی با روکش طلا بر فراز گنبد پیشین بنا شد. این همان گنبدی است که امروزه در نمای بیرونی وجود دارد.

در سال ۱۰۰۹ قمری که شاه عباس صفوی از پایتخت آن روز، اصفهان، پیاده به مشهد رفت، مدتی در مشهد ماند و دستور داد که گنبد حرم، بار دیگر با خشت‌هایی از مس و روکش طلایی پوشیده شود و این کار به دست کمال‌الدین محمود یزدی انجام شد. بر پایه آنچه در کتیبه گنبد دیده می‌شود، این کار در سال ۱۰۱۰ قمری آغاز شده و در سال ۱۱۱۶ قمری به پایان رسیده‌است. متن کتیبه گنبد که اثر خوشنویس ایرانی علیرضا عباسی است، و با حروف طلایی بر زمینه فیروزه‌ای به خط ثلث نوشته شده، چنین است:

بسم الله الرحمن الرحیم من عظائم توفیقات الله سبحانه ان وفق السلطان الاعظم مولی ملوک العرب و العجم صاحب النسب الطاهر النبوی و الحسب الباهر العلوی تراب اقدام خدام هذه الروضه المنوره الملکوتیه مروّج آثار اجداده المعصومین السلطان ابن السلطان ابوالمظفر شاه عباس الموسوی الصفوی بهادرخان. فاستسعد بالمجیء ماشیاّ علی قدمیه من دارالسلطنه اصفهان الی زیاره هذا الحرم الاشرف و قد تشرّف بزینه هذه القبه من خلّص ماله فی سنه الف و عشر و تمّ فی سنه الف و ستهعشر.

همچنین به فرمان شاه عباس اقدامات و تحولات دیگری نیز در قلمرو حرم صورت گرفت ازجمله توسعه صحن عتیق، احداث ایوان شمالی و اتاق‌ها، غرفه‌ها، سردرها، و ایوانهای شرقی و غربی آن ایجاد رواق توحیدخانه و نیز گنبد الله وردیخان. از آنجایی که شاه عباس به آستانه امام رضا توجه ویژه داشت، دستور داد تا هر کس به زیارت آن جا رفته باشد می‌تواند عنوان «مشهدی» را مانند حاجی و کربلایی بر نام خود بیفزاید و این لقب از آن زمان رواج یافت.[۷]

در سال ۱۰۸۴ قمری و در زمان شاه سلیمان صفوی، در پی زمین لرزه‌ای، گنبد حرم هم آسیب دید و شماری از خشت‌های طلایی آن از جا کنده شد. وی دستور داد تا گنبد بازسازی شود و کتیبه‌ای بر آن افزوده گردد که این رخداد را حکایت نماید. این کتیبه اکنون به صورت چهار ترنج در اطراف گنبد دیده می‌شود.

من میامن منن الله سبحانه الذی زین السماء بزینه الکواکب و رصع هذه القباب العلی بدرر الدراری الثواقب ان استسعد السلطان الاعدل الاعظم و الخاقان الاکرم الافخم اشرف ملوک الارض حسبا و نسباً و اکرمهم خلقاً و ادبا مروج مذهب اجداده الائمه المعصومین و محیی مراسم آبائه الطیبین الطاهرین السلطان بن السلطان شاه سلیمان الصفوی الموسوی بهادرخان بتذهیب هذه القبه العرشیه الملکوتیه و تزیینها و تشرّف بتجدیدها و تحسینها اذا تطرق الیه الانکسار و سقطت لبناتها الذهبیه آلتی کانت تشرق کالشمس فی رابعه النهار بسبب حدوث الزلزله العظیمه فی هذه البلده الکریمه فی سنه اربع و ثمانین و الف و کان هذه التجدید الجدید فی سنه ثمانین و الف. کتبه محمدرضا امامی.

دوره نادری

ایوان صحن تیموری که در دوره سلطان حسین بایقرا ساخته و توسط شاه عباس اول توسعه یافته بود به‌فرمان نادرشاه طلاکاری گردید.[۷] و دیوار حرم نقاشی‌هایش تجدید شد و گلدستهٔ شمالی صحن انقلاب بر فراز ایوان عباسی که توسط شاه عباس اول توسعه یافته بود، ساخته و طلاکاری شد و ایوان جنوبی صحن عباسی نیز طلاکاری شد.[۵]
دوره قاجاریه
حرم در دهه ۱۲۳۰ خورشیدی

در عهد فتحعلی شاه قاجار رواق دارالضیافه و سومین ضریح احداث شدند.[۵] بنای صحن آزادی (صحن نو) در سال ۱۲۳۳ به فرمان ناصرالدین شاه ساخته شد و ایوان غربی آن طلاکاری شد.[۵]

احداث رواق دارالسعاده در محوطه بین صحن آزادی و رواق کنبد حاتم‌خانی در سال ۱۲۵۱ قمری و بنای مدرسه علی‌نقی میرزا (که بعداً به رواق دارالذکر تبدیل شد)، در این دوره انجام شد.[۵]
دوره پهلوی
شهبانو فرح، در حرم امام رضا؛ ۳ مه ۱۹۷۷/ ۱۳ اردیبهشت ۱۳۵۶

در زمان محمدرضا پهلوی طرح توسعه حرم با نظارت عبدالعظیم ولیان استاندار استان خراسان (بزرگ) و نایب‌التولیه آستان قدس رضوی به انجام رسید. در سال ۱۳۵۳ خورشیدی خشت‌های طلایی گنبد که شفافیّت خود را از دست داده بود، برداشتند و آن را پس از رنگ‌آمیزی مجدّد با آب طلا، در جای خود قرار دادند.

در این دوره بناهای موجود در اطراف مجموعه که مربوط به سده‌های اخیر بودند کاربریشان تغییر یافت و اکثراً تغییرات اساسی‌ای یافتند و به صحن‌های حرم تبدیل شدند مانند: بنای مسجد زنانه، مسجد ریاض، گنبد اپک میرزا، رواق پس پشت، راهرو سقاخانه، محل چهلچراغ سابق، محل کشیک خانه خدام و بعضاً محل‌هایی مانند مدرسه‌ها تیمچه‌ها یا فضاهای خالی به صورت رواق‌های دارالفیض، دارالشکر، دارلرشرف، دارالسلام، دارالذکر، دارلعزه و دارلعباده درآمدند و صحن موزه (رواق کنونی امام خمینی) و تعویض صندوق عباسی به صندوق سنگی حاج حسین حجارباشی و نصب ضریح چهارم و نوسازی نقاره‌خانه نیز مربوط به این دوران است.[۵]
دوره جمهوری اسلامی
دارالحفاظ، از نزدیک‌ترین بخش‌ها به مدفن امام رضا

در دوره پس از پیروزی انقلاب اسلامی در ایران طرح توسعه این حرم با جدیت دنبال شد و این مجموعه شاهد گسترش فوق‌العاده‌ای بود و در سال ۱۳۵۹ فضای داخلی بنای حرم توسعه و ایستایی گنبد افزایش یافت و درب‌های ورودی به بنای حرم در سمت پیش روی و پایین پای مزار، گشایش یافت.[۵]

صحن جمهوری اسلامی، جامع رضوی، هدایت، کوثر و رواق امام خمینی در این دوره ساخته شده است و مجموع مساحت مجموعه از ۱۲ هکتار که در دوره‌های گذشته ساخته شده‌بودند (تا سال ۱۳۹۲) به ۷۰ هکتار رسید.[۵] این توسعه‌ها توسط مهدی عزیزیان مدیریت و اجرا شده است.[۸]
حوادث
این عکس از ضلع جنوب شرقی در سال ۱۲۹۰ برداشته شده و روز بعد از واقعه توپ بستن گنبد به وسیله ارتش روس‌های تزاری را نشان می‌دهد. آثار تخریب در جای جای گنبد طلا به چشم می‌خورد.

حرم علی بن موسی الرضا طی چنده سده اخیر در اثر ۴ حادثه دچار تخریبهای جزئی و کلی‌ای گردید.

در اثر یورش عبدالمومن خان ازبک در سال ۹۷۷ طلا کوبی‌ها و زیورآلات گنبد و گلدسته‌های حرم به تاراج رفت که توسط شاه عباس صفوی در بین سال‌های ۱۰۱۰–۱۰۱۶ قمری ترمیم شدند.
در سال ۱۰۸۴ قمری زلزله شدیدی در مشهد رخ داد که سطح خارجی گنبد ترک برداشت و تعدادی از خشت‌های زراندود ریخت که شاه سلیمان صفوی گنبد را تعمیر و تجدید طلا کرد که جریان این طلاکاری توسط محمد رضا امامی خوشنویس در چهار ترنج دور گنبد نوشته شده است.
در سال ۱۳۳۰ خورشیدی روس‌ها گنبد را به توپ بستند و نقاطی را در بدنه گنبد به اندازه کله قند سوراخ کردند که هنوز جای تعمیرها از درون گنبد قابل مشاهده است و در سال ۱۳۳۱ خورشیدی نیرالدوله والی خراسان دستور تعمیر آن را داد.
در عاشورای ۱۳۷۳ خورشیدی در یک حمله تروریستی در اثر انفجار بمب در حرم ۲۶ نفر کشته و ۳۰۰ نفر زخمی شدند. خرابی‌های حاصله بر بنا کم بود و فقط بخشی از کاشی‌کاری‌ها و آینه‌کاری‌های قدیمی آسیب دیدند[۹] که بعداً تعمیر شدند و پس از آن تاکنون در قسمت ورودی‌های مجموعه خادم‌هایی برای بازرسی بدنی و وسایل زائرین، خدمت می‌کنند.[۵](برای اطلاعات بیشتر مقالهٔ بمب‌گذاری در آرامگاه علی بن موسی را مطالعه کنید)

بنای حرم

بنای حرم قدیمی‌ترین و اولین بنای مجموعه آستان قدس رضوی است که مزار علی بن موسی الرضا در زیر آن قرار دارد.
مزار
عکسی از حرم در سال ۱۳۰۰ قمری که موقعیت ضریح سوم را نسبت به بنا مشخص می‌کند و همان‌طور که در عکس مشاهده می‌کنید ضریح در مرکز بنا واقع نشده‌است و سمت چپ تصویر تنگنایی به وجود آمده‌است که در سال ۱۳۴۴ این تنگنا با تراشیدن دیوارهای اطراف بهبود وسیع‌تر گردید.

مزار (بقعه) علی بن موسی‌الرضا در بالای سر مزار هارون در زیر گنبد بخش مرکزی و اصلی مجموعه آستان قدس درواقع شده است.

ابن بطوطه در سفرنامهٔ خود (روضات‌الجنات) صندوقی‌هایی که بر روی مزار هارون و علی بن موسی الرضا بوده است را شرح داده است و تا اوایل سده ۸ قمری صورت قبر (سنگ قبر) هارون موجود بوده و پس از تسخیر شهر طوس و سناباد توسط سربداران صورت قبر هارون به کلی محو شده است.

موقعیت مزار

در سال ۱۹۳ قمری هارون درگذشت و وی را دقیقاً در زیر قبه در مرکز بنا دفن کردند و پس از ۱۰ سال علی بن موسی‌الرضا را در بخش غربی در بالای سر هارون دفن کردند که مزار وی به صفهٔ غربی نزدیک بود. پس از نصب جعبه و ضریح تنگنایی به عرض ۸۵ سانتی‌متر در بخش غربی بنا به وجود آمد و حرکت زائرین را محدود ساخت. در سال ۱۳۴۴ دیوارهٔ غربی بنا که وزن گنبد بر روی آن قرار داشت و ضخامت حدودی ۳ متر داشت را با نهایت مهارت تراشیدند و ۲ متر از آن را عرصهٔ درونی حرم افزودند که در نهایت تنگنای ذکر که در بالای سر مزار قرار داشت به ۳٫۵ متر رسید و افزون بر آن یک دهانهٔ بزرگ به عرض ۴ متر در دو طرف آن دو گذرگاه کوچک هر یک به عرض ۱٫۷ متر بین بنای حرم و مسجد بالاسر احداث گردید.[۵]
سنگ مزار

نخستین سنگ مزار مربوط به سده ششم قمری است این سنگ به طول ۴۰ سانتی‌متر و عرض سی سانتی‌متر به قطر ۶ سانتی‌متر از جنس مرمر است.
دومین سنگ مزار که هم‌اکنون بر روی مزار موجود در سرداب قرار دارد، از جنس مرمر آهکی سفید رنگ به ابعاد شصت در چهل سانتی‌متر است.
سومین سنگ مزار سنگی است از معدن توران پشت یزد به رنگ سبز چمنی به ابعاد ۲٫۲۰ در ۱٫۱۰ به ضخامت یک متر با وزن ۳۶۰۰ کیلوگرم است که بر طبقه همکف موجود است که همزمان با نصب ضریح پنجم در سال ۱۳۷۹ در طبقه همکف در حرم قرار داده شد.[۵]

صندوق
محمد ولیخان اسدی نایب التولیه به همراه تعدادی از رجال سیاسی و نظامی مشهد در تاریخ ۱۳۱۱ در حال تعویض جعبه چوبی مرقد علی بن موسی الرضا

صندوق جسمی چوبی بود که جدای از ضریح و سنگ مزار بود و که صندوق‌ها از سده ۶ قمری تا سال ۱۳۷۹ بر روی مزارها قرار داده می‌شدند.

نخستین صندوق در سده ششم قمری از جنس چوب توسط انوشیروان زرتشتی از اهالی اصفهان پس از کسب شفا به حرم اهدا شد و بر روی سنگ مزار قرار داده شد و ابن بطوطه در سفرنامه خود (تحفه‌النظّار) این صندوق را با روکش نقره در سال ۷۳۴ قمری مشاهده کرده است.
شاه عباس صفوی در سال ۱۰۲۲ دومین صندوق از جنس چوب فوفل را به حرم هدیه کرد که به صندوق عباسی معروف بود که سال‌ها در سرداب بر روی مزار بود و در سال ۱۳۱۱ خورشیدی آن را برداشتند و طلاهای روی آن را جلا دادند و زیر نظر عالمان وقت صرف خرید املاکی برای آستان قدس گردید.
در سال ۱۳۱۱ خورشیدی صندوقی سنگی از جنس مرمر لیمویی از معدن شاندیز به هزینه حاج حسین حجار باشی زنجانی به جای صندوق دوم قرار داده شد.
در سال ۱۳۷۹ به کلی صندوق سوم برداشته شد و به جای آن سنگ مزار یک متری سبز رنگی قرار داده شد.[۵]

ضریح
دومین ضریح حضرت، ضریح فولادی مرصع است که در سال ۱۱۶۰ قمری ساخته شد و واقف آن شاهرخ میرزا (فرزند رضا قلی میرزا) نوه نادرشاه افشار می‌باشد. این ضریح تا سال ۱۳۷۹ خورشیدی در طبقه فوقانی و بر فراز سنگ مزار قرار داشت تا اینکه در سال ۱۳۷۹ خورشیدی همزمان با نصب ضریح پنجم به طبقه تحتانی (داخل سرداب) انتقال یافت.
ضریح فولادی ساده‌ای به ابعاد ۳*۴ متر و ارتفاع حدود ۲ متر است. این ضریح مربوط به عهد قاجاریه است و در عصر سلطنت فتحعلی شاه قاجار در سال ۱۲۳۸ قمری روی ضریح نگین نشان در حرم جای گرفت. این ضریح مزین به طوق و گوی طلای جواهر نشان است و در طرف پایین پا، در مرصع تقدیمی فتحعلی شاه قاجار نصب شده بود اما پس از مدتی به علت پوسیدگی پایه‌ها و تزلزلی که در ارکان آن به عمل آمده بود، در سال ۱۳۳۸ خورشیدی برچیده شد و به موزه انتقال یافت و به جای آن ضریح چهارم روی ضریح نگین نشان (ضریح دوم) نصب شد.

در دوره‌های مختلف ضریح‌های متفاوتی بر روی سنگ مزار علی بن موسی‌الرضا قرار داده شد.

اولین ضریح:اولین ضریح مربوط به سده دهم قمری از جنس چوب و طلا و نقره بوده است که در زمان شاه طهماسب صفوی در سال ۹۵۷ قمری بر روی مزار قرار داده‌اند که در کتیهٔ دور آن سوره هل اتی به خط ثلث نوشته شده بود.
دومین ضریح:پس از فرسوده شدن ضریح نخستین، دومین ضریح از جنس فولاد مرصع معروف به نگین‌نشان در سال ۱۱۶۰ قمری توسط شاهرخ میرزا نوهٔ نادرشاه افشار به حرم هدیه گردید که مزین به یاقوت و زمرد بود و هم‌اکنون در زیر ضریح چهارم در سرداب بر روی مزار قرار دارد.
سومین ضریح:در سال ۱۲۳۸ قمری در زمان فتحعلی شاه ضریح فولادی ساده‌ای به ابعاد ۳ در ۴ متر به ارتفاع دو متر بر روی ضریح دوم نصب شد که این ضریح دارای ورقه‌های طلاکوب و طوق‌های طلای جواهر نشان می‌باشد و بر روی آن سوره هل اتی و یس به خط ثلث نوشته شده‌است که در سال ۱۳۳۸ خورشیدی به علت پوسیدگی پایه‌هایش به موزه آستان قدس رضوی انتقال داده شد.
چهارمین ضریح:چهارمین ضریح به نام ضریح طلا و نقره معروف به شیر و شکر در سال ۱۳۳۸ خورشیدی به ابعاد ۴ در ۳٫۶ و ارتفاع ۳٫۶ بر روی مزار جایگزین ضریح سوم به نحوی که ضریح دوم را دربر می‌گیرد بر روی مزار قرار داده شد و هم‌اکنون در سرداب بر روی سنگ مزار قرار دارد.
پنجمین ضریح:پس از برگزاری مسابقهٔ هنری طرح محمود فرشچیان هنرمند و مینیاتوریست معروف ایرانی، برنده شد و در بین سال‌های ۱۳۷۲–۱۳۷۹ ضریح به وزن ۱۲ تن و ابعاد ۴٫۷۸ در ۳٫۷۳ به ارتفاع ۳٫۹۶ از فولاد و چوب گردو ساخته شد و به مدت ۵۵ روز از ۱۳۷۹/۱۰/۲۱ تا ۱۳۷۹/۱۲/۱۶ عملیات نصب سنگ سبز رنگ و ضریح پنجم در طبقه همکف حرم قرار به طول انجامید. بر روی این ضریح سوره هل اتی و یس با خط ثلث طلا و نقره نوشته شده است و در چهار جهت ضریح ۱۴ محراب به نشان چهارده معصوم که همگی به یک محراب بزرگ‌تر که آن نیز به کلمه الله ختم می‌شود، قرار دارد.[۵]

سرداب

در گذشته کف حرم نسبت به سطح زمین اطراف حدود دو متر گودتر بوده است و با توجه به بالاتر آمدن کف حرم در طول دوران‌های مختلف این اختلاف شدیدتر شده و باعث شد سردابی به شکل زیرزمین شکل گیرد.[۵]

مزار (قبر) علی بن موسی الرضا حدود سه متر در زیر ضریح اصلی که در طبقه همکف حرم موجود است، در سرداب واقع شده‌است که سقف سرداب همان کف طبقه همکف حرم است. زمان دقیق به وجود آمدن سرداب مشخص نیست؛ ولی بر اساس شواهد سرداب پس از محو شدن سنگ قبر هارون در سده هشتم قمری به وجود آمده است.

نویسندهٔ کتاب بدر فروزان ذکر می‌کند:

اصل مرقد شریف در سرداب قرار گرفته است ک سقف ان سطح زمین حرم یعنی زیر ضریح را تشکیل می‌دهد… و تردیدی نیست که سرداب در سده‌های پنجم و ششم قمری نبوده است.

در زمان نصب ضریح پنجم ضریح فولادی مرصع فولادی معروف به نگین نشان را -که در ضریح چهارم قرار داشت- به سرداب انتقال دادند؛ به نحوی که اتصالش با ضریح درون حرم برقرار شد.

در گذشته داخل ضریح دریچه‌ای در سمت پایین پا در کف رو به سرداب وجود داشت.[۵]

رواق زیر زمینی دارالاجابه

در سال ۱۳۷۹ در دوره جمهوری اسلامی رواق دارالاجابه به مساحت ۱۹۶۵ مطابق با پلان طبقه همکف حرم در زیر زمین ساخته شد که ورود به سرداب را از طریق هشتی واقع در سمت ضلع شرقی مقدور ساخت و دریچه ذکر شده که در کف حرم بود، بسته شد.

این رواق ۱٫۶۰ پائین‌تر از سطح مزار واقع شده است.[۵]
سقف

سقف حرم در بخش گنبد دو پوسته‌ای است که پوسته زیرین (قبه) که از درون حرم دیده می‌شود قدیمی‌ترین سقف است که به روایتی پیش از خاکسپاری علی بن موسی‌الرضا موجود بوده و در اواخر سده نهم بر روی آن پوست بالایی که گنبد طلایی کنونی است را ساختند.

ارتفاع سقف حرم تا زیر نقطهٔ مرکزی حدود ۱۹ متر و تا بالای طوق گنبد ۳۱ متر است.[۵]

گنبد طلا

گنبد دارای دو پوشش است که در بالای ضریح قرار دارند: پوشش اول گنبد، سقف حرم است که مقعّر و مقرنس بوده و به آن قبّه می‌گویند و پوشش دوم بر فراز آن است که به آن گنبد گفته می‌شود. ارتفاع قبه از کف ۸۰/۱۸متراست. پوشش دوم گنبد طلا که لایه بیرونی را تشکیل می‌دهد و ارتفاع گنبد از کف تا انتهای بلندترین نقطه اوج محدب (راس گنبد) ۲/۳۱ متراست. فضای خالی بین قبه و گنبد ۱۳ متر و دور خارجی گنبد ۱۰/۴۲ متر می‌باشد. ارتفاع گنبد از طوق طلا کاری شده تا نوک گنبد، ۴۰/۱۶ متر و ارتفاع سر طوق گنبد، ۵۰/۳ متر است. بلندی ساقه تا ابتدای آجرهای زراندود، ۷۹/۴ متر است.[۱] در اطراف گنبد دو کتیبه وجود دارد. اوّلی در کمربند دور گنبد و در ارتفاع ۷۴/۶ متری در دو سطر به عرض ۹/۱ متر با حروف طلایی بر روی زمینه لاجوردی به خط ثلث جلی علیرضا عباسی است. در این کتیبه پیاده آمدن شاه عباس صفوی از اصفهان به مشهد و توفیق وی در تزئین گنبد منور و طلا کاری مجدد در سال‌های ۱۰۱۰ه ش تا ۱۰۱۶ ه ش به شرح زیر درج گردیده: «به نام خداوند بخشنده و مهربان از توفیقات بزرگ خدای سبحان این بود که موفق داشت پادشاه بزرگ و آقای پادشاهان عرب و عجم، دارای نسب پاک نبوی و حسب تابناک و روشن علوی، خاک قدم‌های خادمین زائرین این روضه تابان ملکوتی و ترویج دهنده آثار اجداد معصومین، سلطان، زاده سلطان صاحب ظفر، شاه عباس حسینی موسوی صفوی بهادرخان که سعادت و نیکبختی نصیب او شده و با پای پیاده از پایتخت اصفهان به زیارت شریف‌ترین حرم تشرف یافته و نیز برای تزئین و آراستن این گنبد مطهر از دارائی خالص خود شرف اندوزی نمود، در سال هزار و ده شروع و در سال هزار و شانزده به اتمام رسانید» در قسمت وسط این کتیبه به سمت شمال گنبد، مقابل ایوان عباسی در صحن انقلاب اسلامی بر لوحی با زمینه سبز، تاریخ تجدید طلاکاری گنبد پس از پیروزی انقلاب اسلامی نوشته شده است. متن کتیبه بدین شرح است: «درآغاز پانزدهمین قرن بعثت نبوی و در آستانه سالروز پیروزی انقلاب عظیم اسلامی ایران به رهبری قائد اعظم امام خمینی تجدید طلاکاری و تعمیرات گنبد مطهر انجام پذیرفت. صفرالمظفر ۱۴۰۰ قمری» کتیبه دیگر در قسمت زیرین کتیبه کمربندی با ۴ ترنج به خط محمدرضا امامی دیده می‌شود. این کتیبه در سال ۱۰۸۶ هـ.ق. در زمان شاه سلیمان صفوی نوشته شده و در این ترنج‌ها به تعمیر، تزیین و طلاکاری مجدد گنبد اشاره شده. یکی از ترنج‌ها به چگونگی تعمیر گنبد، پس از زلزله سال ۱۰۸۶ اختصاص یافته و در سه ترنج دیگر آیاتی از قرآن مجید نوشته شده. مهمترین اتفاقی که برای گنبد روی داده واقعه به توپ بستن گنبد در سال ۱۳۳۰ ه- ق (۱۲۹۱ ش) به وسیله روسها می‌باشد.[۱]
در ویکی‌انبار پرونده‌هایی دربارهٔ حرم امام رضا موجود است.
صحن‌ها و رواق‌ها

در حال حاضر، ۹ صحن و ۲۶ رواق در حرم امام رضا وجود دارد.
صحن‌ها

هر صحن، شامل یک فضای باز و محصور است که رواق‌ها و ایوان‌هایی در پیرامون آن وجود دارد. مساحت مجموع صحن‌های حرم، ۲۲۵٬۲۲۳ متر مربع است.[۱۰] بزرگ‌ترین صحن، صحن جامع رضوی به مساحت ۶۰٬۱۸۸ متر مربع است که در جنوب حرم قرار دارد.[۱۱] سایر صحن‌ها به شرح زیر هستند:

صحن انقلاب
صحن آزادی
صحن جمهوری اسلامی
صحن قدس
صحن مسجد گوهرشاد
صحن غدیر
صحن کوثر
صحن هدایت

رواق‌ها

فضاهای مسقف و محصور در پیرامون حرم، رواق نامیده می‌شوند. اکنون بزرگ‌ترین رواق حرم، رواق امام خمینی به مساحت ۶٬۳۰۰ متر مربع است که قبلاً صحن بوده و عملیات مسقف‌سازی آن از سال ۱۳۸۱ تا ۱۳۸۵ انجام شده‌است.[۱۲] هم‌چنین رواق‌های دارالولایه، دارالحجه و دارالاجابه از رواق‌های بزرگ حرم امام رضا هستند.[۱۳]
افراد صاحب نام که در این حرم به‌خاک سپرده شده‌اند
گذشته

هارون الرشید (خلیفه عباسی)
شیخ طبرسی (از فقهای شیعه قرن ۶ هجری)
الله‌وردی خان (سپهسالار امپراتوری صفوی، حاکم ایالت فارس امپراتوری صفوی، بانی ۳۳ پل اصفهان و مدرسه خان شیراز)
شیخ بهایی (دانشمند عصر صفوی)
حر عاملی (از فقهای شیعه قرن ۱۱ هجری)
شیخ حسنعلی اصفهانی (معروف به نخودکی از علمای سده ۱۳ قمری شیعه)
عباس میرزا نایب السطنه (پسر بزرگ و ولیعهد فتحعلی شاه قاجار متوفی ۱۰ جمادی‌الثانی ۱۲۴۹ قمری)

معاصر

امیر اسدالله علم (نخست‌وزیر و وزیر دربار و از رجال با نفود دورهٔ پهلوی)
حاج غلام‌حسین تبریزی(عبدخدایی) (از عالمان شیعه و امام جماعت مسجد گوهرشاد)
علامه محمد تقی جعفری
سید عبدالله شیرازی (مرجع تقلید)
غلامرضا طبسی (خطیب شیعه)
ادیب نیشابوری (شاعر)
غلامرضا قدسی (شاعر)
محمدتقی ادیب نیشابوری (شاعر)
سید عبدالکریم هاشمی‌نژاد (مجتهد و مبارز انقلاب اسلامی ایران)
سید عزالدین حسینی زنجانی (مرجع تقلید شیعیان)
سید محمدهادی میلانی (مرجع تقلید شیعیان)
محمدتقی آملی (فقیه شیعه)
سید احمد خسروشاهی (فقیه شیعه)
شیخ جعفر مجتهدی (عارف شیعه)
مجتبی قزوینی خراسانی (مجتهد شیعه)
هاشم قزوینی (مدرس و عالم شیعه)
سید رضا کامیاب (نماینده مجلس مشهد)
علی‌اکبر نهاوندی (نویسنده و عالم شیعه)
علی فلسفی (فقیه و مجتهد شیعه)
محمدتقی شریعتی (فعال سیاسی–مذهبی و پدر دکتر علی شریعتی)
عباس واعظ طبسی (تولیت آستان قدس رضوی از سال ۱۳۵۹ خورشیدی تا ۱۳۹۴)

مجموعه حرم از نگاه شهری



:: برچسب‌ها: , افراد صاحب نام که در این حرم به‌خاک سپرده شده‌اند , رواق زیر زمینی دارالاجابه , شرح درگذشت , قبر اصلی امام رضا , موقعیت مزار ,
:: بازدید از این مطلب : 105
|
امتیاز مطلب : 0
|
تعداد امتیازدهندگان : 0
|
مجموع امتیاز : 0
تاریخ انتشار : پنج شنبه 19 مرداد 1396 | نظرات ()
نوشته شده توسط : faezeh

مشهد کلان‌شهری در شمال شرقی ایران و مرکز استان خراسان رضوی است. این شهر در زمان افشاریان، پایتخت ایران بود. مشهد با ۳۲۸ کیلومتر مربع مساحت، دومین شهر پهناور ایران بعد از تهران است. براساس سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال ۱۳۹۰ این شهر با ۲٬۷۶۶٬۲۵۸ تن جمعیت، دومین شهر پرجمعیت ایران پس از تهران است. این شهر به واسطهٔ وجود حرم علی بن موسی الرضا، هشتمین امام مذهب شیعه، سالانه پذیرای بیش از ۲۷ میلیون زائر از داخل و دو میلیون زائر از خارج از کشور است.

شهر مشهد در حوزهٔ رودخانهٔ کشف‌رود و در دشت مشهد بین کوه‌های هزارمسجد و بینالود گسترده شده‌است. بیشینهٔ ارتفاع شهر مشهد ۱۱۵۰ متر و کمینهٔ آن ۹۵۰ متر است. شهر مشهد دارای آب و هوای متغیر، اما معتدل و متمایل به سرد و خشک است و از تابستان‌های گرم و خشک و زمستان‌های سرد و مرطوب برخوردار است. بیشینهٔ درجه حرارت در تابستان‌ها ۴۳ درجه بالای صفر و کمینهٔ آن در زمستان‌ها ۲۳ درجه زیر صفر است.

مشهد دارای ۱۳ منطقهٔ شهرداری است و شهردار آن، توسط شورای شهر ۲۵ نفره انتخاب می‌شود. این شهر دارای یک فرودگاه بین‌المللی، یک ایستگاه راه‌آهن و سه پایانه است که ارتباط آن با شهرهای دیگر را ممکن می‌سازد. حمل و نقل داخلی مشهد، توسط سامانهٔ تاکسی‌رانی و اتوبوس‌رانی و قطار شهری انجام می‌شود. اقتصاد مشهد متکی به گردشگری مذهبی با تمرکز بر حرم امام رضا است. در کنار آن، وجود مراکز تجاری بزرگ و امکانات پزشکی قابل توجه، موجب رونق گردشگری تفریحی و گردشگری سلامت در این شهر نیز شده‌است.

بیش از ۹۳٪ مردم مشهد فارسی‌زبان هستند. تراکم جمعیت در مشهد بیش از نه هزار تن در هر کیلومتر مربع است. این شهر در سال ۱۳۸۸ رسماً به عنوان «پایتخت معنوی ایران» انتخاب شد. هم‌چنین مشهد به عنوان «پایتخت فرهنگ اسلامی» در سال ۲۰۱۷ برگزیده شده‌است.

محتویات

۱ نام
۱.۱ پیشینهٔ کاربرد نام مشهد
۱.۲ مشهد در نوشتار محدثان، مورخان و جغرافی‌دانان دورهٔ اسلامی
۲ پیشینه
۲.۱ مشهد در دورهٔ خلافت اسلامی
۲.۲ مشهد در دوران حکومت‌های ایرانی تا عصر صفویه
۲.۳ مشهد، از صفویه تا دوران معاصر
۲.۴ مشهد در دوران قاجاریه و پهلوی
۲.۵ مشهد در دوران جمهوری اسلامی
۳ جغرافیای طبیعی
۳.۱ موقعیت جغرافیایی
۳.۲ زمین‌شناسی
۳.۳ اقلیم
۳.۴ زمین‌لرزه
۴ جمعیت‌شناسی
۴.۱ قومیت
۴.۲ زبان
۴.۳ مذهب
۵ جاذبه‌های گردشگری
۵.۱ جاذبه‌های مذهبی
۵.۱.۱ حرم علی بن موسی الرضا و سایر اماکن متبرکه
۵.۲ جاذبه‌های تاریخی
۵.۳ جاذبه‌های طبیعی
۵.۴ فضای شهری
۶ تقسیمات شهری
۷ شهرداری مشهد
۷.۱ حوزهٔ شهردار
۸ اقتصاد
۸.۱ صنایع
۸.۲ مراکز تجاری
۹ آموزش
۹.۱ دانشگاه‌ها
۹.۲ مدرسه‌ها
۹.۳ مدرسه‌های علوم دینی
۱۰ پژوهش و فناوری
۱۰.۱ مراکز تحقیقاتی
۱۰.۲ تجاری‌سازی فناوری
۱۰.۳ مراکز رشد
۱۰.۴ جشنواره‌ها و المپیادها
۱۱ بهداشت، درمان و آموزش پزشکی
۱۲ فرهنگ و هنر
۱۲.۱ سینما، تئاتر و نگارخانه‌ها
۱۲.۲ فرهنگسراها
۱۲.۳ کتابخانه‌ها
۱۲.۴ موزه‌ها
۱۳ گردشگری
۱۳.۱ هتل‌ها و مراکز اقامتی
۱۳.۲ ره‌آوردها
۱۳.۳ غذاها و خوراک‌های محلی
۱۴ رسانه
۱۴.۱ صدا
۱۴.۲ سیما
۱۴.۳ نشریات
۱۵ ورزش
۱۶ حمل‌ونقل
۱۶.۱ جابجایی‌های درون شهری
۱۶.۱.۱ قطار شهری مشهد
۱۶.۱.۲ بزرگراه‌ها
۱۶.۱.۳ اتوبوس‌رانی
۱۶.۱.۴ تاکسی‌رانی
۱۶.۲ جابجایی‌های برون شهری
۱۶.۲.۱ فرودگاه
۱۶.۲.۲ راه‌آهن
۱۶.۲.۳ اتوبوس و تاکسی بین شهری
۱۶.۲.۴ فاصلهٔ مشهد با شهرهای بزرگ
۱۷ معضلات شهری
۱۷.۱ آلودگی‌های محیط زیستی
۱۷.۲ حاشیه‌نشینی
۱۷.۳ معضلات اجتماعی
۱۸ ارتباط‌های بین‌المللی
۱۸.۱ کنسولگری‌ها
۱۸.۲ شهرهای هم‌پیوند و خواهرخوانده
۱۹ مشاهیر و نام‌آوران

نام

واژهٔ «مَشْهَد» (جمع: «مَشاهِد») به معنی محل شهود و محل شهادت است.[۴] به باور شیعیان، علی بن موسی الرضا پس از قتل به دست مأمون، خلیفهٔ عباسی، در سال ۲۰۳ هـ. ق، در آرامگاه هارونی سناباد به خاک سپرده شد. از آن پس «سناباد نوغان» به نام «مشهدالرضا» خوانده شد و کم‌کم بر پهنهٔ آن، به‌ویژه در زمان شاه تهماسب صفوی، افزوده شد و مردم توس (طوس) به مشهد کوچ داده شدند؛ و به مرور زمان نام مشهد بر این شهر ماندگار شد.[۵]

هم‌چنین به مشهد نام «قبلهٔ هفتم» را نیز اطلاق می‌کنند.[۴][یادداشت ۲]
پیشینهٔ کاربرد نام مشهد
نقشهٔ ایران در سال ۱۱۲۶ خورشیدی که توسط امانوئل بوئن، جغرافی‌دان و نقشه‌کش بریتانیایی، ترسیم شده‌است. این نقشه که وسعت و محدودهٔ پادشاهی دودمان افشاریه را نمایش می‌دهد، اسامی بسیاری از مناطق، شهرها، دریاچه‌ها و دریاهای آن زمانِ ایران را نیز دربرگرفته‌است. این نقشه از کشور ایران در سال ۱۷۴۷ (میلادی) میلادی، برابر با ۱۱۲۶ خورشیدی و ۱۱۶۰ قمری و در زمان سلسلهٔ افشاریان رسم شده‌است. نام مشهد در کنار نام توس در نقشه مشهود است.
نوشتار اصلی: طوس

پیش از قتل علی بن موسی الرضا در ۲۰۳ هـ. ق، و دفن او در کاخ حُمَید بن قَحطَبه در سناباد نوغان، خبری از مشهد نبود. حتی نام نوغان توس از سده‌های اولیهٔ اسلامی به بعد در متون راه یافته و پیش از آن تقریباً هیچ خبری از نوغان نیست، بلکه تنها از ولایت توس یا شهر توس اخباری در اساطیر و آثار حماسیِ بعد به چشم می‌خورَد. در نتیجه، تاریخچهٔ مشهد از ابتدا تا پیدایش اسلام در تاریخ توس، و در دو سدهٔ اسلامی در تاریخ نوغان مستتر است.[۶] اینکه توس هم یک شهر و هم یک منطقه است، همراه با این واقعیت که هر دو ناحیه همواره به عنوان شهرهای اصلی منطقه در نظر گرفته می‌شوند، این باور نادرست را در میان جغرافی‌دانان متأخر عربی رواج داده که توس، پایتخت شهری دوبخشی شامل تابران و نوغان بوده‌است. این باور در مورد دوبخشی بودن شهر توس به طور عام در ادبیات اروپایی راه یافته‌است. سِر پِرسی سایکس و به دنبال وی، ئی. دیز[یادداشت ۳] صراحتاً این تصور را به چالش کشیدند. جغرافی‌دانان قدیم‌تر عرب به‌درستی تابران و نوغان را به عنوان دو شهر کاملاً مجزا، از یکدیگر متمایز کردند. ویرانه‌های تابران، توس و مشهد در حدود ۱۹ کیلومتری یکدیگر قرار دارند.[۷]
مشهد در نوشتار محدثان، مورخان و جغرافی‌دانان دورهٔ اسلامی

در سدهٔ سوم هجری، ابن بابویه قمی قمی در کتاب عیون اخبار الرضا فصلی را به مشهد اختصاص داده و در تمامی اخبار و مطالب، همه‌جا واژهٔ «مشهد» و «مشهد رضوی» را آورده‌است.[۸] ابن حوقل در سدهٔ چهارم هجری به سادگی این مکان را مشهد نامیده؛ یاقوت حَمَوی، در بیانی صریح‌تر، آن را «مشهد رضوی حرم رضا» نام نهاده‌است. مشهد به عنوان نام یک مکان، نخستین بار در احسن التّقاسیم فی معرفهِ الأقالیم محمد مقدّسی (مَقدِسی) و اواخر دههٔ سوم قرن چهارم هجری پدیدار شده‌است. در حدود نیمهٔ قرن هشتم هجری، ابن بطوطه در سفرنامهٔ خود، از اصطلاح «شهر مشهد الرضا» استفاده کرده‌است. به نظر می‌رسد نام نوغان که هنوز هم بر سکه‌های نیمهٔ اول سدهٔ هشتم هجری تحت حاکمیت ایلخانیان دیده می‌شود، به‌تدریج جای خود را به «المشهد» یا «مشهد» داده باشد. در این دوره مشهد اغلب با صراحت بیشتری با عناوین «مشهد رضا»، «مشهد مقدس» و «مشهد توس» شناخته می‌شود. اغلب در ادبیات و به‌ویژه در شعر، تنها توس مد نظر قرار گرفته‌است؛ برای نمونه، «توس جدید» در مقابل «توس قدیمی» یا شهری مقتضیِ این نام.[۷] معین‌الدین محمد الزّمجی الاسفزاری، مورخ قرن نهم هجری، در کتاب روضات‌الجَنّات فی أوصاف مدینهِ هرات از آن با عنوان «مشهد مقدس رضوی» نام برده‌است.[۹] و صدرالمتألهین لاهیجانی در کتاب تاریخ و جغرافیای شهر مشهد در سدهٔ چهاردهم هجری از واژهٔ «مشهد مقدس رضوی» استفاده کرده‌است.[۱۰]
پیشینه
نوشتار اصلی: پیشینه مشهد
نوشتار(های) وابسته: علی بن موسی الرضا، ابومسلم خراسانی، جنبش سیاه‌جامگان، مأمون، حمله مغول به ایران، افشاریان، نادر شاه، واقعه مسجد گوهرشاد و بمب‌گذاری در آرامگاه علی بن موسی

حوضهٔ رودخانهٔ کشف‌رود که شهر مشهد در آن قرار دارد، به خاطر شرایط مناسب طبیعی، از پیش از اسلام به عنوان یکی از بخش‌های موردتوجه برای سکونت در خراسان به حساب می‌آمده‌است. در نزدیکی شهر کنونی مشهد، شهری به نام توس وجود داشته‌است. اهمیت این شهر در دوران اسلامی به استقرار یکی از مهمترین زیارتگاه‌های جهان که برای امام هشتم شیعیان، علی بن موسی الرضا، ساخته شده‌است، بازمی‌گردد.[۷] بنابراین، آنچه سناباد نوغان را در سرتاسر جهان مشهور ساخت، نه آرامگاه هارون الرشید، خلیفهٔ عباسی، بلکه زیارتگاه امام شیعه بود و شهر بزرگی که با گذشت زمان در اطراف روستایی کوچک گسترش یافت، المشهد (مشهد) عنوان گرفته‌است که به معنای «حرم حزن‌انگیز» است (در درجهٔ اول، حرم شهیدی از خاندان پیامبر اسلام).[۷]
مشهد در دورهٔ خلافت اسلامی
موقعیت خراسان و توس (طوس) در نقشهٔ ایران در عصر خلفای عباسی، برگرفته از کتاب جغرافیای تاریخیِ سرزمین‌های خلافت شرقی

به گفتهٔ تاریخ‌نویسان، هنگامی که یزدگرد سوم از برابر سپاهیان مسلمان عرب گریخت، راهی توس شد تا از کُنارَنگِ توس، مرزبان خود در آن خطه، پناه بخواهد، اما کنارنگ یزدگرد را از توس راهی مرو کرد. پس از آن، کنارنگیان به رغم فتح خراسان توسط اعراب، همچنان نفوذ خود را در خطهٔ توس حفظ کردند و تا پایان عصر امویان، در آن‌جا ماندند و تنها پس از یورش سرداران ابومسلم در سال ۱۲۹ هـ. ق بود که آن‌جا را رها ساختند.[۶][۱۱] تنها خبر شاهنامه که تاریخ هم آن را تأیید می‌کند پناهنده‌شدن یزدگرد سوم ساسانی به کنارنگ توس، پس از شکست از تازیان در زمان خلافت عثمان است.[۶]

مأمون، جانشین هارون، پس از گذشت چند سالی از خلافتش بر اثر طغیانی که علیه وی توسط علویان پدید آمد، به قصد آن‌که تمایل شیعیان را به خود جلب کند، علی بن موسی الرضا، امام هشتم شیعه، را به جانشینی نامزد کرد و به دارالخلافه‌اش در مرو فراخواند. مأمون به همراه علی بن موسی الرضا، پس از یک سال ماندن در مرو، رهسپار بغداد شد. در طی راه در روستای نوغان، علی بن موسی الرضا، به خانهٔ امیر سناباد وارد و در آن‌جا به روایت شیعیان مسموم شد و در سال ۲۰۲ یا ۲۰۳ هـ. ق پس از سه روز درگذشت و پیکرش در باغ حمید بن قحطبه در کنار مقبرهٔ هارون، در ۱٫۵ کیلومتری روستای سناباد مدفون شد. از همان زمان، این نقطه، مشهد الرضا و بعد به‌اختصار مشهد نام گرفت.[۱۲]
مشهد در دوران حکومت‌های ایرانی تا عصر صفویه

در ابتدای سده چهارم هجری، عصر شکوفایی فرهنگ ایرانی -که با روی کار آمدن نصر بن احمد سامانی (۳۰۰ ه. ق) رونقی یافته بود-، در سرزمین توس نیز به بار نشست.[۱۳]

مشهد نیز همچون تمامی شهرهای بزرگتر ایران بارها شاهد افزایش جنگ و وحشت درون دیوارهای خود بود. سبکتگین، مؤسس سلسله غزنویان، در زمان فتح توس آرامگاه را ویران کرد. اما، بعداً پسرش، سلطان محمود، بازسازیش نمود. در سال ۴۲۸ ه.ق. طی دوران حکومت سلطان مسعود غزنوی، حاکم بعدی خراسان به منظور حفاظت از آرامگاه علی بن موسی الرضا استحکامات دفاعی را بنا کرد. در سال ۵۱۵ ه.ق. دیواری در اطراف شهر ساخته شد که گاهی اوقات امکان حفاظت در برابر حملات را فراهم می‌ساخت. اگرچه در سال ۵۵۶ ه.ق. ترکهای غز موفق به گرفتن منطقه شدند ولی آنان از تاراج و غارت ناحیهٔ مقدس چشم‌پوشی کردند.[۷]

در زمان سلجوقیان، توس در عین حال که از رونق درونی برخوردار بود، با بی‌مهری سلاطین رو به رو شد؛ ولی در این ایام خواجه نظام‌الملک وزیر شهیر آلب ارسلان و ملکشاه سلجوقی در زمان وزارت ۳۰ ساله‌اش توجهی به توس داشت و حتی مسجدی هم در تابران ساخت.[۱۴] در ابتدای سده ششم هجری گویا تابران مدتی دچار قحطی و بلا بوده، این مطلب از نامه امام محمد غزالی به سلطان سنجر بر می‌آید؛[۱۵] اما تابران در رهگذر زمان همچنان یکی از شهرهای مهم محسوب می‌شد. چنان‌که انوری شاعر معروف دربار سنجری در مدرسه منصوریه تابران تحصیل می‌کرد و باغ و مدرسه آن را ستایش کرده‌است.[۱۶]

از جمله اماکنی که در عهد سلطان سنجر سلجوقی، به اصرار منابع شیعی متأخر، مانند مطلع‌الشمس و منتخب‌التواریخ، مورد توجه وی قرار داشت، مشهد بود. زیرا توس به واسطه وجود حرم علی بن موسی الرضا، از قطب‌های تشیع در خراسان به شمار می‌آمد و بنا به اعتراف منابع شیعی آن دوره، مرکزی دینی برای شیعیان و مورد علاقه ایشان بود و بنا به موقعیت جغرافیایی که بر سر راه‌های تجاری داشت، از مراکز اقتصادی، نیز محسوب می‌شد؛ و به این ترتیب، اهمیت سیاسی نیز یافته بود.[۱۷] در سده ششم هجری نخستین گنبد حرم بر فراز قبهٔ موجود، به فرمان سلطان سنجر سلجوقی و به کوشش وزیر وی، شرف الدین قمی ضمن تعمیر حرم ساخته شد که جنس آن گنبد از کاشی بود. قبه (گنبد آغازین) همان است که امروزه از داخل حرم دیده می‌شود و سطح مقعر و مقرنسهای آینه کاری شدهٔ آن پیداست.[۱۸]

در خلال سده‌های چهارم تا ششم هجری، در عصر شکوفایی فرهنگ ایرانی-اسلامی، دانشمندان و رجال برجسته‌ای از آن برخاسته؛ و در دیگر نواحی، و به طور عمده در شهرهایی که بیشتر کانون توجه بود، شکوفا شدند. خواجه نظام‌الملک (۴۰۸ تا ۴۸۵ ه. ق)، امام محمد غزالی (۴۵۰ تا ۵۰۵ ه. ق)، احمد غزالی (۴۵۴ تا ۵۲۰ ه. ق)، ابوالقاسم فردوسی (۳۲۹ تا ۴۱۱ ه. ق)، اسدی توسی (متوفی ۴۶۵ ه. ق) و شیخ توسی (۳۸۵ تا ۴۶۰ ه. ق) از آن دسته‌اند.[۱۴]

توس در سال ۷۹۱ ه.ق. ضربهٔ مهلک را از جانب میرانشاه، پسر تیمور، دریافت کرد. زمانی که نجیب‌زادهٔ مغولی حاکم بر منطقه دست به شورش زده و تلاش کرد خود را مستقل سازد، تیمور پسر خود میرانشاه را برای مقابله با وی عازم منطقه کرد. توس پس از محاصره‌ای چندین ماهه مورد یورش قرار گرفت، به غارت و یغما برده شده و تلی از خاک از آن بر جای ماند؛ ده هزار نفر از ساکنین توس در این یورش قتل‌عام شدند. کسانی که از این کشتار همگانی جان سالم به در بردند در پناهگاه حرم امام رضا سکنی گزیدند. از این پس توس متروکه شد و مشهد جایگاه این شهر به عنوان پایتخت را از آن خود ساخت.[۷] بعد از آن، علی‌رغم تلاشی که شاهرخ و شیبک خان ازبک در ۹۱۵ ه.ق. برای ساخت مجدد شهر انجام دادند،[۱۹] روی آبادانی به خود ندید و به تدریج روستاهای کوچکی جایگزین آن همه آوازه و رونق شد.[۷]

از این زمان به بعد دیگر عصر حیات تابران به سر آمده بود و روی توجه تاریخ به سوی شهری قرار گرفت که قرن‌ها با نام نوغان و از این زمان به بعد با نام مشهد در کنار تابران قرار داشت و جای این شهر را گرفت.[۷] در دوران تیموری در سده نهم هجری، به دنبال کوشش‌های شاهرخ تیموری در آبادانی مشهد، به همت همسر وی گوهرشادآغا، نخستین مسجد جامع شهر مشهد (مسجد گوهرشاد) با نام وی در سمت قبلهٔ حرم رضوی که صحن جنوبی را تشکیل می‌دهد به اتمام رسید.[۲۰]
مشهد، از صفویه تا دوران معاصر

با توجه تیموریان به مشهد و به ویژه بعد از آن در دورهٔ صفویه با استقرار رسمی مذهب تشیع در ایران و توجه خاص صفویان به مشهد، نیز انتقال آب چشمه گیلاس در دو مرحله (دورهٔ تیموری و دورهٔ صفوی) به مشهد، امید حیات دوباره تابران به کلی از میان رفت.[۲۱][۲۲] با پیشرفت خاندان صفوی عرصهٔ تازه‌ای از موفقیت برای مشهد آغاز شد. نخستین شاه این خاندان، شاه اسماعیل اول، شیعه را به عنوان مذهب رسمی بنیان نهاد و متعاقب این امر شهرهای مقدس داخل مرزهای ایران به ویژه مشهد و قم، به یک شاخصهٔ اصلی در برنامهٔ وی بدل شدند، چنانچه در مورد جانشینانش نیز همین‌طور بود. زیارت این آرامگاه‌های مقدس رونق قابل توجهی را برای این شهرها به ارمغان آورد. در مشهد، بارگاه سلطنتی، فعالیت ساخت و ساز وسیعی را به نمایش گذاشت. در این رابطه به ویژه شاه تهماسب اول، جانشین شاه اسماعیل اول و شاه عباس اول از چهره‌های شاخص به شمار می‌آیند.[۷] سلاطین صفوی که در اعتلای شعائر مذهب شیعه سعی وافر داشتند، خراسان و بخصوص مشهد را مورد توجه خاص قرار دادند. بر همین اساس، هرات در عهد شاه اسماعیل اول از دارالملک خراسان خارج شد و شهر مشهد جای آن را گرفت.[۲۳]

در زمان شاه طهماسب اول، خوانین شیبانیان چند مرتبه به مشهد حمله و یک مرتبه در سال ۹۳۶ آن را تصرف کرد.[۲۴][۲۵] سال ۹۹۷ سال فاجعه‌انگیزی برای مشهد بود. عبدالمؤمن شیبانی پس از چهار ماه محاصره، شهر را مجبور به تسلیم کرد. خیابان‌های شهر مملو از خون شدند و غارت و تاراج سرتاسری در دروازه‌های منطقهٔ مقدس تمامی نداشت. شاه عباس اول که از سال ۹۹۳ تا صعود رسمی تاج و تختش به قزوین در سال ۹۹۵ در مشهد زندگی می‌کرد، تا سال ۱۰۰۶ قادر به بازپس‌گیری مشهد از ازبک‌ها نبود.[۷]

در دوران پادشاهی شاه عباس اعتبار و رونق شهر مشهد رو به فزونی نهاد. شاهراهی میان اصفهان، مشهد و هرات احداث گردید و کاروانسراها و آب انبارهای بزرگ در مسیر آن ساخته شده، حرم رضوی نیز در این عهد توسعه یافت.[۲۳] همچنین خیابانی مستقیم از غرب به شرق شهر مشهد در دورهٔ شاه عباس احداث شد که از میان آن نهری جاری بود. از اقدامات دیگر وی در مشهد می‌توان به انتقال آب چشمه گیلاس به مشهد اشاره کرد.[۲۶] شاه عباس، مشهد را به طور رسمی «شهر مقدس ایران» قرار داد تا آن که مردم به زیارت امام هشتم شیعیان بروند و از رنج و مشقت‌های سفر حج و سخت‌گیری‌های حکام ولایات عثمانی دیگر خبری نباشد.[۲۷]

در ایران عصر صفوی تنها سیزده شهر دارای بیگلربیگی عظیم‌الشأن بودند که یکی از آنها مشهد بود. بیگلربیگی مشهد حاکمان تابعی هم داشت که عبارت بودند از حکام سرخس، نیشابور، ترشیز، ابیورد، آزادوار، نسا، سبزوار، اسفراین، حورور ویساکوه، درون، تربت و بزاندوق.[۲۸] هم‌چنین ظاهراً مشهد یکی از معدود شهرهای قلمرو صفویه بوده که در روزگار شاه سلیمان و شاه سلطان حسین در آن سکه ضرب می‌شده‌است.[۲۹]

در سال ۱۱۳۵ و با آغاز حکومت شاه تهماسب دوم، ایل افغانی ابدالی به خراسان حمله کرد. مشهد سقوط کرد؛ ولی در سال ۱۱۳۸ ایرانی‌ها موفق شدند پس از یک محاصرهٔ دوماهه این شهر را باز پس گیرند.[۷]

خراسان در زمان نادر شامل بخشهایی از افغانستان و ماوراءالنهر بوده است که در سایهٔ توسعه‌طلبی‌های نظامی نادر تا مرز هند و ترکستان گسترش یافت. نادر، پایتخت را از اصفهان که یادگار طرفداران صفوی بود به خراسان انتقال داد. او با استفاده از موقعیت ژئوپولتیک خراسان توانست بر اهداف سیاسی خود دست یابد. مشهد مرکز سیاسی دولت وی و دژ کلات، حصاری طبیعی در مواقع بحرانی گشت. ارتش او متکی بر نیروی رزمی قومیت‌های گوناگون به ویژه عشایر خراسان بود.[۳۰]

مشهد در زمان سلطنت نادر به اوج خود رسید. نادر مشهد را به پایتختی برگزید زیرا با توجه به گسترش زیاد متصرفاتش در شرق، مشهد از اصفهان، پایتخت صفویان، دارای مرکزیت بهتری بود. او یکی از بانیان بزرگ حرم علی بن موسی الرضا به شمار می‌آید. نادر به شکرانهٔ پیروزی بر ملک محمود سیستانی، گلدستهٔ طلایی در جنوب صحن عتیق (انقلاب فعلی) و شمال غربی گنبد بنا کرد. در همان زمان گلدستهٔ شاه تهماسبی را -که در سمت دیگر صحن قرار داشت- برای این که با گلدستهٔ مذکور متناسب باشد خراب کرد و تجدید بنا نمود. هنگامی که نادر با غنایم فراوان از هند بازگشت هدایای زیادی به حرم عرضه داشت و دستور داد ایوان امیرعلیشیر نوایی را از نو بنا کنند و با الواح زرین بپوشانند که اکنون به نام ایوان طلای نادری مشهور است. سقاخانه وسط صحن نیز به امر وی بنا گردید. همچنین چهارصد جلد کتاب به کتابخانه آستان قدس اهدا کرد که بدین ترتیب در شمار بزرگترین واقفین حرم درآمد. دوران شکوه و جلال مشهد دیری نپایید زیرا علی‌رغم توجهی که نادر به حرم و شهر داشت، سختگیری‌های پی‌درپی وی در سال‌های بعد برای مردم ساکن شهر دشوار و طاقت‌فرسا بود.[۳۱]

پس از نادر و جانشینانش، آخرین پادشاه افشاری، شاهرخ، به مدت ۵۰ سال به طور ضعیف و تحت نفوذ امرا و فرماندهان ایلات خراسانی و حمایت‌های احمدشاه درانی در بخش کوچکی از خراسان غربی به مرکزیت مشهد فرمان راند.[۳۰] احمد شاه و جانشین وی تیمور شاه، شاهرخ را به عنوان خراجگزار در متصرفات خراسان گماردند و بدین ترتیب خراسان به نوعی دولت حائل بین آنان و ایران تبدیل شد. سلطنت شاهرخ نابینا با وقفه‌های کوتاه مدت و مکرر، بدون هیچ‌گونه واقعهٔ به ثبت رسیدهٔ خاصی سپری شد. پس از مرگ تیمور شاه (۱۲۰۷) آقا محمد خان پایه‌گذار سلسلهٔ قاجار موفق شد در سال ۱۲۱۰ قلمرو حکومتی شاهرخ را تصاحب کرده و وی را به مرگ محکوم کند و این پایان جدایی خراسان از دیگر بخش‌های ایران بود.[۷]

در سده نوزدهم مشهد شهری دارای یک حصار و قلعه نظامی جهت حفاظت از حملات بود. این شهر شش محله بزرگ و ده محله کوچک‌تر داشت. در میانه شهر خیابان اصلی قرار داشت که شهر را به دو نیمه تقسیم می‌کرد و در طول آن نهر آبی جاری بود که منبع اصلی آب شهر بود. منبع اصلی درآمد شهر ناشی از حرم رضوی و زائران آن بود.[۳۲]
مشهد در دوران قاجاریه و پهلوی
نمایی از خانه‌ها و مدرسه‌ای در مشهد، سال ۱۸۵۸

اعتراض مردم مشهد به حکومت آصف‌الدوله، حاکم خراسان، اعتراض نسبت به واگذاری امتیاز تنباکو و همچنین خیزش مردمی در جریان انقلاب مشروطه، از مهم‌ترین وقایع دوران قاجاریه در مشهد به شمار می‌رود. مشهد در زمرهٔ نخستین شهرهای کشور بود که مردم آن نسبت به انعقاد قرارداد تنباکو و ورود کارکنان شرکت رژی به این شهر، در روز ۱۳ مهر ۱۲۷۰ اعتراض کردند و دست به تظاهرات زدند. واکنش مأموران «فتحعلی‌خانِ» صاحب دیوان، حاکم وقت خراسان، به این اعتراض، استفاده از زور و سرکوب معترضان بود. با ضرب و جرح راهپیمایان، تعداد زیادی از مردم مشهد در اعتراض به این رفتار در مسجد گوهرشاد متحصن شدند. ناصرالدین شاه ناچار شد اجرای قرارداد را در مشهد، شش ماه به تأخیر بیندازد و پس از آن نیز اجرای قرارداد در مشهد اجباری نبود.[۳۳]

مشهد، مرکز ایالت خراسان، نقشی بارز در مبارزات ضد استبدادی ایرانیان، که به انقلاب مشروطه منجر شد، ایفا کرده‌است و برخی کارشناسان، با اتکا به همین سابقهٔ مبارزاتی، برای این شهر نقشی پیشروانه و الهام‌بخش در روند پیروزی انقلاب مشروطه قائل شده‌اند. با پیروزی انقلاب مشروطه، و به رغم مبارزات آزادی‌خواهان، فضای مشهد اختناق‌آلود و پرتنش شد و مشروطه‌خواهان در رسیدن به آرمان‌های خویش توفیق چندانی نیافتند. بسیاری از آزادی‌خواهان مشهد دستگیر، زندانی، و تبعید شدند و مشروطه و مشروطه‌خواهی در این شهر منزوی و سرکوب شد. بر خلاف نظر رایج، که انزوای مشروطه در مشهد را به عدم اقبال مردم این شهر نسبت به مشروطه نسبت می‌دهد، مشکل اصلی این شهر، علاوه بر وجود نهادهای مشروعه‌خواه، حضور گستردهٔ نیروهای روسی و مداخلات و کارشکنی آن‌ها در راه پیشبرد مشروطه بوده‌است. مداخلات روس‌ها در مشهد سرانجام منجر به ماجرای به توپ بستن حرم علی بن موسی الرضا شد. روس‌ها این اقدام را به منظور ترساندن مشروطه‌خواهان مشهد و دادن هشدار به دولت مشروطه و مشروطه‌خواهان دیگر شهرها انجام دادند. به این ترتیب مشروطه‌خواهان در مشهد به شدت منزوی و سرکوب شدند و ناامیدی و رخوت نه فقط مشهد بلکه سراسر نواحی شمالی و دیگر ایالات ایران را فراگرفت.[۳۴]

در سال ۱۲۹۰ خورشیدی یوسف خان از خواص هرات با نام محمدعلی‌شاه در مشهد اعلام استقلال کرد. روس‌ها به این بهانه در ۹ فروردین ۱۲۹۱، مشهد را به توپ بستند و بسیاری از مردم، شهروندان و زائرین کشته شدند. پس از این واقعه یوسف خان توسط ایرانیان، زندانی و به مرگ محکوم شد.[۷][۳۵][۳۶]
طرح جامع شهر مشهد در سال ۱۳۵۲ خورشیدی

مهم‌ترین واقعهٔ تاریخ سیاسی معاصر مشهد، واقعه مسجد گوهرشاد در زمان رضاشاه است. در ۲۱ تیر ۱۳۱۴ جمعیت زیادی در مسجد گوهرشاد تجمع کردند و علیه اقدامات دولت در رابطه با قانون کشف حجاب در ایران اعتراض نمودند. مأمورین نظامی و انتظامی با مردم درگیر شدند و تعدادی از مردم درون مسجد کشته شدند. در این واقعه تعداد بسیاری کشته، مجروح و بازداشت شدند. کشتار مردم در این مسجد به اندازه‌ای بود که به نقل از شاهدان عینی چند کامیون جنازه از صحنه کشتار خارج کردند.[۳۷]

توسعه شهر در دهه ۱۳۲۵ تا ۱۳۳۵ در جنوب غربی و غرب صورت گرفت. راه آهن و فرودگاه تأثیر زیادی بر چگونگی هدایت توسعه داشته‌اند. در دهه ۱۳۳۵ تا ۱۳۴۵، جادهٔ جدید تهران باعث توسعهٔ شهر به سمت جنوب گردید. از سال ۱۳۴۵ به بعد توسعهٔ شهر منطبق با طرح جامع هدایت شده‌است. در سال ۱۳۵۵ محور اصلی جادهٔ سنتو، دانشگاه فردوسی و پارک ملت توسعهٔ شهر را به سمت غرب تشدید نمودند. این شهر قرار بود به دو قسمت مذهبی-سنتی (مشهد شرقی یا رضوی) و توریستی-مدرن (مشهد غربی یا پهلوی) تقسیم شود، که با انقلاب اسلامی ناکام ماند.[۳۸]
مشهد در دوران جمهوری اسلامی

در دورهٔ شهرداری شهردار پژمان، توسعه طبق طرح جامع پیشین با پاره‌ای تغییرات انجام گردید و شهرستان بینالود به عنوان بخش گردشگری مشهد معرفی گردید. اکنون، ساختار کالبدی شهر به صورت قطاعی است. مراکز تجاری و خدماتی در اطراف حرم و قطاع غربی تمرکز یافته‌اند و واحدهای مسکونی در دو محور غرب و شرق قرار دارند.[۳۸]

در سال‌های اخیر حرکت ساخت و سازهای مدرن در مشهد شتاب بیشتری گرفته‌است. بر اساس چشم‌انداز مشهد در سال ۱۴۰۰ این شهر به شهری مدرن با معماری اسلامی-مدرن تبدیل خواهد شد. در این راستا ۴۸ پروژهٔ بزرگ معماری برای شهر در نظر گرفته شده‌است.[۳۹] با این حال، برخی از کارشناسان معتقدند که این پروژه‌ها جلوهٔ اسلامی شهر را خدشه‌دار می‌کند.[۴۰][۴۱] هم‌چنین ساخت و سازهای جدید در اطراف حرم علی بن موسی الرضا باعث شده که خط آسمانی و منظر تاریخی و فرهنگی مجموعه حرم مورد تعرض قرار گیرد.[۴۲][۴۳] این مسئله باعث بروز واکنش‌هایی از سوی برخی چهره‌های مذهبی و سیاسی شد؛[۴۴] و همین‌طور ثبت شدن این مجموعه در میراث جهانی یونسکو را با مشکل روبرو کرده‌است.[۴۵]
جغرافیای طبیعی
موقعیت جغرافیایی

شهر مشهد مرکز استان خراسان رضوی با ۳۲۸ کیلومتر مربع مساحت،[۲] در شمال شرق ایران و در طول جغرافیایی ۵۹ درجه و ۱۵ دقیقه تا ۶۰ درجه و ۳۶ دقیقه و عرض جغرافیایی ۳۵ درجه و ۴۳ دقیقه تا ۳۷ درجه و ۸ دقیقه و در حوضهٔ آبریز کشف رود، بین رشته‌کوه‌های بینالود و هزار مسجد واقع است. ارتفاع شهر از سطح دریا حدود ۱۰۵۰ متر (حداکثر ۱۱۵۰ متر و حداقل ۹۵۰ متر) است.[۳]
Compass rose pale.svg سرخس کلات چناران Compass rose pale.svg
سرخس شمال نیشابور و چناران
شرق مشهد غرب
جنوب
تربت جام فریمان نیشابور
زمین‌شناسی
نقشه اقلیمی ایران. شهر مشهد در منطقه مدیترانه‌ای با باران بهاره قرار گرفته‌است.

██ معتدل خزری بسیار مرطوب

██ معتدل خزری

██ مدیترانه‌ای با باران بهاره

██ مدیترانه‌ای

██ کوهستانی سرد

██ کوهستانی بسیار سرد

██ نیمه‌بیابانی سرد

██ نیمه‌بیابانی گرم

██ بیابانی خشک

██ بیابانی خشک گرم

██ خشک ساحلی گرم

██ خشک ساحلی

دشت مشهد به صورت دره‌ای وسیع دارای ابعادی به طول بیش از ۱۰۰ کیلومتر و عرض متوسط حدود ۲۵ کیلومتر و وسعت حدود ۲۵۰۰ کیلومتر مربع است. دشت مشهد با مختصات طول جغرافیایی ´۲۱:°۵۸ تا ´۰۸:°۶۰ درجه شرقی و عرض جغرافیایی ´۴۰:°۳۵ تا ´۰۳:°۳۶ درجه شمالی در حوضهٔ آبریز رودخانهٔ کشف‌رود در خراسان رضوی قرار دارد. از میان سازندهای موجود در این دشت، سازند مزدوران (سازند دوران دوم) در رابطه با منابع آب زیرزمینی حائز اهمیت است. این سازند که از رسوبات سخت کربناته تشکیل شده، به دلیل وجود فضاهای خالی کارستی قادر است سفره‌های آب زیرزمینی را به وجود آورد. از جمله منابع آب سطحی این دشت نیز می‌توان به خود رودخانهٔ کشف‌رود اشاره کرد. این رودخانه در گذشته دارای آب زیادی بوده‌است؛ ولی در حال حاضر به علت پایین افتادن سطح آب زیرزمینی و در نتیجه قطع شدن زهکش‌ها تنها در مواقع سیلابی شدید، مقداری آب از سرشاخه‌های آن وارد می‌شوند.[۴۶]
اقلیم

مشهد به دلیل موقعیت جغرافیایی خاص که در منطقهٔ مرزی بین شمال و جنوب خراسان قرار دارد و هم‌چنین تداخل جبهه‌های مختلف آب و هوایی، دارای آب و هوا و خصوصیات ویژهٔ اقلیمی است و قسمت اعظم دشت مشهد-نیشابور، جزء اقلیم سرد و خشک و قسمتی از دشت مشهد-قوچان، نیمه خشک و سرد و بخش کوچکی از بلندترین ارتفاعات رشته‌کوه‌های بینالود و هزار مسجد جزء اقلیم مرطوب سرد است و در مجموع شهر مشهد دارای آب و هوای متغیر، اما معتدل و متمایل به سرد و خشک است و از تابستان‌های گرم و خشک و زمستان‌های سرد و مرطوب برخوردار است.[۴۷] وزش بادها در شهر مشهد بیشتر در جهت جنوب شرقی به شمال غربی است. بیشینهٔ درجه حرارت در تابستان‌ها ۴۳ درجه بالای صفر و کمینهٔ آن در زمستان‌ها ۲۳ درجه زیر صفر است.[۴۸]
میانگین دما و بارش برای آب و هوای مشهد در سال ۲۰۱۴ میلادی
ژانویه فوریه مارس آوریل مه ژوئن ژوئیه اوت سپتامبر اکتبر نوامبر دسامبر
دمای بیشینه (°C) ۶٫۲ ۸٫۶ ۱۴٫۱ ۲۰٫۸ ۲۶٫۸ ۳۲٫۴ ۳۴٫۴ ۳۲٫۸ ۲۸٫۸ ۲۲ ۱۵٫۸ ۹٫۶ Ø ۲۱
دمای کمینه (°C) -۵٫۱ -۲٫۹ ۲٫۳ ۷٫۹ ۱۱٫۹ ۱۵٫۶ ۱۷٫۹ ۱۵٫۳ ۱۰٫۴ ۵٫۴ ۱٫۳ -۲٫۷ Ø ۶٫۴
بارش (mm) ۳۳٫۱ ۳۶٫۴ ۵۲ ۴۸٫۸ ۲۵٫۵ ۳ ۰٫۹ ۰٫۷ ۱٫۵ ۱۱٫۲ ۱۵٫۷ ۲۶٫۹ Σ ۲۵۵٫۷
روزهای بارانی ۵٫۸ ۶٫۳ ۸٫۳ ۷٫۴ ۴٫۴ ۰٫۸ ۰٫۳ ۰٫۲ ۰٫۵ ۲ ۲٫۷ ۴٫۵ Σ ۴۳٫۲
دما
۶٫۲
-۵٫۱

۸٫۶
-۲٫۹

۱۴٫۱
۲٫۳

۲۰٫۸
۷٫۹

۲۶٫۸
۱۱٫۹

۳۲٫۴
۱۵٫۶

۳۴٫۴
۱۷٫۹

۳۲٫۸
۱۵٫۳

۲۸٫۸
۱۰٫۴

۲۲
۵٫۴

۱۵٫۸
۱٫۳

۹٫۶
-۲٫۷
ژانویه فوریه مارس آوریل مه ژوئن ژوئیه اوت سپتامبر اکتبر نوامبر دسامبر
بارش ۳۳٫۱
۳۶٫۴
۵۲
۴۸٫۸
۲۵٫۵
۳
۰٫۹
۰٫۷
۱٫۵
۱۱٫۲
۱۵٫۷
۲۶٫۹
ژانویه فوریه مارس آوریل مه ژوئن ژوئیه اوت سپتامبر اکتبر نوامبر دسامبر
منبع: سرویس اطلاعاتی آب و هوای جهان[۴۹]
زمین‌لرزه
مقایسهٔ نسبی میزان خطر زمین‌لرزه در نقاط مختلف ایران؛ نقاط سرخ‌تر نقاطی هستند که شتاب حداکثر جنبش زمین در آن‌ها بیش‌تر است.

منطقهٔ خراسان در طول تاریخ همیشه یکی از فعال‌ترین مناطق زمین‌لرزه‌خیز کشور بوده‌است. آمار چهل سال گذشته نشان می‌دهد که بیش از نیمی از قربانیان زمین‌لرزه در ایران را قربانیان این منطقه تشکیل می‌دهند.[۵۰] زلزله‌های زیادی در مشهد رخ داده که حدود ۱۴ واقعه متعلق به سال‌های ۱۰۰۸، ۱۰۵۲، ۱۰۵۳، ۱۰۵۹، ۱۰۷۷، ۱۰۸۴، ۱۰۸۷، ۱۱۱۸، ۱۱۱۹، ۱۲۱۴، ۱۲۳۲، ۱۲۳۶، ۱۲۵۴، ۱۲۷۴ ه.ق. در کتب تاریخ به ثبت رسیده‌است. در پانزدهم ربیع‌الثانی سال ۱۰۸۴ ه.ق. به هنگام سلطنت شاه سلیمان صفوی زمین‌لرزهٔ ویرانگری در مشهد رخ داده که حدود دو سوم شهر مشهد از جمله گنبد حرم علی بن موسی الرضا، سقف گنبد مسجد گوهرشاد و مدارس پریزاد، دودر، مدرسه بالاسر، مدرسه پایین پا آسیب فراوان دیده و حدود چهارهزار نفر از مردم مشهد زیر آوار کشته شدند.[۵۱][۵۲]

یکی از گسل‌های مشهد، گسل شمال مشهد است. این گسل ادامهٔ گسل توس است که در شمال شهر توس از گسل کشف‌رود منشعب شده و با امتداد شمال غرب-جنوب شرق از گوشهٔ شمالی مشهد عبور می‌کند. در گزارش شماره ۷۲ سازمان زمین‌شناسی این گسل تحت عنوان گسل توس نامیده شده‌است. در گزارش مزبور ادامهٔ گسل به سمت شمال شرق که توسط آبرفت پوشیده شده به صورت گسل احتمالی نشان داده شده‌است. هم‌چنین بربریان و همکاران، کانون سطحی زلزلهٔ تاریخی ۱۵۹۸ مورخ ۳ ژوئیهٔ ۱۹۷۳ با بزرگی ۶/۶، اول آوریل ۱۶۷۸ و ۲۶ فوریه ۱۸۸۳ را در مجاورت گسل احتمالی توس مشخص نموده‌اند.[۵۳]
جمعیت‌شناسی
تغییرات جمعیت مشهد بین سال‌های ۱۳۳۵ تا ۱۳۸۵ هجری شمسی[۵۴]

شهر مشهد، در سدهٔ اخیر از رشد جمعیت بالایی برخوردار بوده‌است. در نخستین سرشماری رسمی ایران که در سال ۱۳۳۵ انجام گرفت، این شهر، با ۲۴۱٬۹۸۹ نفر جمعیت پس از شهرهای تهران، تبریز و اصفهان، چهارمین شهر پرجمعیت ایران بود. در سرشماری بعدی و در سال ۱۳۴۵، این شهر پس از تهران و اصفهان، جایگاه سوم را در بین شهرهای ایران داشت. در سرشماری سال ۱۳۵۵، مشهد، پس از تهران، دومین شهر پرجمعیت ایران بود و تا آخرین سرشماری در سال ۱۳۹۰، همین جایگاه را داشته‌است.[۵۴] بر اساس سرشماری عمومی نفوس و مسکن سال ۱۳۹۰ خورشیدی، جمعیت شهر مشهد در این سال، بالغ بر ۲٬۷۶۶٬۲۵۸ تن بوده‌است.[۱]
هرم جمعیتی شهر مشهد در سال ۱۳۹۰[۵۵] مردان سن زنان
۶۹٬۸۲۱ ۶۵+ ۷۱٬۳۶۲
۲۹٬۶۷۴ ۶۰–۶۴ ۳۲٬۴۷۶
۴۹٬۵۲۱ ۵۵–۵۹ ۴۸٬۶۰۳
۶۷٬۲۰۶ ۵۰–۵۴ ۶۶٬۸۱۱
۷۶٬۲۱۹ ۴۵–۴۹ ۷۵٬۷۸۴
۸۹٬۷۱۰ ۴۰–۴۴ ۹۰٬۵۳۰
۱۰۳٬۵۰۳ ۳۵–۳۹ ۹۹٬۴۶۱
۱۳۲٬۲۷۸ ۳۰–۳۴ ۱۳۲٬۱۹۶
۱۶۹٬۰۲۸ ۲۵–۲۹ ۱۶۸٬۱۸۲
۱۵۱٬۶۰۱ ۲۰–۲۴ ۱۶۰٬۴۷۰
۱۱۱٬۸۰۰ ۱۵–۱۹ ۱۱۴٬۷۰۴
۱۰۷٬۷۱۷ ۱۰–۱۴ ۱۰۵٬۱۲۴
۱۰۹٬۴۱۳ ۵–۹ ۱۰۴٬۳۲۸
۱۲۰٬۰۹۳ ۰–۴ ۱۱۴٬۶۷۲
قومیت

نظرسنجی سال ۱۳۸۹

طی پژوهشی که شرکت پژوهشگران خبره پارس به سفارش شورای فرهنگ عمومی در سال ۸۹ انجام داد و بر اساس یک بررسی میدانی و یک جامعه آماری از میان ساکنان ۲۸۸ شهر و حدود ۱۴۰۰ روستای سراسر کشور، درصد اقوامی که در این نظرسنجی نمونه‌گیری شد در مشهد به قرار زیر بود:[۵۶]
اقوام کلانشهر مشهد
قومیت درصد
فارس

۹۳٫۵٪
ترک

۳٫۴٪
شمالی

۰٫۵٪
کرد

۱٫۵٪
عرب

۰٫۵٪
سایر

۰٫۵٪

در مشهد جمعیت قابل توجهی از مهاجران افغان سکونت دارند. این مهاجران بیشتر پس از حملهٔ شوروی سابق به افغانستان و هم‌چنین ظهور طالبان و متعاقب آن حمله به افغانستان توسط آمریکا و نیروهای ناتو، به ایران مهاجرت کردند. در خلال سالهای ۱۳۵۸ تا ۱۳۶۰ جمعیتی قریب به ۵٬۰۰۰٬۰۰۰ نفر به صورت گروهی به کشور و به تبع آن به استان خراسان و شهر مشهد وارد شدند. پس از حملهٔ آمریکا به افغانستان، حدود یک میلیون نفر مهاجر مجاز و ۲٬۵۰۰٬۰۰۰ میلیون نفر مهاجر غیرمجاز به کشور وارد شدند. از طرف دیگر، هم‌زمان با آغاز جنگ ایران و عراق جمعیتی دیگر از آوارگان عراقی نیز در اثر بروز جنگ و ناآرامی مجبور به ترک عراق شده که بسیاری از آنها به دلیل باورهای دینی و اعتقادی و روابط اجتماعی و فرهنگی با شهروندان ایرانی، در استان خراسان رضوی به ویژه شهر مشهد و سایر شهرستان‌های استان (مانند نیشابور) اسکان یافتند و بسیاری از آنها با زنان ایرانی ازدواج کرده و تشکیل خانواده داده‌اند. بر اساس طرح جامع سرشماری و شناسایی اتباع خارجی در سال ۱۳۷۹–۱۳۸۰ جمعیتی در حدود ۱۴۲٬۰۰۰ نفر تبعه افغانی، ۱۳٬۹۰۰ نفر تبعه عراقی و ۱۰۰ نفر سایر ملل در استان خراسان رضوی شناسایی شدند. هم‌اکنون بر اساس آمارهای موجود قریب به ۶۰٬۰۰۰ نفر دانش‌آموز تبعه خارجی که ۹۰درصد آنها را اتباع افغانستان تشکیل می‌دهند در مدارس دولتی مشغول به تحصیل هستند. هم‌چنین قریب به ۲۷۰۰ نفر دانشجوی تبعه خارجی در مراکز آموزش عالی استان مشغول به تحصیل هستند.[۵۷] بر طبق آمار اداره کل امور اتباع و مهاجرین استانداری خراسان رضوی، ۹۵درصد مهاجرین این استان در مشهد ساکن هستند.[۵۸]

در سال‌های اخیر، مشهد شاهد مهاجرت اقوام بلوچ و کرد نیز بوده‌است. این موضوع سبب واکنش برخی از روحانیون کشور نظیر مکارم شیرازی شده‌است. بر طبق گفتهٔ آنان، این مهاجران، که عمدتاً اهل تسنن هستند، با خرید ملک و زمین در مشهد و دیگر شهرهای کشور مانند شیراز و ارومیه، درصدد تغییر بافت مذهبی این شهرها بوده و زمینه را برای نفوذ وهابیت و نیروهای تکفیری فراهم می‌کنند.[۵۹][۶۰] در واکنش به این اظهارات، مولوی عبدالحمید، امام جمعه اهل سنت زاهدان، این سخنان را نگران‌کننده و ناشی از بالا رفتن سن و زودباوری آیت‌الله مکارم عنوان کرد.[۵۹]
زبان
نوشتار اصلی: لهجه مشهدی

زبان مردم مشهد، زبان فارسی با گویش و لهجهٔ مشهدی است. این لهجه سرشار از واژه‌های کهن و ریشه‌دار زبان فارسی است. لهجهٔ مشهدی یکی از لهجه‌های مهم و تأثیرگذار فارسی به شمار می‌آید و به نوعی خاستگاه ادبیات اصیل شاعرانی همچون فردوسی، عطار و خیام است. این لهجه را شاخه‌ای از فارسی دری می‌دانند و بسیاری از واژگان گمشدهٔ این زبان را می‌توان در گفتار عامیانهٔ مشهدی‌ها جستجو کرد.[یادداشت ۴] به واسطه اختلاط و ارتباط نزدیک مشهدی‌ها با سایر اقوام، ردپایی از زبان‌ها و گویش‌های دیگر نظیر: عربی، ترکی، مغولی، افغانستانی (پشتون)، کردی، انگلیسی، هندی، روسی و فرانسوی را می‌توان در آن دید.[۶۱]

تقی وحیدیان کامیار، استاد دانشگاه فردوسی مشهد می‌گوید:[۶۲]

نزدیک‌ترین گویش به فارسی معیار، گویش مشهدی است، به طوری که اصیل‌ترین و ریشه‌دارترین فارسی را می‌توان از مردم این شهر شنید.

وی می‌افزاید:

برخلاف تصور عامه که ریشه‌های زبان فارسی را از فارس و شیراز می‌دانند، فارسی دری اصیل از توس قدیم، نیشابور و مشهد کنونی انتشار یافته است.

مهدی سیدی، پژوهشگر و کارشناس در زمینه لهجه و گویش مشهدی می‌گوید:[۶۲]

لهجه و گویش مشهدی یا به عبارت علمی‌تر فارسی مشهدی یکی از موثرترین گویش‌ها در فارسی دری است، چرا که خاستگاه فارسی دری و همچنین ادبیات اصیل فارسی این گویش و زبان زیباست.

امروزه کمتر کسی در بین قشر جوان مشهد با این لهجه صحبت می‌کند. بیشتر جوانان مشهدی صحبت کردن با این لهجه را نوعی سرشکستگی می‌پندارند. با این همه، هنوز این لهجه و گویش در میان قدیمی‌ها رواج دارد. کارشناسان یکی از دلایل عدم اقبال مردم نسبت به لهجه مشهدی را عملکرد نه چندان مثبت صدا و سیما می‌دانند.[۶۳]
مذهب

بیشتر مردم شهر مشهد، مسلمان و شیعهٔ دوازده امامی هستند. این موضوع به واسطهٔ وجود حرم علی بن موسی الرضا در این شهر نیز تشدید شده‌است. با این حال، اقلیت‌های دینی دیگری نیز در مشهد وجود داشته یا دارند.

در مشهد محله‌ای به نام «محلهٔ جدید» وجود دارد که مجتمع مسکونی یهودیان در مشهد بود. این محله منازل بزرگ و محکم با دیوارهای بلند داشت و خانه‌ها از داخل با یکدیگر مرتبط بود. اقلیت یهودی مشهد که بینش و هوشیاری اقتصادی داشتند با توسعهٔ عمرانی مشهد به خیابان‌های جنت و جم (پاسداران کنونی) نقل مکان کردند و عده‌ای هم به اسرائیل مهاجرت کردند.[۶۴]

مهاجران ارمنی از اواخر قرن نوزدهم میلادی و در زمان حکومت قاجار از مرز باجگیران و درگز وارد این استان شدند و سپس در شهرهای مشهد، قوچان، نیشابور، شیروان، سبزوار، بجنورد و درگز اقامت گزیدند. بعدها تجار ارمنی از مناطق دیگر ایران مانند آذربایجان و اصفهان نیز به این استان نقل مکان کردند و به کارهای تجاری و صنعتی مشغول شدند. اکثر کارخانه‌های ارمنیان کارخانهٰهای تصفیهٔ پنبه، تولید الکل صنعتی و پزشکی، قیرسازی و نخ‌ریسی بودند. مطابق برخی منابع، در ۱۹۶۵، ۵۱ خانوار ارمنی در مشهد اقامت داشته‌اند و مطابق آمار ۱۹۶۶، ۳۲۰ ارمنی در مشهد و ۵۲۱ ارمنی در کل استان خراسان ساکن بوده‌اند. در ۱۹۱۳، ارمنیان مشهد مدرسهٔ هایکازیان را، که در واقع شعبه‌ای از مدرسه هایکازیان تهران بود، تأسیس کردند. در ۱۹۴۱، کلیسای مسروپ مقدس، که نزد اهالی به «کلیسای حضرت مریم» نیز معروف است، احداث شد. اهالی ارمنی شهر مشهد دارای گورستان ویژهٔ خود بوده‌اند که سال تأسیس آن به ۱۹۴۴ بازمی‌گردد. در این گورستان نمازخانه‌ای هم وجود داشت. غیر از سنگ قبرهای متعلق به ارمنیان، در قسمت خاصی از آن قطعه‌ای به ۳۲ سرباز لهستانی که در زمان جنگ جهانی دوم در محلی نزدیک قوچان کشته شده بودند اختصاص یافته بود. هم‌چنین انجمن فرهنگی ـ ورزشی آرارات از ۱۹۸۳ در این شهر شعبه‌ای ایجاد کرده‌است که تاکنون نیز به فعالیت‌های فرهنگی ورزشی خود ادامه می‌دهد.[۶۵]

در مشهد اقلیتی از بهاییان نیز هستند، اما به دلیل فقدان آمار رسمی تعداد آنان مشخص نیست. در سال ۱۳۴۵، در اوایل صدارت امیرعباس هویدا، ایران به ۲۴ «قسمت امری» تقسیم می‌شد.[یادداشت ۵] هر قسمت امری دارای مرکزی بود که محفل آن به «محفل روحانی مرکز قسمت امری» موسوم بود و خراسان به مرکزیت مشهد یکی از آن قسمت‌های امری بود. در سال ۱۳۴۹ تعداد مراکز قسمت امری ایران به ۶۷ مرکز رسید و در «نقشهٔ پنج ساله»، که به اواخر دوران سلطنت پهلوی تعلق دارد، باید تعداد محافل محلی ایران به ۱۱۰۰ محفل می‌رسید.[۶۶]
جاذبه‌های گردشگری
جاذبه‌های مذهبی
مسجد حوض لقمان – مشهد

در تاریخ ۸ آبان ۱۳۸۸ مصادف با سالروز تولد امام هشتم شیعیان، توسط محمود احمدی‌نژاد، رئیس جمهور وقت و نمایندگان مجلس شورای اسلامی، مشهد رسماً به عنوان «پایتخت معنوی ایران» انتخاب شد.[۶۷] مهم‌ترین مکان مذهبی شهر مشهد که مهم‌ترین مکان مذهبی ایران نیز هست، حرم علی بن موسی‌الرضا است که سالانه پذیرای بیش از ۲۷ میلیون زائر داخلی[۶۸] و دو میلیون زائر خارجی[۶۹] است. موزه‌های آستان قدس رضوی نیز – که خود شامل چندین موزه است – در مجموعهٔ حرم قرار دارد.
حرم علی بن موسی الرضا و سایر اماکن متبرکه
عکسی از حرم علی بن موسی الرضا

آرامگاه علی بن موسی الرضا در مشهد که با نام حرم امام رضا و حرم رضوی شناخته می‌شود، مجموعه‌ای است که دربرگیرنده آرامگاه علی بن موسی الرضا می‌باشد. این مجموعه از نظر مساحت بزرگترین و از لحاظ جمعیت دومین مسجد در جهان است. همچنین این مجموعه شامل مسجد گوهرشاد، یک موزه، دو کتابخانه، چهار مدرسه علوم دینی،[۷۰] یک گورستان، دانشگاه علوم اسلامی رضوی، یک سالن غذاخوری برای زائران، رواق‌های وسیع برای نمازگزاران و چندین ساختمان دیگر است. این مجموعه یکی از مراکز گردشگری در ایران است.[۷۱] حرم به تنهایی محوطه‌ای به مساحت ۲۶۷٬۰۷۹ متر مربع را پوشش می‌دهد و در صورتی که هفت صحن با مساحت ۳۳۱٬۵۷۸ به آن افزوده شود، مساحت نهایی مجموعه ۵۹۸٬۶۵۷ متر مربع می‌شود.[۷۲] هر سال مراسم غبارروبی در این مکان انجام می‌شود.[۷۳]

دیگر مسجدها، حسینیه‌ها و امامزاده‌ها از جمله مکان‌های مذهبی هستند که دارای زیارت‌کنندگان فراوانی هستند. مسجد جامع گوهرشاد واقع در محدودهٔ حرم رضوی، مسجد هفتاد و دوتن، مصلی طرق، مسجد و حسینیه کرامت، آرامگاه پیر پالاندوز، آرامگاه شیخ نخودکی، گنبد خشتی، گنبد سبز و آرامگاه خواجه ربیع از جمله مکان‌های مذهبی مشهد هستند. هم‌چنین امامزاده ناصر و یاسر (در نزدیکی طرقبه) و آرامگاه امامزاده یحیی (در جاده سرخس)، آرامگاه خواجه اباصلت و آرامگاه خواجه مراد (در جاده فریمان) در نزدیکی مشهد قرار دارند.[۷۴]
جاذبه‌های تاریخی

از سناباد و توس قدیم آثار تاریخی زیادی بر جای نمانده‌است. (هم‌اکنون شهر توس در حال بازسازی است) چهار طاقی بازه هور از قدیمی‌ترین بناهای موجود در محدودهٔ شهر است که زمان ساخت آن را سدهٔ سوم میلادی تخمین می‌زنند.[۷۵]

برخی از جاذبه‌های تاریخی مشهد عبارتند از: آرامگاه نادرشاه، آرامگاه خواجه ربیع، آرامگاه فردوسی، ایستگاه راه آهن، گنبد خشتی، گنبد هارونیه و مدرسه عباسقلیخان.[۷۶]
جاذبه‌های طبیعی
کوهسنگی مشهد

جاذبه‌های طبیعی که در نزدیکی شهر مشهد قرار دارند، شامل ییلاقات شاندیز، طرقبه، زشک، روستای کنگ، نغندر، جاغرق، چالی دره، پارک جنگلی وکیل‌آباد، باغ‌وحش وکیل‌آباد، آبشار ارتکند، پارک جنگلی نه دره در دو کیلومتری جنوب مشهد، فریزی، سد ارداک، هفت حوض، چشمه گیلاس و چشمه گراب هستند.[۷۷][۷۸]

پارک جنگلی طرق (انقلاب) در حاشیه جنوب شرق مشهد، در نزدیکی پلیس راه، یکی از بزرگ‌ترین اماکن در اسکان و ارائه خدمات گردشگری به شهروندان و زائران است. این پارک در سال ۱۳۴۰ احداث شده، و در سال ۱۳۷۹ بازپیرایی گردیده‌است. پارک جنگلی طرق دارای فضاهای تفریحی، فرهنگی، ورزشی و تجاری با ۲۱۰ هکتار فضای جنگلی و ۱۱۲ هزار متر مربع فضاهای عمرانی است. این پارک جنگلی دارای تیپ‌های درختی پهن برگ، مخلوط و سوزنی برگ بوده و اقاقیا و زبان گنجشک بیشترین نوع در سطح این محدوده است.[۷۹]

فضای شهری

برخی پارک‌ها و پارک‌های آبی مشهد عبارتند از: پارک کوهسنگی، پارک و شهربازی ملت، کوهستان پارک خورشید، باغ وحش و پارک جنگلی وکیل‌آباد، پارک پردیس قائم، پارک وحدت، پارک مینیاتوری، سرزمین موج‌های آبی، پارک آبی ایرانیان، پارک ساحلی آفتاب و سرزمین موج‌های خروشان.[۸۰][۸۱]

هم‌چنین برخی از مهم‌ترین مراکز خرید شهر مشهد عبارتند از: بازار رضا، مجتمع تجاری پروما، بازار بین‌المللی، بازار خیام، مجتمع آلتون، مجتمع تجاری الماس شرق و مجتمع تجاری وصال.[۸۲]

از جمله پارک‌های بزرگ شهر مشهد، می‌توان به پارک ملت، پارک بانوان (حجاب)، باغ ملی، پارک بزرگ وحدت، پارک بسیج (گلشهر)، پارک امت، پارک پردیس قائم، پارک میرزا کوچک خان، پارک مینیاتوری، باغ گل‌ها، کوهستان پارک خورشید و پارک کوهسنگی اشاره کرد



:: برچسب‌ها: , تاریخچه مشهد , جاذبه های تاریخی مشهد , جاذبه های مذهبی مشهد , مشهددر دوران حکومت‌های ایرانی تا عصر صفویه , پیشینه کاربرد نام مشهد ,
:: بازدید از این مطلب : 78
|
امتیاز مطلب : 0
|
تعداد امتیازدهندگان : 0
|
مجموع امتیاز : 0
تاریخ انتشار : پنج شنبه 19 مرداد 1396 | نظرات ()
نوشته شده توسط : faezeh

مکان های گردشگری مشهد

مشهد که پایتخت مذهبی ایران به شمار می رود از وجود مبارک حضرت امام رضا (ع) بهره می برد. به همین علت سالانه گردشگران خارجی و داخلی زیادی از این شهر بزرگ و پر جمعیت بازدید می کنند. همین عامل سبب شده تا علاوه بر این که از این شهر استفاده مذهبی شود در جنبه های گردشگری نیز نمود هایی داشته باشد. به مرور گذشت زمان این شهر بیشتر از پیش از غالب مذهبی خود خارج شد و جنبه های گردشگری نیز به خود گرفت. اماکن گردشگری زیادی نیز در این شهر موجود می باشد که در میان آن ها اماکن تاریخی نیز به وفور یافت می شود. در این مطلب دیدنی های گردشگری مشهد را با هم مرور میکنیم.
آرامگاه حکیم ابوالقاسم فردوسی


این آرامگاه که متعلق به حکیم ابوالقاسم فردوسی توسی می باشد در باغی قرار دارد که در ۲۰ کیلومتری شمال مشهد جای دارد. ساختمان فعلی آرامگاه از شیوه معماری هخامنشی به ویژه آرامگاه کوروش الهام گرفته است.

نمای بیرونی بنا شامل عناصر تزئینی هخامنشی به خصوص ستون ها و سرستون ها است و اشعاری که بر اضلاع چهارگانه بنا نگاشته شده از حکیم فردوسی و معرف اندیشه و شخصیت وی می‌باشد. بخش فوقانی بنا بصورت مجوف و توخالی ساخته شده و فضای داخلی آن نیز علاوه بر الهام گرفتن از معماری دوه اشکانی شامل ۲۰ ستون مرمری در پائین و ۸ ستون در بخش فوقانی است. در قسمت هایی نیز شاهد آثار زیبای فریدون صدیقی هستیم که بیشتر به روایت داستان های شاهنامه پرداخته است.
موزه آرامگاه نادری


در آرامگاه نادر شاه افشار و در قسمت اصلی آن موزه ای با عنوان نادری جای گرفته که شامل دو تالار می باشد و به معرفی آثار تاریخی دوره افشاریه می پردازد. چشم‌انداز خارجی بنا تندیس نادرشاه سوار بر اسب به همراه تنی چند از سربازانش بر فراز یک حجم سنگی مرتفع توسط مجسمه ساز شهیر ایرانی زنده یاد استاد ابوالحسن صدیقی ساخته شده است. این مجسمه نماد اصلی این موزه می باشد.
تالار شماره ۱: این تالار به انواع سلاح‌های دوره افشاریه، تابلوهای نقاشی از نادر و صحنه های جنگ،‌ وسایل سوارکاری مانند زین سو برگ اسب از دوره افشاریه تا قاجاریه، چند نسخه خطی ساز جمله تاریخ جهانگشای نادری و دو شمشیر متعلق به نادر اختصاص دارد که روی یکی کلمه السلطان نادر حک شده و روی دیگر یک بیت شعر طلاکوب شده است. این شمشیر در دشت مغان به سال ۱۱۴۸ هجری در روز تاجگذاری نادر از طرف ملت ایران به وی هدیه شده است. این تالار یکی از پربازدید ترین قسمت های مجموعه است.
تالار شماره ۲: این تالار در سال ۱۳۷۳ به مجموعه اضافه شد و در آن انواع سکه ظروف و دیگر اشیای اهدایی از دوره صفویه تا معاصر به نمایش درآمده است. اما این تالار هنوز نتوانسته است به اندازه تالارر شماره ۱ جذابیتی را برای بازدید کنندگان به ارمغان بیاورد.
بقعه پیر پالاندوز


نام اصلی پیر پالاندوز شیخ محمد عارف کارندهی است که در سده دهم هجری زندگی می کرده در نزدیکی مشهد در روستایی به نام کارنده یا کارده عیش خود را با پالاندوزی می گذرانده است. او در خط ثلث نیز تبحر فراوان داشت و امروزه بخش هایی از یک قرآن که با خط این عارف وارسته نوشته شده است باقی است. این بقعه برای دوست دارانش ارزشمند است.
امام زاده سید محمد (گنبد خشتی)


در یکی از گذرهای قدیمی مشهد منشعب از میدان طبرسی به نام چهار سوق نوغان بنای تاریخی مذهبی موسوم به «گنبد خشتی» قرار دارد. این بنا مدفن «سلطان غیاث ‌الدین محمد» از سادات مشهور موسوی شهر مشهد است که نسب شریفش با هفده واسطه به امام موسی بن جعفر(ع) می‌رسد. بر روی سنگ مزارش این چنین کتیبه شده: « مرتضی، اعظم سلطان النقباء، غیاث‌الدنیا والدین، امیر سلطان محمد بن سلطان النقباء بدرالمله والدین طاهر…» و در ادامه تاریخ وفاتش ماه رمضان المبارک سال ۸۳۲ ه.ق آمده است. از این امام زاده حتما بازدید کنید.
الماس شرق
در میان بزرگ ترین ساختمان های مشهد نام الماس شرق معروف است. زیر بنای این سازه در حدود ۶۵۰۰ متر مربع و در ۵ طبقه بنا شده است. در مجاورت این سازه پارکینگ ۵ طبقه الماس شرق با زیر بنای حدود ۲۷۰۰ متر مربع قرار گرفته است. این سازه علاوه بر ۱۲۱۰ واحد تجاری دارای فضا های جانبی دیگری نیز مانند نماز خانه، رستوران ملل court food، فضای استراحت مراجعین، مرکز فوریت های پزشکی، مراکز اداری، بانکی و پست و سرویس و فضای بازی کودکان می باشد. این مرکز مناسب ترین مرکز خرید مشهد است.
مجتمع تجاری و پارکینگ طبقاتی آلتون
یکی از بزرگترین و عظیم ترین ساختمان های کشور در مشهد مقدس واقع شده که آلتون نام دارد. برج آلتون در یک مجموعه دیدنی تجاری، اداری و فضای قابل توجه پارک خودرو با عنوان بلندترین پارکینگ طبقاتی کشور نظر هر شهروند و زائر و مسافری که برای تفرج و خرید به خیابان دانشگاه قدم می گذارد را به خود جلب می نماید. جالب است از این برج بازدید کنید تا پشیمان نشوید.
بازار رضا (علیه السلام)
بازار رضا یکی از قدیمی ترین بازار های مشهد است. این بازار در ضلع شرقی خیابان امام رضا (ع) واقع شده و از مهم ترین مراکز خرید زوار است. این بازار در دو طبقه احداث شده است. در طبقه دوم آن کـارگـاه هـای کـوچـک صـنـایـع دستی، طلاکاری و فیروزه تراشی و گلدوزی ایجاد شده است. این بازار حتما معرف حضور شما می باشد.
مجتمع تجاری پروما
این مجتمع در بلوار فردوسی جنب میدان جانباز واقع شده است. مجتمع تجاری پروما یکی از بزرگترین مجتمع های تجاری مشهد است و دارای قسمت های مختلف تجاری و تفریحی می باشد. این مجتمع دارای قسمت هایی از جمله سوپر مارکت، قنادی، البسه و پوشاک، لوازم صوتی و تصویری، انواع لوازم آشپزخانه و صنایع دستی می باشد تا بتواند نیاز تمامی گردشگران را برطرف نماید.
مجتمع تجاری زیست خاور
این مجتمع اولین مرکز تجاری به صورت برج در مشهد است که در زمره بهترین های ایران قرار می گیرد. این مجتمع هر روزه مورد بازدید هزاران زائر و توریست قرار می گیرد. این مجتمع با تلفیقی زیبا از هنر معماری ایرانی و اروپایی و با سقف و گچبری های بی نظیر و منحصر به فرد بنا گردیده است. مجتمع دارای پله برقی و آسانسورهای نفر بر حمل بار برای کلیه طبقات می باشد. حتما در سفر خود از زیست خاور بازدید کنید.
روستای ییلاقی جاغرق
در ۲۱ کیلومتری جنوب غربی مشهد و در فاصله ۷ کیلومتری جنوب غربی طرقبه روستایی به نام جاغرق موجود است که توسط روستا های عنبران، طرقدر، کردینه، تغاره و شاندیز محدود شده است. جاغرق دارای آب و هوای معتدل کوهستانی است و زمستان های سرد و تابستان های معتدل دارد. اقامت ‌گاه های موقت و رستوران هایی نیز در حاشیه رودخانه یا به صورت جزیره در بخش های مختلف دره احداث شده که در فصل تابستان محلی مناسب را برای استراحت و تفریح گردشگران و دوستداران طبیعت مهیا کرده است. اگر به دنبال طبیعت ناب هستید بازدید از این روستا را تور مشهد فراموش نکنید.
روستای تاریخی پاژ
در پانزده کیلومتری شمال شهر مشهد در تقاطع جاده کارده به کلات نادری روستای پاژ قرار دارد که بر اساس متون تاریخی و ادبی بر جای مانده این روستا زادگاه حکیم ابوالقاسم فردوسی است.
روستای فعلی پاژ دارای ۸۰۰ هکتار مساحت است که از مجموع آن حدودا ۴ هکتار به بخش مسکونی اختصاص یافته است. بخشی از فضای مسکونی روستا در میان آن و بقیه بر روی تپه ‌ای موسوم به قلعه بلند مکانی که بنظر می‌رسد در گذشته محل اصلی و هسته مرکزی دهکده پاژ بوده قرار دارد زیرا پیرامون آن تا چندی قبل خندقی وجود داشت که جهت ممانعت از پیشروی مهاجمین آن را پر از آب می‌ نموده‌ اند. بجز تپه موجود در فاصله تقریبی پانصد متر از پشته اولیه بلند دیگری نمایان است که در نزد اهالی به قلعه کهنه پاژ معروف است. سفال های رنگارنگ و لعابدار پارکنده بر روی این بلندی نشانه ای از تداوم مدنیت پاژ در سدهای اولیه بعد از اسلام تا قرن نهم و دهم هجری است. تاریخ دوستان قطعا از دیدنی های مشهد در این روستا خوششان خواهد آمد.
گنبد هارونیه
توس قدیم اثری از خود به جا نگذاشته است و تنها اثر بر جای مانده از توس قدیم بنای آجری است معروف به گنبد هارونیه که در دهه های اخیر به همت انجمن آثار ملی و میراث فرهنگی خراسان مرمت و باز سازی شده است. مردم این بنا را زندان هارونیه می نامند. این بنا مشتمل بر یک فضای وسیع مربع گنبد دار به ارتفاع حدود ۲۵ متر و وسعت ۱۲*۱۲ متر است. در انتهای بنا سه حجره با اتاقک با تزئیناتی شامل گچبری قرار دارند. تزئینات خارجی آن منحصر به قاب های عمودی و ستون نما های طرفین ورودی می باشد که آن را در لیست دیدنی ترین های مشهد قرار داده است.

 

باغ وحش وکیل آباد

اگر به حیوانات علاقه دارید پس با ما باشید. در جنوب غربی مشهد و هم جوار با پارک جنگلی وکیل آباد، باغ وحش وکیل آباد، تنها باغ وحش مشهد و استان خراسان رضوی قرار دارد. این باغ وحش دارای حیوانات گوشتخوار، علف خوار، آبزی، خزنده و پرندگان مختلف است. حتما از این مکان بازدید کنید.

 

پارک کوه سنگی

این تفرجگاه زیبای شهر مشهد در تابستان جاری با پذیرش حجم انبوه گردشگر، پس از حرم مطهر و آرامگاه فردوسی، رتبه سوم حضور مسافر و گردشگر را به خود اختصاص داد.

 

کوه سنگی یکی از قدیمی ترین و خاطره انگیز ترین گردشگاه های مشهد است که به دلیل وجود دو کوه سنگی مشرف به شهر به این نام خوانده می شود و در کنار رشته کوه های جنوبی مشهد واقع شده است.

طرح بزرگ توسعه مجموعه تفریحی گردشگری کوهسنگی در حالی در حال انجام است که هم اکنون این مجموعه در مجاورت بافت شهری قرار گرفته است و بخشی از جاده کمربندی مشهد که جاده آسیایی نیز نامیده می شود، از کنار اراضی آن می گذرد.

طرقبه

طرقبه یکی دیگر از گردشگاه ها بزرگ و طبیعی مشهد است که از غرب به کوه های بینالود و از شمال به کوه تخت رستم محدود می شود. وجود چشمه سار ها و درختان فراوان آن را به صورت نقطه ای بسیار خوش آب و هوا و تفریحی مشهد تبدیل نموده است. این منطقه ییلاقی دارای تابستان هایی با آب و هوای دلپذیر و مطبوع است.

 

منطقه ییلاقی شاندیز

منطقه شاندیز واقع در ۳۸ کیلومتری غرب شهر مشهد از دیرباز به عنوان یکی از ییلاقات دشت توس مورد توجه بوده و در گذشته نیز راه کاروانروی تابستانی مسیر شاندیز به توس از پستی و بلندی ‌های همین منطقه عبور می کرده است.

شاندیز

رودخانه ‌ها و دره ‌های متعدد شاندیز اقلیم متنوع و چشم ‌انداز های زیبایی از طبیعت را به بیننده عرضه می‌کند. درختان و درخچه ‌های غیر مثمر در منطقه شامل چنار، سپیدار، اشن، ارغوان و ارس است و از گونه‌های شاخص حیات‌ وحش آن می‌توان به گوسفند وحشی، گراز، گرگ و … اشاره کرد. همینطور هدهد، توکای سیاه، دم جنبانک و … در فهرست پرندگان این منطقه قرار دارد. رودخانه ‌های پر آب منطقه سبب پراکنش درختان، وجود باغ‌ های انبوه، مناظر متنوع و آب و هوایی مطبوع شده‌اند که همواره مورد استقبال ساکنان شهر مشهد و گردشگران منطقه واقع می‌شود.

سرزمین موجهای آبی

یکی از جاهایی که مردم مشهد و مسافران به تعداد زیاد از آن بازدید می کنند سرزمین موج های آبی است. مجموعه فرهنگی ورزشی پارک آبی با عنوان سرزمین موجهای آبی، بزرگترین پارک آبی خاورمیانه به لحاظ وسعت و از نظر سرپوشیده بودن و همچنین از حیث امکانات در رده کاملترین پارک های آبی دنیا به شمار می آید.

 

این مجموعه با فراهم آوردن محیطی امن در خدمت سلامت جسمی و در طول آن سلامت روان تک تک افراد جامعه بوده و بی گمان یکی از قطبهای تفریحی کشور به شمار می آید. بی مثال بودن این مجموعه باعث گشته تا به تجربه ای دلچسب و به یاد ماندنی برای زائرین و مجاورین بارگاه ملکوتی آقا علی بن موسی الرضا (ع) فراهم آورد.

پارک آبی ایرانیان

در این پارک هیجان موج سواری با تخته را در استخر موجی به بزرگی یک زمین فوتبال، با موج‌هایی به ارتفاع ۵/۳ متر تجربه خواهید کرد. مجموعه پارک آبی سرزمین ایرانیان به وسعت ۱۴ زمین فوتبال است و یکی از بهترین‌هایِ دنیا خواهد بود. شرکت کانادایی White Water Park، بزرگترین طراح پارک های آبی در دنیاست و به عنوان مشاور، پارک آبی SIAM PARK را در اسپانیا به عنوان الگو انتخاب کرده است.

 

این پارک آبی از پستی و بلندی های طبیعی کوهپایه به عنوان ابزاری برای خلق سرسره ها و تونل های پیچیده متعدد بهره گرفته است. پارک آبیِ سرزمین ایرانیان دو بخش وسیع و مجزا برای آقایان و بانوان دارد که در زمستان نیز قابل استفاده هستند و شما را به همراه همه اعضای خانواده، به تجربه جمعی فوق العاده ای از سرگرمی‌های آبی دعوت می‌کند.

پارک ملت مشهد

بوستان ملت یا پارک ملت پارکی است در غرب شهر مشهد و حاشیه بلوار وکیل آباد. مساحت این پارک ۷۲۰ هزارمترمربع است. پارک ملت بزرگترین پارک مشهد و یکی از زیباترین پارکهای ایران به شمار می‌رود. این پارک دارای شهربازی، تاسیسات ورزشی و فضای سبز بزرگی است.

 

بزرگترین چرخ فلک خاورمیانه در (پارک ملت ) شهر مشهد در سال ۱۳۸۴ به بهره برداری رسید. این چرخ فلک با ۲۵۰ تن ‏وزن قادر خواهد بود در یک دور کامل ۴۴۸ نفر را به ارتفاع ۸۰ متر بالا ببرد و سرنشینان این چرخ فلک قادر خواهند بود تمام ‏نقاط مشهد را ببینند . گفتنی است چرخ فلک ‏پارک ملت مشهد پس از شهرهای لندن و توکیو سومین چرخ فلک بزرگ دنیا محسوب می شود .



:: برچسب‌ها: , بازارهای مشهد , فروشگاه های تجاری مشهد , مکانهای زیارتی مشهد , مکانهای گردشگری مشهد , پارک های مشهد ,
:: بازدید از این مطلب : 75
|
امتیاز مطلب : 0
|
تعداد امتیازدهندگان : 0
|
مجموع امتیاز : 0
تاریخ انتشار : پنج شنبه 19 مرداد 1396 | نظرات ()
نوشته شده توسط : faezeh

سوغات مشهد

زعفران، طلای سرخ

ارزشمندترین سوغاتی مشهد «زعفران» است. این محصول یکی از گرانبهاترین تولیدات کشاورزی کشور است، که خراسان بیشترین سهم را در تولید آن دارد. این محصول در بخش های مرکز و جنوب استان خراسان کشت میشود. مشهد بعنوان مرکز بسته بندی و صادرات این محصول ، ارائه دهنده ی زعفران در مدل ها و قیمت های مختلف است.

«زعفران» گلی با گلبرگ های ارغوانی و کلاله ای قرمز رنگ می باشد ، که کلاله ی خشک شده ی آن مورد استفاده قرار می گیرد.

رنگ زیبا، رایحه ی سحرانگیز، مزه ی فوق العاده ای که دارد، آن را مناسب استفاده برای چاشنی و رنگ غذا کرده است و در صنایع مختلف رنگ سازی ، نساجی و صنایع چرم کاربرد دارد. همچنین دارای خواص دارویی است که میتوان به موارد زیر اشاره کرد:

درمان افسردگی(مهمترین)
کنترل کلسترول و چربی خون
شادی آور
تقویت حافظه
کاهش فشارخون
جوانسازی پوست
ضد سرطان بودن

زعفران مرغوب دارای رنگ قرمز تیره است و درصورت قرار گرفتن در آب ،دیررنگ خواهد بود.اشکال عرضه این محصول بصورت درشت (پوشال)، ریز(سرگل)، دسته(دارای ریشه) می باشد. که محبوبترین آن پوشال است.

زرشک

در اکثر زعفران فروشی ها، زرشک هم بفروش می رسد. زائران این دو محصول را با هم خریداری می کنند. زرشک از محصولات کشاورزی جنوب خراسان است، و مرغوبترین آن را میتوان از مشهد مقدس تهیه کرد.

دو نوع رایج آن اناری و پفکی (برای مجالس) است. زرشک علاوه براینکه در طبخ غذاهای اصیل ایرانی استفاده می شود، خواص درمانی دارد که میتوانم به موارد زیر اشاره کنم:

انطباق عروق
تسکین درد کیسه صفرا
افزایش اشتها
افزایش ایمنی بدن در برابر بیماری های عفونی

یکی از اصیل ترین غذاهای ایرانی زرشک پلوست و محبوبیت زیادی دارد. زرشک و زعفران اصلی ترین مواد آن است و ترکیبشان از نظر بنده طعم فوق العاده ای دارد.

فیروزه، جواهرگران بها

با شنیدن اسم فیروزه، ویترین هایی که با انگشتر و زیورآلات ساخته شده و از این سنگ گرانبها مزین شده اند را بیاد می آورم، که نظر هر کسی را به خود جلب می کند. آنچه در مورد فیروزه میدانم این است که معروفترین معدن های فیروزه در استان خراسان واقع شده است، و شهر مقدس مشهد ، یکی از مراکز تراش فیروزه در دنیاست. بطوریکه مقدار زیادی فیروزه برای تراش از سایر نقاط دنیا به مشهد فرستاده می شود.

در بسیاری از روایات و احادیث همراه داشتن انگشتر فیروزه به خصوص برای آقایان توصیه شده است.

در دوران کوروش و داریوش بعنوان هدیه به دیگر سلاطین داده می شد. اروپاییان از آن به عنوان هدیه ای فراموش نشدنی یاد کرده اند. پیشنهاد میدهم برای اقوام و خویشاوندان خود به عنوان یک سوغاتی به یادگار ببرید.

مهمترین خواص درمانی این سنگ عبارتند از:

تقویت چشم
درمان بیماری های تنفسی
درمان بیماری های روحی

یکی از مهمترین کاربرد های فیروزه که زیاد شنیده ام دفع چشم زخم و حفاظت در برابر نیروهای منفی است. سنگ فیروزه مظهر عشق، دوستی، خوش یمنی ، آرامش است. افزایش اعتماد به نفس نیز یکی دیگر از خواص سنگ فیروزه می باشد .

نیشابور معدن مرغوبترین سنگ های فیروزه است، که رنگ آبی سیر و سختی بالایی دارد. رنگ پریدگی و وجودناخالصی و افزایش رنگ سبز کیفیت پایین آن را نشان میدهد. تراش های فیروزه معمولا به صورت کبوچان ، دانه تسبیحی و فانتزی است.

خشکبار

در میان مغازه های متنوع، فروشگاه های وسوسه برانگیزی به چشم میخورند، که ظرف هایی پر از برگه های مختلف، آلوچه ، میوه های خشک ، نخود و کشمش، گردو، پسته و…. در معرض دید گذاشته اند و کمتر کسی میتواند بی تفاوت از کنار آن ها عبور کند. آجیل و خشکبار در فرهنگ مردم ایران مخصوصا مشهد جایگاه ویژه ای دارد، و به دلیل مغذی بودن و پروتئینی که دارد، برای همه سنین توصیه میشود.

محصولات عرضه شده شامل نخود و کشمش، بادام ، فندق و پسته، انواع تخمه، بادام هندی و زمینی، انجیر خشک، برگه هلو، برگه زرد آلو ،عناب ، لواشک، آلوچه و انواع میوه های خشک شده است. از نظر بنده محبوبترین اینها لواشک و برگه ی میوه هاست.

نبات و نقل

نبات کریستال های زیبایی است که از تبلور آب و شکر بدست می آید. نبات ها به دو شکل در دسترس هستند شاخه نبات برای تزیین سفره هفت سین و عقد ، نبات چوبی برای مصرف خوراکی . نبات بسیار مقوی و شادی آور است و در درمان دل درد موثر است.

نبات با طعم های زعفرانی، دارچینی ، زیره ، لیمویی، گل محمدی، نعنایی، آویشن در مغازه های اطراف حرم به چشم میخورد، و میتوانیم بعنوان یک سوغاتی متبرک با خود ببریم.نقل فراورده ی دیگری از شکر است که مصرف در کنار چایی خالی از لطف نیست و در طعم های گردویی، کاکائوی، نارگیلی، هل، گلاب، زعفرانی میتوان تهیه کرد.

مهر ، جانماز و تسبیح

فضای معنوی و روحانی حرم مطهر، بر حال و هوای اکثر مغازه های اطراف تاثیر گذاشته است، و میتوانیم مهر ، جانماز و تسبیح در آنجا پیدا کنیم . بیشتر زائران حتما مهر، تسبیح و جانماز برای تبرک می خرند.مهرها معمولا در شکل ها و سایزهای مختلف ،در دسترس هستند.تسبیح که جایگاه ویژه ای در تمام ادیان دارد با جنس های مختلفی همچون شاه مقصود ، انواع عقیق، دلربا، فیروزه ، کهربا ارائه می شود.جانماز و سجاده ها بیشتر از جنس ترمه و مخمل گلدوزی شده کاشان دوخته شده است و در قیمت های مختلف خریداری میشوند.

جیلی بیلی

تا مدت ها این نام برایم تعریف خاصی نداشت ، تا اینکه در مشهد شکلات های رنگی دیدم که در اصل پاستیل هایی بود با رنگ و طعم های مختلف و در آنجا تولید می شدند. این مهره های رنگی بخاطر تنوع رنگ و طعم، جذابیت خاصی برای بچه ها و حتی بزرگتر ها دارند. از جیلی بیلی میتوان بعنوان یک خوراکی مقوی و پروتئین دار استفاده کرد. این شکلات به نظر من یکی از قشنگترین سوغاتی ها برای بچه هاست .تا جایی که اطلاع دارم علاوه بر مصرف خوراکی میتوانیم برای تزیین غذا و دسر استفاده کنیم.

عطریات

استفاده از عطر یکی از موارد توصیه شده در اسلام است ، در نتیجه زائران قبل از تشرف استفاده می کنند. به همین دلیل اکثر مغازه های اطراف حرم نمایشگاه عطریات مختلف با رایحه های گل مریم، بهارنارنج، گل یخ، گل سنجد، یاس سفید و عطرهای میوه ای هستند. که بهترین آنها عطر حرم، عطر گل محمد، عطر یاس هستند. فکر می کنم عطر حرم و عطر یاس ، میتواند یادآور حال و هوای حرم امام رضا (ع) باشد.



:: برچسب‌ها: , تسبیح مشهد , سوغات مشهد مقدس , شکلات زنجبیلی مشهد , صنایع دستی مشهد , عطر مشهد ,
:: بازدید از این مطلب : 88
|
امتیاز مطلب : 0
|
تعداد امتیازدهندگان : 0
|
مجموع امتیاز : 0
تاریخ انتشار : پنج شنبه 19 مرداد 1396 | نظرات ()
نوشته شده توسط : faezeh

مراکز خرید مشهد

یکی از اهدافی که در برنامه سفر به مشهد زائرین حرم امام رضا (ع) وجود دارد ، بازار و خرید است ، البته به هتل های مشهد هم توجه داشته باشید و قبا سفر کیفیت هتل را بررسی کنید ، بازار های مشهد به دلیل وجود فرهنگ خاص در زمینه کسب تجارت و ارتباطات اجتماعی همواره دارای اهمیت زیادی بوده است. مشهد علاوه بر مراکز متنوع قدیمی دارای بازارهای محلی است که به زائران خدمت رسانی می کنند. برخی از مهم ترین مراکز خرید مشهد عبارتند از :

بازار رضا :

راسته بازار رضا در ضلع شرقی حرم مطهر رضوی قرار گرفته است و یکی از مهم ترین مراکز خرید زائرین و گردشگران است. بازار در ۲ طبقه همکف و فوقانی با طول ۹۶۰ متر و عرض ۳۳ متر ایجاد گردیده و دارای ۱۷۱۱ واحد تجاری است. این بازار دارای تاسیسات ، انتظامات ، آبخوری ، اطلاعات ، نمازخانه و سرویس های بهداشتی است.

در این بازار انواع سوغاتی‌های مشهد و مایحتاج زائرین از قبیل انگشتر فیروزه، انواع عقیق، عطریات، زعفران، نبات، مهر و سجاده، تسبیح، پوشاک و شیرینی‌جات یافت می شود. نزدیکی به حرم مطهر رضوی از مزایای بازار رضاست.

نمایشگاه بین المللی مشهد :

نمایشگاه بین المللی مشهد یکی از برگزارکنندگان مطرح نمایشگاه های تخصصی و بین المللی در ایران است که از طریق چندین بزرگراه به مرکز شهر متصل می شود. در انتهای بلواروکیل آباد و در محوطه ای وسیع قرار دارد. این نمایشگاه دارای امکانات و تسهیلاتی از جمله ایستگاه تاکسی، مسجد، رستوران، پارکینگ، مرکز خدمات پزشکی، محل رزرو هتل و بلیط هواپیما برای بازدیدکنندگان خود است. در این مجتمع معماری سنتی و مدرن تلفیق شده اند. این مجتمع دارای تسهیلاتی از جمله : پارکینگ طبقاتی، رستوران، بازار چند منظوره، شهربازی سرزمین عجایب، مرکز فوریت‌های پزشکی، مراکز بانکی و اطلاع‌رسانی می باشد که در هر طبقه از این مجتمع فروشندگان لوازم صوتی تصویر، لوازم خانگی، چینی و بلور، تلفن همراه و رایانه حضور دارند.

مرکز تجاری خیام :

 

این مرکز در زمینی به مساحت ۲۰۰ هکتار ر حاشیه ی شمالی شهر مشهد واقع شده است. برنامه‌ریزی های صورت گرفته بر روی این مرکز تجاری به گونه‌ای است که می‌تواند به عنوان بورس تخصصی کالاها و خدمات نقش مثبتی را در امور بازرگانی ، اعم از داخلی و خارجی داشته باشد. امکانات این مکان عبارتند از : بازارهای خرید و فروش کالا، مرکز پذیرایی و رستوران، کافی‌شاپ و کافی‌نت، دفاتر شرکت‌های بازرگانی، بیمه و حمل و نقل بین‌المللی، بانک، نمازخانه، خطوط اتوبوسرانی شهری، ایستگاه تاکسی، آژانس باربری و…. . بازار خیام دارای ۱۹۶ باب واحد تجاری با معماری ویژه و محوطه فضای سبز مفرح و امکانات رفاهی برای عرضه ی کالاها به شهروندان است.

بازار مرکزی :

در چهار راه شهدا قرار گرفته است و محدوده ی وسیعی را به خود اختصاص داده است. ساختمان های این بازار چهار طبقه است و در طبقه دوم آن مراکز تجاری عمده و دفاتر بازرگانی قرار دارند. در طبقه منهای دو آن تاسیسات بازار و پارکینگ واقع شده است. در غرفه‌ها و مغازه‌های موجود در این مکان انواع پوشاک، سوغات، زینت آلات اجزا و عناصر و نمادهای مذهبی و لوازم و احتیاجات گردشگران ارائه می گردد.

مجتمع تجاری زیست خاور :

در ابتدای خیابان کوهسنگی است و از مراکز خرید مهم مشهد است. زیست خاور در زمینی به مساحت ده هزار متر مربع و در ۱۷ طبقه و با ارتفاع ۶۸ متر و دارای ۷۵ هزار متر مربع زیر بناست. این ساختمان یکی از عظیم ترین مجتمع های تجاری مسکونی در ایران است. ۷۰۰ واحد تجاری دارد و پارکینگ آن ظرفیت ۲۵۰ خودرو را داراست. چهار طبقه است و ۱۹۸ واحد مسکونی به علاوه تاسیساتی از قبیل شش دستگاه آسانسور مسافری و باربری، برق اضطراری و مدرن‌ترین تجهیزات سرمایشی و گرمایشی و بسیاری دیگر از امکانات در خاورمیانه کم‌نظیر است.

بازار حکیم :

از دیگر مراکز خرید در مشهد است که بدلیل تنوع و گوناگونی اجناس عرضه شده در آن مورد توجه گردشگران است. دارای ۴ طبقه و ۱۲۰ واحد تجاری است که در آن انواع پوشاک، اسباب‌بازی، لوازم آرایشی و بهداشتی، بدلیجات، نقره‌جات، کریستال، لوازم روزمره زندگی، کیف و کفش و…عرضه می گردد. به این مکان بازار روس ها می گویند زیرا اجناس تولید شده در کشورهای آسیای میانه را عرضه می کند. بازار حکیم در خیابان امام خمینی شمالی روبروی آموزش و پرورش قرار دارد.

مجتمع تجاری پروما :

این مرکز تجاری و مرکز خرید مشهد در حاشیه میدان جانباز واقع گردیده است و ۵۰۰۰ متر مربع فضای فروشگاهی و حدود ۲۰۰۰۰ متر مربع فضای تجاری دارد که در ۵ طبقه ساخته شده است. دارای ۳۰۰ واحد تجاری ، پارکینگ و ۴۰۰۰ متر مربع فضای سبز و امکانات برای بیش از ۷۰۰۰ مهمان در روز است.

بازار گوهرشاد :

مساحت بازار گوهر شاد حدود ۲۱۰۰ مترمربع و زیربنای آن در طبقه همکف ۱۴۴۵ مترمربع و طبقه پایین ۷۲۰ مترمربع می‌باشد. زمین این بازار جزء موقوفات گوهرشاد بوده است. بازار گوهرشاد سالن‌های عریضی دارد که شامل ۸۴ مغازه در طبقات است که در آن‌ها انواع لوازم برقی و خانگی، بلور و کریستال، پارچه، عطر و ادکلن، کفش، سیسمونی نوزاد، لوازم‌التحریر و گرافیک، اسباب بازی، سوغات و… ارائه می گردد. از جمله تسهیلات این مجتمع می توان به نمازخانه‌، عابر بانک، آبخوری و سرویس بهداشتی اشاره کرد. پس از دیدن مراکز خرید مشهد در تور مشهد میتوانید سری به مطلب دیدنی های مشهد هم بزنید و با جاذبه های گردشگری مشهد آشنا شوید



:: برچسب‌ها: , 4مرکز خرید مشهور در مشهد , بهترین مراکز خرید و دیدنی مشهد , تور لحظه آخری مشهد , قیمت تورهای مشهد , مراکز خرید مشهد ,
:: بازدید از این مطلب : 92
|
امتیاز مطلب : 0
|
تعداد امتیازدهندگان : 0
|
مجموع امتیاز : 0
تاریخ انتشار : پنج شنبه 19 مرداد 1396 | نظرات ()
نوشته شده توسط : faezeh

ارتباط با تورهای مشهد بدانیم :

///// تورهای مشهد آژانس چهارفصل همه روزه در چندین ساعت پروازی از تهران و سایر شهرهای بزرگ که به مشهد پرواز مستقیم دارند انجام میگیرد.

///// مسافران تور مشهد میتوانند نوع پرواز خود و همچنین ساعت رفت و برگشت خود را بر اساس ظرفیت پروازها به دلخواه انتخاب نمایند.

///// تورهای مشهد آژانس چهارفصل به صورت هوایی با پروازهای بویینگ و یا ایرباس و به صورت زمینی با قطارهای سیمرغ ، غزال و… برگزار میشود.

///// تعداد روزهای اقامت برای تور مشهد به دلخواه مسافرین قابل انتخاب میباشد ولی عموما تورهای مشهد به صورت دو شب و سه روز و یا سه شب و چهار روز از سوی مسافران تور مشهد رزرو میشود .

/////تمامی مدارک تور مشهد مانند بلیط هواپیما ، واچر هتل و … به صورت الکترونیکی صادر میگردد . از این رو مسافرانی که قادر به مراجعه حضوری به آژانس نیستند میتوانند مدارک خود را از طریق فاکس ، ایمیل، وایبر و.. دریافت نمایند .

///// ساعت تحویل و تخلیه هتل به ترتیب ۱۴:۰۰ . ۱۲:۰۰ میباشد . از این رو چنانچه مسافران تور مشهد ساعت پروازی خود را خارج از این ساعت انتخاب نمودند میتوانند وسایل خود را به لابی هتل تحویل داده و برنامه های گشت شهری ، خرید ، زیارت را در زمان باقیماتده تا تحویل هتل و یا زمان پرواز در نظر بگیرند .

/////در کلیه هتل های داخلی ارائه شناسنامه برای احراز محرمیت الزامیست .

///// آژانس چهارفصل با کلیه هتلهای سه ستاره و بالاتر مشهد که کیفیت مناسبی را برای پذیرایی از مسافران دارند همکاری دارد ، لیکن از آنجایی که درج نام و قیمت همه هتلها مقدور نیست چنانچه برای تور مشهد خود هتل خاصی را مد نظر داشتید و قیمت آن ذکر نشده بود ، برای اطلاع از قیمت آن هتل میتوانید با بخش مشهد آژانس (۰۲۱-۴۲۶۳۲) تماس حاصل نمایید.

———————————————————————————–

تور مشهد هتل نور مشهد

هتل نور

تور مشهد زمستان ۹۵ | تور مشهد بهمن ۹۵

نرخ تور برای هر نفر در اتاق دو تخته ۳۰۶۰۰۰ تومان
نرخ تور برای هر نفر در اطاق یک تخته ۳۳۳۰۰۰ تومان
خدمات : پرواز ، دو شب اقامت همراه با صبحانه _ ناهار _ شام ، سرویس به حرم و مراکز خرید

توضیحات : قیمت های ذکر شده نرخ پایه هستند و ممکن است بسته به ساعت پرواز و … تغییر کند . ساعت ورود و خروج هتل ها به ترتیب ۱۴ و ۱۲ می باشد.

تلفن رزرو : ۸۸۵۳۰۶۰۹ و ۴۲۶۳۲

———————————————————————————–

تور مشهد هتل آپارتمان یلدا مشهد

هتل یلذا

تور مشهد زمستان ۹۵ | تور مشهد بهمن ۹۵

Atrak1.jpg

نرخ تور برای هر نفر در اتاق دو تخته ۳۱۵۰۰۰ تومان
نرخ تور برای هر نفر در اطاق یک تخته ۳۴۷۰۰۰ تومان
خدمات : پرواز ، دو شب اقامت همراه با صبحانه _ ناهار _ شام ، سرویس به حرم و مراکز خرید

توضیحات : قیمت های ذکر شده نرخ پایه هستند و ممکن است بسته به ساعت پرواز و … تغییر کند . ساعت ورود و خروج هتل ها به ترتیب ۱۴ و ۱۲ می باشد.

تلفن رزرو : ۸۸۵۳۰۶۰۹ و ۴۲۶۳۲

———————————————————————————–

تور مشهد هتل تهران مشهد

هتل تهران

تور مشهد زمستان ۹۵ | تور مشهد بهمن ۹۵

Tehran3.jpg

نرخ تور برای هر نفر در اتاق دو تخته ۳۳۳۰۰۰ تومان
نرخ تور برای هر نفر در اطاق یک تخته ۳۵۱۰۰۰ تومان
خدمات : پرواز ، دو شب اقامت همراه با صبحانه _ ناهار _ شام ، سرویس به حرم و مراکز خرید

توضیحات : قیمت های ذکر شده نرخ پایه هستند و ممکن است بسته به ساعت پرواز و … تغییر کند . ساعت ورود و خروج هتل ها به ترتیب ۱۴ و ۱۲ می باشد.

تلفن رزرو : ۸۸۵۳۰۶۰۹ و ۴۲۶۳۲

———————————————————————————–

تور مشهد هتل مدینه الرضا مشهد

هتل مدینه

تور مشهد زمستان ۹۵ | تور مشهد بهمن ۹۵

madine1.jpg

نرخ تور برای هر نفر در اتاق دو تخته ۳۲۴۰۰۰ تومان
نرخ تور برای هر نفر در اطاق یک تخته ۳۶۰۰۰۰ تومان
خدمات : پرواز ، دو شب اقامت همراه با صبحانه _ ناهار _ شام ، سرویس به حرم و مراکز خرید

توضیحات : قیمت های ذکر شده نرخ پایه هستند و ممکن است بسته به ساعت پرواز و … تغییر کند . ساعت ورود و خروج هتل ها به ترتیب ۱۴ و ۱۲ می باشد.

تلفن رزرو : ۸۸۵۳۰۶۰۹ و ۴۲۶۳۲

———————————————————————————–

تور مشهد هتل زیتون مشهد

هتل زیتون

تور مشهد زمستان ۹۵ | تور مشهد بهمن ۹۵

Sadr1.jpg

نرخ تور برای هر نفر در اتاق دو تخته ۲۵۰۰۰۰ تومان
نرخ تور برای هر نفر در اطاق یک تخته ۲۷۵۰۰۰ تومان
خدمات : پرواز ، دو شب اقامت همراه با صبحانه _ ناهار _ شام ، سرویس به حرم و مراکز خرید

توضیحات : قیمت های ذکر شده نرخ پایه هستند و ممکن است بسته به ساعت پرواز و … تغییر کند . ساعت ورود و خروج هتل ها به ترتیب ۱۴ و ۱۲ می باشد.

تلفن رزرو : ۸۸۵۳۰۶۰۹ و ۴۲۶۳۲

———————————————————————————–

تور مشهد هتل سیمرغ مشهد

هتل یبمرغ

تور مشهد زمستان ۹۵ | تور مشهد بهمن ۹۵

نرخ تور برای هر نفر در اتاق دو تخته ۲۶۰۰۰۰ تومان
نرخ تور برای هر نفر در اطاق یک تخته ۲۸۶۰۰۰ تومان
خدمات : پرواز ، دو شب اقامت همراه با صبحانه _ ناهار _ شام ، سرویس به حرم و مراکز خرید

توضیحات : قیمت های ذکر شده نرخ پایه هستند و ممکن است بسته به ساعت پرواز و … تغییر کند . ساعت ورود و خروج هتل ها به ترتیب ۱۴ و ۱۲ می باشد.

تلفن رزرو : ۸۸۵۳۰۶۰۹ و ۴۲۶۳۲

———————————————————————————–

تور مشهد هتل تارا مشهد

هتل تارا

تور مشهد زمستان ۹۵ | تور مشهد بهمن ۹۵

نرخ تور برای هر نفر در اتاق دو تخته ۴۰۵۰۰۰ تومان
نرخ تور برای هر نفر در اطاق یک تخته ۴۸۶۰۰۰ تومان
خدمات : پرواز ، دو شب اقامت همراه با صبحانه _ ناهار _ شام ، سرویس به حرم و مراکز خرید

توضیحات : قیمت های ذکر شده نرخ پایه هستند و ممکن است بسته به ساعت پرواز و … تغییر کند . ساعت ورود و خروج هتل ها به ترتیب ۱۴ و ۱۲ می باشد.

تلفن رزرو : ۸۸۵۳۰۶۰۹ و ۴۲۶۳۲

———————————————————————————–

تور مشهد هتل ترنم مشهد

هتل ترنم

تور مشهد زمستان ۹۵ | تور مشهد بهمن ۹۵

نرخ تور برای هر نفر در اتاق دو تخته ۴۱۰۰۰۰ تومان
نرخ تور برای هر نفر در اطاق یک تخته ۴۵۱۰۰۰ تومان
خدمات : پرواز ، دو شب اقامت همراه با صبحانه _ ناهار _ شام ، سرویس به حرم و مراکز خرید

توضیحات : قیمت های ذکر شده نرخ پایه هستند و ممکن است بسته به ساعت پرواز و … تغییر کند . ساعت ورود و خروج هتل ها به ترتیب ۱۴ و ۱۲ می باشد.

تلفن رزرو : ۸۸۵۳۰۶۰۹ و ۴۲۶۳۲

———————————————————————————–

تور مشهد هتل هلیا مشهد

هتل هلیا

تور مشهد زمستان ۹۵ | تور مشهد بهمن ۹۵

نرخ تور برای هر نفر در اتاق دو تخته ۳۳۰۰۰۰ تومان
نرخ تور برای هر نفر در اطاق یک تخته ۳۶۳۰۰۰ تومان
خدمات : پرواز ، دو شب اقامت همراه با صبحانه _ ناهار _ شام ، سرویس به حرم و مراکز خرید

توضیحات : قیمت های ذکر شده نرخ پایه هستند و ممکن است بسته به ساعت پرواز و … تغییر کند . ساعت ورود و خروج هتل ها به ترتیب ۱۴ و ۱۲ می باشد.

تلفن رزرو : ۸۸۵۳۰۶۰۹ و ۴۲۶۳۲

———————————————————————————–

تور مشهد هتل سینور مشهد

هتل یسینور

تور مشهد زمستان ۹۵ | تور مشهد بهمن ۹۵

نرخ تور برای هر نفر در اتاق دو تخته ۴۵۹۰۰۰ تومان
نرخ تور برای هر نفر در اطاق یک تخته ۴۸۶۰۰۰ تومان
خدمات : پرواز ، دو شب اقامت همراه با صبحانه _ ناهار _ شام ، سرویس به حرم و مراکز خرید

توضیحات : قیمت های ذکر شده نرخ پایه هستند و ممکن است بسته به ساعت پرواز و … تغییر کند . ساعت ورود و خروج هتل ها به ترتیب ۱۴ و ۱۲ می باشد.

تلفن رزرو : ۸۸۵۳۰۶۰۹ و ۴۲۶۳۲

———————————————————————————–

تور مشهد هتل اترک مشهد

هتل اترک

تور مشهد زمستان ۹۵ | تور مشهد بهمن ۹۵

تور مشهد هتل اترک

نرخ تور برای هر نفر در اتاق دو تخته ۴۱۰۰۰۰ تومان
نرخ تور برای هر نفر در اطاق یک تخته ۴۵۱۰۰۰ تومان
خدمات : پرواز ، دو شب اقامت همراه با صبحانه _ ناهار _ شام ، سرویس به حرم و مراکز خرید

توضیحات : قیمت های ذکر شده نرخ پایه هستند و ممکن است بسته به ساعت پرواز و … تغییر کند . ساعت ورود و خروج هتل ها به ترتیب ۱۴ و ۱۲ می باشد.

تلفن رزرو : ۸۸۵۳۰۶۰۹ و ۴۲۶۳۲

———————————————————————————–

تور مشهد هتل مجلل درویشی مشهد

هتل درویشی

تور مشهد زمستان ۹۵ | تور مشهد بهمن ۹۵

تور مشهد هتل مجلل درویشی

نرخ تور برای هر نفر در اتاق دو تخته ۷۰۰۰۰۰ تومان
نرخ تور برای هر نفر در اطاق یک تخته ۷۷۰۰۰۰ تومان
خدمات : پرواز ، دو شب اقامت همراه با صبحانه _ ناهار _ شام ، سرویس به حرم و مراکز خرید

توضیحات : قیمت های ذکر شده نرخ پایه هستند و ممکن است بسته به ساعت پرواز و … تغییر کند . ساعت ورود و خروج هتل ها به ترتیب ۱۴ و ۱۲ می باشد.

تلفن رزرو : ۸۸۵۳۰۶۰۹ و۴۲۶۳۲

———————————————————————————-

هتل مجلل درویشی مشهد

هتل مجلل درویش

هتل مجلل درویشی مشهد از هتل های ۵ ستاره این شهر مقدس است که در خیابان امام رضا (ع) بین خیابان ۲۴ و ۲۶ واقع شده است. این هتل تا فرودگاه یک ربع (با ماشین) و تا حرم نیز ۱۵ دقیقه پیاده فاصله دارد. این هتل متشکل از ۲۵ طبقه و دارای نمایی شیشه ای است که در سال ۱۳۹۰ افتتاح شد. از امکانات این هتل می توان به رستوران , سالن صبحانه خوری , کافی شاپ , استخر , سونا , جکوزی , کافی شاپ , سالن ماساژ , سالن بدنسازی , فست فود در یک فضای سرسبز به وسعت ۸۰۰ متر مربع , مجموعه آبی و… اشاره کرد. مسافران تور مشهد با اقامت در این هتل می توانند از امکانات آن بهره مند شوند و به راحتی با یک پیاده روی کوتاه برای زیارت به حرم بروند.

تور مشهد هتل مجلل درویشی

———————————————————————————–

هتل بین المللی قصر مشهد

هتل قصر

هتل بین المللی قصر مشهد در قلب این شهر مقدس و در ز یباترین خیابان آن واقع شده است به طوری که تنها ۸۰۰ متر تا حرم مطهر اما رضا (ع) فاصله دارد. این هتل متشکل از ۲۱۹ اتاق با تمام امکانات رفاهی لازم می باشد.از امکانات این هتل می توان به رستوران ها , فروشگاه ها , سالن ماساژ , آرایشگاه زنانه , اینترنت وایرلی , کافی نت , تاکسی سرویس شبانه روزی , تورهای زیارتی سیاحتی درون و برون شهری و… اشاره کرد که مسافران تور مشهد با اقامت در این هتل می توانند از آن ها استفاده کنند. از دیگر ویژگی های این هتل ۵ ستاره بین المللی نزدیک بودن آن به مراکز خرید و مناطق دیدنی شهر مقدس مشهد است.

تور مشهد هتل بین المللی قصر

———————————————————————————–

هتل قصر طلایی مشهد

هتل قصر طلایی از هتل های ۵ ستاره مشهد مقدس می باشد که متشکل از ۲۰ طبقه و ۶۰۰ واحد می باشد. این هتل بین المللی ۶۰ هزار مترمربع وسعت دارد و دارای ۲۰ اتاق سینگل , ۶۰ اتاق پرنسس روم , ۱۰۰ سوئیت و ۴۰۰ اتاق دبل می باشد.از امکانات هتل قصر طلایی مشهد می توان به رستوران های بین المللی با انواع غذاهای لذیذ سنتی و دریایی , استخر , سونا , سالن بدنسازی , اتاق بازی برای کودکان و… اشاره کرد که مسافران عزیز تور مشهد با اقامت در این هتل می توانند به صورت رایگان از این امکانات استفاده کنند.در این هتل برای فرزندان دلبند زائران محوطه ای در نظر گرفته شده است که دارای مربیان باتجربه ای می باشد تا ازفرزندان شما مراقبت کنند تا شما با خیالی اسوده به حرم و یا خرید بروید. برای مسافران تور مشهد این هتل می تواند محل مناسبی برای اقامت باشد.

تور مشهد هتل قصر طلایی

———————————————————————————–

هتل الماس مشهد

هتل الماس مشهد از هتل های ۴ ستاره این شهر مقدس است که کنار بارگاه حضرت ثامن الائمه قرار دارد و تنها ۵ دقیقه تا حرم مطهر اما رضا (ع) فاصله دارد. این هتل متشکل از ۱۷۶ اتاق زیبا با دکوراسیو مدرن می باشد که چشم اندازی بی نظیراز حرم دارد. در طبقه هشتم این هتل یک رستوران با سرو انواع غذاهای خوش مزه ایرانی و یک صبحانه خوری می باشد می باشد و مسافران تور مشهد با اقامت در این هتل می توانند به همراه لذت بردن از صبحانه یا غذایی که در رستوران نوش جان می کنند از چشم انداز گنبد طلایی حرم امام رضا (ع) نیز نهایت لذت را ببرند. علاوه بر این در طبقه نهم این هتل یک کافه سنتی هم وجود دارد. تمامی این رستوران ها و کافه ها و صبحانه خوری هایی که در این هتل وجود دارند همگی مشرف به حرم مطهر امام رضا (ع) می باشند. از امکانات این هتل می توان به سالن اسپا و ماساژ مخصوص بانوان و آقایان , آرایشگاه , استخر , سونا , جکوزی , سالن بیلیارد , سالن ورزش , کافی شاپ و… اشاره کرد. مسافران تور مشهد می توانند با اقامت در این هتل از امکانات آن بهره مند شوند و سفری به یاد ماندنی را برای خود به ارمغان بیاورند.

تور مشهد هتل الماس

———————————————————————————–

هتل بین المللی هما ۲ مشهد

هتل بین المللی هما ۲ مشهد از هتل های ۵ ستاره این شهر است که در قسمت غربی آن واقع شده است. در واقع این هتل اولین هتل ۵ ستاره این منطقه سرسبز و آرام (غرب مشهد) می باشد. این هتل متشکل از ۲۰۲ اتاق با تمام امکانات رفاهی لازم از جمله تلویزیون , سیستم تهویه هوا , مینی بار , سرو چای و قهوه در داخل اتاق و… می باشد. از دیگر امکانات رفاهی هتل هما ۲ می توان به پارک بازی برای کودکان , سالن بدنسازی و تنیس , سالن بیلیارد , ۳ رستوران و یک چایخانه , کافی شاپ , استخر , سونا , جکوزی , آرایشگاه و… اشاره کرد. مسافران عزیزتور مشهدمی توانند سفری آرام و به یاد ماندنی را با اقامت در این هتل تجربه کنند.

تور مشهد هتل بین المللی هما ۲

———————————————————————————–

پارک جنگلی شاندیز مشهد

پارک جنگلی شاندیز مشهد در شهر گردشگری شاندیز در ۱۵ کیلومتری غرب شهر مشهد مقدس در استان خراسان رضوی قرار دارد. این پارک جنگلی در یک منطقه ییلاقی قرار گرفته است که دارای منظره طبیعی بی نظیر و فضای سبز زیبایی می باشد که توجه گردشگرانتور مشهدرا به سوی خود جلب می کند. علاوه بر این یک رودخانه در این پارک وجود دارد که زیبایی آن را دوچندان کرده است. گردشگران می توانند اوقات خوشی را در کنار رودخانه سپری کنند و از آرامش این منطقه نهایت لذت را برند.

تور مشهد پارک جنگلی شاندیز

———————————————————————————–

پارک کوهسنگی مشهد

کوهسنگی یکی از قدیمی ترین و خاطره انگیز ترین گردشگاه های مشهد است که به دلیل وجود دو کوه سنگی مشرف به شهر به این نام خوانده می شود و در کنار رشته کوه های جنوبی مشهد واقع شده است. این تفرجگاه زیبای شهر مشهد در تابستان جاری با پذیرش حجم انبوه گردشگر تور مشهد، پس از حرم مطهر و آرامگاه فردوسی، رتبه سوم حضور مسافر و گردشگر را به خود اختصاص داد. هوای لطیف و دید مناسب ,پارک کوهسنگی مشهد گردشگاه ها قدیمی مشهداز فراز کوه هایی که رسیدن به بالای آنها سهل وآسان است، این پارک زیبای مثلثی شکل را از دیر باز مورد استقبال زائران و مجاوران تور مشهد قرار داده است. طرح بزرگ توسعه مجموعه تفریحی گردشگری کوهسنگی در حالی در حال انجام است که هم اکنون این مجموعه در مجاورت بافت شهری قرار گرفته است و بخشی از جاده کمربندی مشهد که جاده آسیایی نیز نامیده می شود، از کنار اراضی آن می گذرد.

این طرح که در وسعت ۱۰۰ هکتار پیش بینی و مطالعات آن توسط مشاور انجام شده است با اجرای بخش وسیعی از طرح های دامنه شمالی کوه ها، چشم به آینده ای منحصر بفرد در منطقه با اجرای بخش های دیگر دارد.مسافران تور مشهد میتوانند از این مکان زیبا استفاده نمایند. ایجاد دریاچه مصنوعی و جزیره پرندگان در میان آن، احداث باغ موزه طبیعی با قرارگرفتن انواع حیوانات در آن، ایجاد رستوران های مختلف بر فراز کوه و کنار دریاچه، ساخت دو مجموعه شهر بازی تابستانه و سرپوشیده و ایجاد مسیر منو ریل تفریحی در رینگ اطراف کوه ها و بهره برداری از مجموعه احداث شده کودک وآینده، طرح های قابل سرمایه گذاری با بازده فراوان در این طرح بزرگ است که به سرمایه گذاران توصیه می شود.در تور مشهد بهترین خاطرات را سپری کنید.

———————————————————————————–

پارک ساحلی آفتاب مشهد

مجموعه فرهنگی ورزشی پارک ساحلی آفتاب با حمایت همکاران عزیز شرکت سپاد در نیمه شعبان سال ۱۳۹۰ به دست توانمند وزیر محترم ورزش و جوانان وقت جناب آقای دکتر عباسی و استاندار عزیز خراسان جناب آقای صلاحی و حمایت های بسیار رئیس تربیت بدنی خراسان رضوی جناب آقای داوری افتتاح گردید. در تور مشهد از این مکان زیبا لذت ببرید.
مجموعه تفریحی ورزشی ، پارک ساحلی آفتاب در یکی از مهم ترین قسمتهای جغرافیای مشهد مقدس و در مجاورت بازار بین المللی سپاد و مجتمع تجاری الماس شرق با مساحتی بالغ بر ۱۵۰۰۰ متر مربع ، یکی از پر جاذبه ترین مکانهای توریستی و تفریحی رابرای مجاوران و مسافران تور مشهد است.
پارک ساحلی آفتاب حاصل تلاش شبانه روزی متخصصان متعهد ایرانی بوده که امکان استفاده همزمان به صورت جداگانه رابرای کلیه اعضاء خانواده ایجاد کرده است. که در چند مجموعه مجزا برای بانوان ،آقایان ،کودکان ،پارک آبی و vip با امکانات مفرح و ابتکاری جدید پذیرای کلیه میهمانان تور مشهد می باشد.

———————————————————————————–

سد دوستی مشهد

افرادی که تور مشهد را انتخاب می کنند ، گردش و تفریح در شهرهای همجوار مشهد است . این شهرها دیدنی ها و تفریحات متنوعی دارند . یکی از مهم ترینتفریحات مشهد ، جاذبه های طبیعی آن است که می توانید به وفور در شهرهای اطراف شاهد آن باشید . وجود دریاچه ها و رودخانه های زیبا ، سرسبزی طبیعت مشهد را دو چندان کرده است . یکی از این دریاچه های زیبا ، دریاچه دوستی ست که پشت سد دوستی مشهد ، ایجاد شده است .

این سد در مرز ایران و ترکمنستان بر روی رودخانه مرزی هریرود در ۷۵ کیلومتری شهرستان سرخس در شمال شرق خراسان رضوی احداث شده است. این سد از نوع خاکی با هسته رسی به ارتفاع ۷۸ متر، طول تاج ۶۵۵ و عرض تاج ۱۵ متر می‌باشد. مخزن این سد دارای گنجایش ۱۲۵۰ میلیون مترمکعب می‌باشد. این سد با همکاری مشترک ایران و ترکمنستان ساخته شده و عملیات اجرایی ساخت آن در سال ۱۳۷۹ آغاز و در فروردین سال ۱۳۸۴ به بهره‌برداری رسید. نام سد بر اساس مفهوم دوستی و مودت، به نام «دوستی» انتخاب شده است.مسافران تور مشهد میتوانند از این منطقه زیبا دیدن فرمایند.

———————————————————————————–

باغ گیاه شناسی مشهد

باغ گیاه شناسی مشهد، شامل بخش های مختلفی از جمله باغ گل رز، قطعه آموزشی و نمایشی، مجموعه گیاهی منطقه رویشی ایران، مجموعه آربراتوم و سیستماتیک گیاهی، باغ میوه های بومی ایران، مجموعه گیاهی سوزنی برگان، مجموعه نمایشی باغ صخره ای و مجموعه نهالستان و گلخانه های تکثیریه. مسافران تور مشهد در این مکان زیبا بهترین خاطرات را برای خود رقم بزنند. این باغ به منظور حفاظت و نگهداری از گیاهان و تهیه بانک ژن زنده گیاهی، آشنایی دانشجویان و شهروندان با انواع گونه های گیاهی، انجام برنامه های مطالعاتی و پژوهشی، ترویج استفاده شهروندان از گل و گیاه و … احداث شده . این باغ در بلوار جمهوری اسلامی، حد فاصل چهارراه مقدم و میدان غدیر واقع شده.در تور مشهد میتوانید از این مکان زیبا دیدن فرمایید.

———————————————————————————–

پدیده شاندیز-مراکز خرید مشهد

پدیده شاندیز واقع در شاندیز در استان خراسان رضوی واقع در شمال شرق ایران می باشد . این شهر در سال ۱۳۸۵ تعداد ۶۵۷۰ نفر جمعیت داشته است . یکی از ویژگی های این پدیده ، داشتن دره های با صفا و پر آب به همراه درختانی که سر به فلک کشیده اند ، شاندیز دارای آب و هوایی معتدل ، گلهای وحشی ، و رودخانه های روانی که از قسمت دامنه های شمالی کوه های بینالود سر چشمه می گیرند و مناظر بسیار زیبایی را خلق کرده اند و با این تفاسیر گردش گران زیادی را در تمامی فصل های سال به این ناحیه کشانده اند از جمله رودهای آن رود مغان ، مایان ، مج ، کنگ ، دهبار، جاغرق ، زشک و .. می باشد. شهر شاندیز در ۱۲ کیلومتری شمال غربی شهر مشهد واقع است . پدیده شاندیز با توجه به مصوبه دولت و هیئت وزیران در سال ۱۳۸۴ به عنوان اولویت اول و منطقه نمونه بین المللی گردشگری در کشور ایران شناخته شده است .

شاندیز یک شهر ییلاقی است که ۱۴۰۰ متر از سطح دریا دارای ارتفاع می باشد و طول جغرافیایی آن ۵۹ درجه و ۱۷ دقیقه و دارای عرض جغرافیایی ۳۶ درجه و ۲۳ دقیقه می باشد . شهر شاندیز از قسمت شمال به میان ولایت و از قسمت جنوب به شهرستان نیشابور و از سمت غرب با چناران و گلمکان و از سمت شرق با طرقبه همسایه است و وسعت این شهر در حدود ۳۷۸۲۵ کیلومتر مربع می باشد.شهر شاندیز در دامنه های شمالی ارتفاعات بینالود قرار گرفته است و با توجه به داشتن آب و هوای معتدل و آب فراوان و باغ های وسیع و منظره های زیبا به عنوان یکی از کانون های عمده گردش گران و مسافران از سراسر ایران به خصوص شهر مشهد می باشد . شهر شاندیز پوشش گیاهی انبوهی دارد و از درختان فضای سبز بسیار خوب و زیبایی نیز برخوردار می باشد . در قسمت جنوب این شهر ارتفاعات بینالود خراسان واقع می باشد و قله شیر باد در زشک شاندیز نیز یکی از مرتفع ترین نقاط این استان به شمار می آید .

با توجه به مصوبه دولت در مهر ماه سال ۱۳۸۶ شهر شاندیز و هم چنین شهر طرقبه از بخش به صورت مشترک به شهرستان طرقبه شاندیز ارتقاء یافت. پدیده شاندیز یکی از مراکز خرید معروف در مشهد است که بی شک یکی از جاذبه های گردشگری شهر شاندیز نیز هست. مسافران تور مشهد امکان بازدید این مرکز خرید را در سفر خود دارند.

———————————————————————————-

مرکز خرید الماس شرق_مراکز خرید مشهد

مجتمع تجاری الماس شرق واقع درشهر مقدس مشهد انتهای خیام شمالی می باشد که دارای زمینی به مساحت ۲۸۰۰۰ مترمربع و با زیربنای در حدود ۱۱۰ هزار مترمربع و در ۶ طبقه ساخته شده است. این مجتمع بعنوان یکی از بزرگترین مجتمع های تجاری کشور با حدود ۱۲۰۰ واحد تجاری، نیاز شهروندان و گردشگران را درخصوص لوازم خانگی، صوت وتصویر، تلفن همراه، رایانه، لوازم لوکس و دکوری، اسباب بازی، صنایع دستی، پوشاک و کیف و کفش و … را تامین می نماید. شما با انتخاب تور مشهد برای سفر به مشهد مقدس می توانید به راحتی سری به این مرکز خرید مدرن و شیک بزنید و تمام وسایل های مد نظر خود را از این مرکز خرید تهیه نمایید.

———————————————————————————–

مرکز خرید وصال مشهد

مرکز خرید وصال در بلوار خیام و بلوار بهارستان واقع شده و تعداد زیادی از گردشگران تور مشهد و شهروندان برای خرید به آن مراجعه می کنند. این مرکز تجاری علاوه بر معماری خاص، از موقعیت جغرافیایی ویژه ای نیز برخوردار بوده و در ضمن در مجاورت مجتمع الماس شرق قرار دارد. کالاهای ارائه شده در این مجتمع شامل طلا و ملزومات عروس و داماد بوده و ۱۶۰۰۰ مترمربع مساحت دارد که زیر بنای آن ۷۰۰۰۰ متربوده و از شش طبقه و بیش از ۴۰۰ واحد تجاری تشکیل شده است. تسهیلات ویژه مرکز خرید وصال متشکل از ۱۲ آسانسور، ۲۲ پله برقی، تهویه، سیستم برودتی و حرارتی، دوربین مدار بسته، اطلاعات، انتظامات، خدمات بانکی، آبنمای موزیکال، تالار پذیرایی، پارکینگ طبقاتی، رستوران و هایپرمارکت می باشد. با انتخاب تور مشهد برای سفر به مشهد می توانید از گشت و گزار در این مرکز خرید زیبا لذت ببرید و سفر خود را خاطره انگیز کنید.

———————————————————————————–

مرکز خرید پروما مشهد

این مرکز تجاری و مرکز خرید مشهد در حاشیه میدان جانباز واقع گردیده است و ۵۰۰۰ متر مربع فضای فروشگاهی و حدود ۲۰۰۰۰ متر مربع فضای تجاری دارد که در ۵ طبقه ساخته شده است. دارای ۳۰۰ واحد تجاری ، پارکینگ و ۴۰۰۰ متر مربع فضای سبز و امکانات برای بیش از ۷۰۰۰ مهمان در روز است. مسافران و زائران تور مشهد می توانند به راحتی تمام وسایل مد نظر خود مانند: پوشاک, کفش, کیف, سوغاتی, لوازم خانگی, زیور آلات, بدلیجات, عطر و ادکلن, جواهر و… تهیه نمایند. این مرکز خرید یکی از بهترین, شیک نرین, بزرگ ترین, معروف ترین مراکز خرید در مشهد به حساب می آید زیرا به راحتی می توانید وسایل مد نظر خود را تهیه نمایید. در سفر خود به مشهد با تور مشهد برای تهیه سوغاتی برای عزیزانتان حتما سری به این مرکز خرید شیک و بزرگ نیز بزنید.

 

———————————————————————————–

برج تجاری آلتون-مرکز خرید مشهد

برج تجاری آلتون یکی از مدرن ترین و با شکوه ترین مراکز تجاری و توریستی شهر مشهد می باشد که در خیابان امیر کبیر واقع گردیده و با استقبال مردم مشهد و گردشگران تور مشهد و سایر شهرها و کشور ها مواجه شده است . کالاهای ارائه شده در این بازار از معروف ترین برندهای معتبر دنیا و کالاهای با کیفیت داخلی تامین شده و شامل : کیف و کفش، پوشاک، صوتی و تصویری، لوزم آرایشی و بهداشتی، زیورآلات، لوازم ورزشی و . . . می باشد.

با انتخاب تور مشهد برایسفر به این شهر مقدس حتما سری به این مرکز خرید با مدرن بزنید.

 

———————————————————————————–

رستوران ارغوان هتل درویشی مشهد

دعوت می شوید تا صبح خود را از رستوران ارغوان هتل درویشی آغاز کنید. روزی نشاط آور برای شما مسافران تور مشهد در نظر داریم؛ شمایی که پذیرای آفتاب صبح اید. به خورشید از دریچه پنجره های هتل مجلل درویشی سلام کنید. روزی پر از شادی در رستوران ارغوان هتل درویشی در انتظار شما مهمانان تور مشهد می باشد. با انتخاب تور مشهد برای سفر شهر مقدس با یک تیر دو نشان بزنید و هم اقامتی خوش را در هتل لوکس درویشی تجربه کنید و هم روز های سفر خود را با لذت در رستوران ارغوان بگذرانید.

———————————————————————————–

رستوران آتریوم هتل درویشی مشهد

رستوران آتریوم هتل درویشی مشهد دارای فضایی بزرگ, زیبا و دلنشین است که در انتهای لابی هتل قرار دارد. غذاهای این رستوران به صورت بوفه آزاد است و شما می توانید هر انچه را که دوست دارید خودتان بردارید و نوش جان کنید. رستوران آتریوم هتل درویشی که غذای آن به صورت بوفه آزاد است در بعضی از روزهای هفته آماده پذیرایی از مهمانان تور مشهد می باشد. مسافران خوش خوراک تور مشهد رستوران های خوب هتل درویشی مشهد را که در اینجا به معرفی آنها پرداختیم, از جمله رستوران آتریوم آن را از دست ندهید. با انتخاب تور مشهد برای سفر به این شهر مقدس با اقامت در هتل درویشی امکان استفاده از این رستوران زیبا برای شما مسافران تور مشهد فراهم خواهد شد.

 

———————————————————————————–

رستوران روف گاردن هتل درویشی مشهد

رستوران روف گاردن هتل درویشی مشهد از رستوران های خوب این شهر می باشد. این رستوران در قسمت فوقانی و طبقه بالای لابی هتل قرار دارد. این رستوران دارای فضایی بسیار زیبا و سرسبز است که مهمانان عزیز تور مشهد می توانند در آرامش و محیطی زیبا غذای خود را نوش جان کنند. در رستوران روف گاردن هتل درویشی انواع غذاهای فرنگی و آسیایی سرو می شود. غذاهای فرنگی آن به همراه سس های مخصوص سرو می شود که باعث لذیذتر شدن غذا می شود. به مسافران تور مشهد که علاقه مند به غذاهای فرنگی با سس مخصوص هستند پیشنهاد می کنیم که حتما غذاهای فرنگی رستوران روف گاردن را امتحان کنند. با انتخاب تور مشهد برای سفر به این شهر مقدس و با اقامت در این هتل مجلل امکان استفاده از این رستوران برای شما مسافران تور مشهد فراهم خواهد شد.

———————————————————————————–

رستوران قصر هدیش مشهد

این رستوران در بلوار جانباز, جنب مجتمع تجاری کیان سنتر و در شهر مقدس مشهد واقع شده است پذیرای مهمانان تور مشهد می باشد. این رستوران شاید نمای آنچنان زیبایی نداشته باشد اما دکوراسیون داخلی آن بسیار زیبا است و دارای کیفیت غذایی بسیار خوبی است. در این رستوران بیشتر غذاهای فرنگی و ایتالیایی سرو می شود و قیمت نسبتا بالایی دارند. مسافران تور مشهد پس از خرید و گشت در مرکز خریدی که کنار رستوران قصر هدیش است می توانند غذای لذیذ با کیفیت خوبی را نوش جان کنند و از میل کردن آن لذت ببرند. این رستوران برای نهار از ساعت ۱۱:۳۰ الی ۱۵:۳۰ و برای شام از ساعت ۲۰ الی ۲۴ آماده پذیرایی از مهمانان و مسافران تور مشهد می باشد. با انتخاب تور مشهد برای سفر به این شهر مقدس می توانید از این رستوران دیدن و غذا های لذیذ این رستوران را امتحان کنید و لذت ببرید.

———————————————————————————–

رستوران پسران کریم مشهد

رستوران پسران کریم مشهد در سال ۱۳۵۹ در خیابان طالقانی افتتاح شد و تا سال ۱۳۷۵ در همان مکان به فعالیت خود ادامه داد. این رستوران از بهترین و معروف ترین رستوران های مشهد است که باقالی پلو با گوشت رتبه ی اول را در منو این رستوران به انتخاب گردشگران تور مشهد به دست آورد. یکی از رستوران های شیک تمیز مشهد نیز به حساب می آید که مسافران تور مشهد تاییدش کرده اند. شعبه دوم رستوران پسران کریم مشهد در انتهای خیابان خیام شمالی در مجتمع مروارید می باشد. ساعت کاری ۱۲: ۱۵ و عصرها از ساعت ۲۰ تا ۲۴ می باشد. رستوران پسران کریم مشهد در زمینه چلو گوشت و ماهیچه در مشهد فرمانروایی می کند. تور مشهد را برای سفر به مشهد انتخاب کنید باقالی پلو با گوشت معروف این رستوران را امتحان کنید.

شعب رستوران پسران کریم مشهد :

شعبه ۱ : مشهد بلوار سجاد , خیابان فرهاد , فرهاد ۲۲ , انتهای کوچه سمت راست

شعبه ۲ : مشهد انتهای خیابان خیام شمالی , مجتمع مروارید

———————————————————————————–

چایخانه سنتی برکه هتل درویشی مشهد

تمام تصورات خود را از چایخانه هایی که تا به حال رفته اید دور کنید, معنای واقعی چایخانه را با چایخانه سنتی برکه هتل درویشی مشهد تجربه کنید و در سفر خود به مشهد با تور مشهد لذت یک روز خوب را در چایخانه برکه تجربه کنید. با تور مشهد همراه شوید و با یک تیر دو نشان بزنید, هم در هتل درویشی مشهد اقامت داشته باشید و هم یک روز خوب و پر از خاطره را با عزیزانتان در چایخانه سنتی برکه هتل درویشی مشهد همراه با تور مشهد تجربه کنید.

———————————————————————————–

رستوران فیروزه هتل درویشی مشهد

در سفری به یاد ماندنی با تور مشهد شما مسافران تور مشهد را به این رستوران مجلل هتل درویشی دعوت می کنیم. با سفر باتور مشهد با یک تیر دو نشان بزنید و هم در هتل درویشی مشهد اقامتی به یاد ماندنی داشته باشید و هم در رستوران فیروزه لحظات به یاد ماندنی را تجربه کنید. در این رستوران انواع غذا های ایرانی و بین المللی سرو می شود. شما با هر سلیقه ای که باشید به راحتی می توانید غذای باب میل خود را در این رستوران میل کنید.

———————————————————————————–

کافی شاپ هتل درویشی مشهد

کافی شاپ هتل درویشی مشهد یکی از معروف ترین کافی شاپ های مشهد به شمار می رود که نظر هر مسافر تور مشهد را جلب می کند تا با عزیزانشان به این کافی شاپ بروند و لحظات آرام و پر خاطره ای را سپری کنند. در این رستوران انواع وشیدنی های سرد و گرم و دسر ها و کیک ها, انواع بستنی ها, فینگر فود ها و … سرو می شود. اگر قصد سفر به مشهد را دارید با تور مشهد همراه شوید تا هم در هتل درویشی اقامتی رویایی داشته باشید و هم لحظات توام با آرامش را در این کافی شاپ بگذرانید.

———————————————————————————–

رستوران الماس هتل الماس مشهد

در سفری به یاد ماندنی به مشهد با تور مشهد شما را به بازدید از این رستوران معروف دعوت می کنیم. شما مسافران تور مشهد می توانید در این رستوران لحظات خوش و آرامی را همراه با عزیزانتان سپری کنید, در این رستوران انواع غذاهای ایرانی و بین المللی سرو می شود, شما با هر سلیقه و ذائقه ای که باشید در این رستوران می توانید لحظات بسیار خوشی را پشت سر بگذارید. با تور مشهد همراه شوید و علاوه بر اقامت در هتل مجلل الماس لحظات آرامی را در رستوران الماس بگذرانید و سفرتان به مشهد با تور مشهد را برای خود و عزیزانتان خاطره انگیز کنید.

———————————————————————————–

رستوران پنج قاره زوشا هتل قصر طلایی مشهد

رستوران پنج قاره زوشا دارای دکوراسیونی آرام, شیک, مدرن و سبک طراحی خاص آماده پذیرایی از شما مهمانان تور مشهد می باشد. رستوران پنج قاره در طبقه دوم هتل قصر طلایی مشهد واقع شده و. است و هر روزه از ساعت ۱۲ تا ۲۴ آماده پذیرایی از مهمانان و گردشگران تور مشهد می باشد. استایل غذایی این رستوران از انواع غذا های بین المللی و منو های پنج قاره جهان تهیه شده است که علاوه بر طعم لذیذی که دارند خوش آمد گویی و مهمان نوازی پرسنل سفر شما را به مشهد با تور مشهد پر از خاطره می کند. با انتخاب تور مشهد برای سفر به این شهر مقدس امکان اقامت در هتل قصر طلایی برای شما فراهم می شود که به راحتی می توانید از این رستوران برای گذراندن لحظاتی خوش استفاده کنید.

———————————————————————————–

رستوران سنتی ترمه هتل بین المللی قصر طلایی مشهد

رستوران سنتی ترمه هتل بین المللی قصر طلایی مشهد با ترکیبی از معماری سنتی, شاهکار طرح های اسلیمی, ذوق, سلیقه, دکوراسیونی بی نظیر و با الهام از فرهنگ ایرانی مکان مناسب و توام با آرامشی است برای آن دسته از مهمانان تور مشهد که در جستو جوی روز های تکرار نشدنی گذشته هستند. پرسنل با پوشش های قدیمی و محلی, اجرای موسیقی های زنده اصیل ایرانی, پذیرایی در ظروف سفالی دست ساز ایرانی همه و همه یاد آور خاطرات گذشته و قدیمی است تا نگاه عمیق گردشگران و توریست های تور مشهد را نسبت به علم, فرهنگ و تمدن ایرانی جلب خود کند. در منوی این رستوران سنتی علاوه بر غذا های محلی و سنتی اصیل ایرانی و پخت نان تازه, انواع سالاد ها, شیرینی ها و دسرها نیز سرو می شود تا رضایت کامل شما مسافران تور مشهد را با هر ذائقه ای که هستید جلب کند.

———————————————————————————–

رستوران ترنم هتل بین المللی قصر طلایی مشهد

رستوران ترنم در طبقه اول هتل بین المللی قصر طلایی مشهد آماده پذیرایی از مهمانان تور مشهد می باشد که به صورت ۲۴ ساعته آماده سرویس دهی به مهمانان مقیم و غیر مقیم هتل می باشد. صرف غذا در این رستوران تجربه بسیار فوق العاده ای است که بی شک شما مسافران تور مشهد حاضر نیستید آن را از دست بدهید. شما گردشگران تور مشهد با رستوران ترنم فرصتی برای یک وعده غذایی با شکوه در یک محیط بی نظیر و آرام را بدست خواهید آورد. با انتخاب تور مشهد برای سفر به این شهر مقدس امکان اقامت در هتل بین المللی قصر طلایی مشهد برای شما فراهم خواهد شد و می توانید به راحتی از رستوران ترنم نیز استفاده کنید و ساعات خوشی را در کنار عزیزانتان سپری کنید.

———————————————————————————–

رستوران تابستانی بارگاه هتل قصر طلایی مشهد

رستوران تابستانی بارگاه در پشت بام هتل بین المللی قصر طلایی مشهد واقع شده و با منظره ای بسیار زیبا از گنبد طلایی آماده پذیرایی از مهمانان تور مشهد می باشد. بسیاری از مسافران تور مشهد که قصد سفر به مشهد را دارند هتل بین المللی قصر را برای اقامت انتخاب می کنند تا بتوانند از این بودن در رستوران لذت ببرند. رستوران بارگاه آماده پذیرایی از تمامی زائران چه مقیم و چه غیر مقیم هتل بین المللی می باشد. با تور مشهد همراه شوید تا لحظات خوشی را در این رستوران همراه عزیزانتان سپری کنید.

———————————————————————————–

رستوران ضیافت هتل قصر طلایی مشهد

رستوران ضیافت هتل قصر طلایی مشهد بزرگترین سالن پذیرایی صبحانه در شهر مشهد است و آماده پذیرایی از مهمانان تور مشهد می باشد. این رستوران به دلیل سرو بوفه صبحانه بی نظیر و شگفت انگیز, مشهور ترین بوفه صبحانه در سطح شهر مقدس مشهد می باشد. رستوران ضیافت مفتخر است با فراهم نمودن متنوع ترین و بزرگترین بوفه صبحانه در کشور موجبات شادی و لذت بردن شما مسافران تور مشهد را فراهم نماید. رستوران ضیافت علاوه بر بوفه صبحانه مشهورش آمادگی پذیرایی از گردشگران تور مشهد را در طول روز دارد. با انتخاب تور مشهد برای سفر امکان اقامت در هتل بین المللی قصر طلایی مشهد و وقت گذراندن در رستوران معروف ضیافت در کنار عزیزانتان برای شما گردشگران تور مشهد فراهم خواهد شد.

———————————————————————————–

رستوران پرستیژ هتل قصر طلایی مشهد

رستوران VIP پرستیژ در طبقه اول هتل بین المللی قصر طلایی آماده پذیرایی از زائران تور مشهد می باشد, اگر قصد دارید در سفر خود یک وعده غذایی پر زرق برق را در کنار خانواده و عزیزانتان تجربه کنید رستوران پرستیژ بهترین و اولین انتخاب شما خواهد بود چرا که بی شک این رستوران تمام تلاش خود را برای جلب رضایت مهمانان تور مشهد به کار گرفته است تا یک سفر به یاد ماندنی را در رستوران پرستیژ با تور مشهد برای شما مسافران تور مشهد به ثبت برساند. منوی این رستوران به صورت سلف, باز و بوفه سمی باشد و مطمئنا شما با هر سلیقه ای که باشید در این رستوران لحظات خوشی را به ثبت می رسانید. با تور مشهد همراه شده تا علاوه بر اقامت در رستوران بین المللی قصر طلایی امکان گذراندن لحظاتی خوش نیز در رستوران پرستیژ برای شما گردشگران تور مشهد فراهم شود.

———————————————————————————–

رستوران گردون هتل مدینه الرضا مشهد

رستوران گردون هتل مدینه الرضا مشهد در طبقه ۱۲+ هتل دقیقا در روبروی بارگاه مطهر امام هشتم شیعیان آماده پذیرایی از مهمانان تور مشهد می باشد. در منو این رستوران انواع غذا های اصیل ایرانی با طعم و مزه خاصی سرو می شود که نظر هر مشتری را به سرعت جلب می کند. شما مسافران تور مشهد با هر سلیقه و ذائقه ای که باشید می توانید در سفر با تور مشهد در کنار عزیزانتان در این رستوران بسیار زیبا لذت کافی را ببرید. جلب رضایت شما گردشگران تور مشهد موفقیت روز افزون ما در اجرای هر چه بهتر تور مشهد می باشد, با ما همراه شوید زیرا که شما لایق بهترین هایید.

———————————————————————————–

رستوران گل نرگس هتل مدینه الرضا مشهد

فضای وسیعی از طبقه ۱+ هتل مدینه الرضا مشهد مختص رستوران های گل نرگس ۱ و ۲ می باشد که هر روزه پذیرای تعداد زیادی از مهمانان و زائران محترم تور مشهد می باشند. منوی رستوران شامل غذا های ایرانی, فرنگی و بین المللی می باشد که گردشگران تور مشهد با هر سلیقه ای که باشند به راحتی می توانند در رستوران گل نرگس هتل مدینه الرضا مشهد غذای مورد علاقه شان را سرو کنند و از وقت گذراندن در کنار عزیزانشان لذت ببرند و لحظات خوشی را با سفر با تور مشهد تجربه کنند.

———————————————————————————–

رستوران تشریفات مشهد

مجموعه پذیرایی و رستوران تشریفات مشهد در منطقه ییلاقی طرقبه شاندیز, با کارکنانی مهربان و صمیمی و محیطی بسیار آرام و کاملا بهداشتی آماده پذیرایی از مهمانان و زائران تور مشهد می باشد. این مجموعه توانسته افتخاراتی همچون واحد نمونه گردشگری تور مشهد و واحد نمونه بهداشت را در سال های گذشته ازآن خود کند. اولین انتخاب مسافران تور مشهد برای سپری کردن اوقاتی خوش مجموعه تشریفات است چرا که رستوران تشریفات از نظر فضاسازی و طراحی محیط به عنوان یک جاذبه توریستی منحصر به فرد در شرق کشور معرفی شده است. با انتخاب تور مشهد برای سفر به مشهد و گشت و گذار و تفریح به طرقبه حتما به این مجموعه سر بزنید و اوقات خوشی را در کنار عزیزانتان سپری کنید.

———————————————————————————–

دیزی سید مشهد

دیزی سرای سید در مشهد, ایتدای جاده جاغرق آماده پذیرایی از مهمانان و زائران تور مشهد می باشد. این دیزی سرا زبان زد همه دیزی سراهای مشهد می باشد, اگر در مشهد قصد رفتن به دیزی سرا را کردید و از یک مشهدی آدرس دیزی سرا را پرسیدید بدانید بی شک دیزی سید را به شما معرفی خواهند کرد. با دیزی های دیزی سید هیچ چیزی مانند ترشی و ماست مخصوص خود این رستوران نمی چسبد به خصوص ترشی هایی که سرش دعواست. قیمت این دیزی سرا نسبت به منوی وسوسه انگیزش بی نظیر است. در سفرتان با تور مشهد به این دیزی سرا سر بزنید بی شک پشیمان نخواهید شد. ساعت کار دیزی سرا از ۱۲ تا ۱۴ و ۲۰ تا ۲۴ می باشد و در میان باغی سرسبز و کوهستانی پذیرای گردشگران تور مشهد می باشد.

———————————————————————————–

رستوران میرعماد طرقبه مشهد

رستوران میر عمماد در مشهد در طرقبه, اول عنبران, عنبران ۱۱ پذیرای مسافران و زائران تور مشهد می باشد. ظرفیت رستوران میر عماد ۳۰۰ نفر می باشد و معمولا تلفنی رزرو می شود و کیفیت غذای خوبی را ارائه می دهد. منوی رستوران شامل غذاهایی مانند: ماهیچه, کباب برگ, شیشلیک, فیله کباب, ماهی هوکی, جوجه بدون استخوان, جوجه با استخوان, کباب مخصوص میرعماد, کباب لقمه, دیزی سنگی می باشد. پیشنهاد می کنم در سفرتان با تور مشهد به طرقبه بروید و در کنار گشت و گذارتان به رستوران میرعماد سر بزنید و از غذا های خوشمزه و لذیذش لذت ببرید.

———————————————————————————–

رستوران پسران سید مشهد

رستوران پسران سید مشهد در طرقبه بین عنبران ۲۱ و ۲۳ جنب رستوران حمید بلبل پذیرای مهمانان و زائران تور مشهد می باشد. ظرفیت این رستوران ۴۰۰ نفر می باشد و از ساعت ۱۲ ظهر تا ۲ بامداد آماده پذیرایی از مسافران تور مشهد می باشد و دارای اینترنت و پارکینگ رایگان نیز می باشد. منوی رستوران شامل انواع غذا های سنتی و ایرانی می باشد. در سفرتان با تور مشهد به رستوران پسران سید مشهد سر بزنید و لحظات خوشی را در کنار عزیزانتان سپری کنید.

———————————————————————————–

رستوران کسری طرقبه مشهد

رستوران کسرس مشهد در عنبران از ساعت ۱۲ تا ۲۴ با ظرفیت ۴۰۰ نفر پذیرای مسافران و زائران تور مشهد می باشد. رستوران دارای رزرو تلفنی و پیک و دارای وسایل بازی برای کودکان می باشد. در سفرتان با تور مشهد به این رستوران در طرقبه سر بزنید و لحظات خوشی را سپری کنید.



:: برچسب‌ها: , ارزان ترین تورهای مشهد , تور مشهد , رزرو برترین هتل های مشهد , معرفی برترین تورهای مشهد , معرفی تورهای ویژه مشهد ,
:: بازدید از این مطلب : 67
|
امتیاز مطلب : 0
|
تعداد امتیازدهندگان : 0
|
مجموع امتیاز : 0
تاریخ انتشار : پنج شنبه 19 مرداد 1396 | نظرات ()

صفحه قبل 1 صفحه بعد